10 października obchodzony jest Światowy Dzień Zdrowia Psychicznego (World Mental Health Day) – coroczne święto, które ma na celu zwrócenie uwagi na znaczenie zdrowia psychicznego oraz promowanie działań na rzecz jego ochrony. Inicjatywa została ustanowiona w 1992 r. przez Światową Federację Zdrowia Psychicznego (World Federation for Mental Health), a wspiera ją Światowa Organizacja Zdrowia (WHO). Tegoroczne obchody skupione są wokół zagadnienia zdrowia psychicznego w sytuacjach kryzysowych.
Głównym celem Światowego Dnia Zdrowia Psychicznego jest nie tylko zwiększenie świadomości społecznej na temat problemów psychicznych, ale także walka z piętnem i uprzedzeniami, które wciąż towarzyszą temu tematowi. W wielu krajach – również w Polsce – dostęp do pomocy psychologicznej bywa ograniczony, a osoby zmagające się z trudnościami emocjonalnymi często obawiają się prosić o wsparcie. Dlatego Światowy Dzień Zdrowia Psychicznego ma przypominać, iż zdrowie psychiczne to nie luksus, ale prawo każdego człowieka – niezależnie od wieku, zawodu czy sytuacji życiowej.
„Zdrowie psychiczne w sytuacjach kryzysowych”
W 2025 r. obchodom towarzyszy hasło „Zdrowie psychiczne w sytuacjach kryzysowych”. Kampania – realizowana pod patronatem WHO i WFMH – podkreśla, iż „nie ma zdrowia bez zdrowia psychicznego”. Organizatorzy zwracają uwagę na dramatyczny wpływ kryzysów humanitarnych na dobrostan psychiczny ludzi na całym świecie.
– Światowy Dzień Zdrowia Psychicznego przypomina, iż nie ma zdrowia bez zdrowia psychicznego. Tegoroczna kampania skupia się na pilnej potrzebie wsparcia zdrowia psychicznego i psychospołecznych potrzeb osób dotkniętych sytuacjami kryzysowymi. Kryzysy, takie jak katastrofy naturalne, konflikty i zagrożenia zdrowia publicznego, wywołują ogromny stres emocjonalny, a co piąta osoba w ich wyniku doświadcza problemów psychicznych. Wsparcie w takich sytuacjach ratuje życie, daje siłę do radzenia sobie, przestrzeń do leczenia i odbudowy – zarówno dla jednostek, jak i całych społeczności – czytamy w oficjalnym komunikacie WHO.
Organizacja apeluje, by rządy, pracownicy ochrony zdrowia, nauczyciele, organizacje pozarządowe i grupy społeczne współdziałały w tworzeniu systemów reagowania, które nie pomijają aspektu zdrowia psychicznego. Budowanie sieci wsparcia, edukacja społeczna, tworzenie bezpiecznych przestrzeni rozmowy oraz wzmacnianie lokalnych społeczności to działania, które – jak podkreśla WHO – mają najważniejsze znaczenie w przeciwdziałaniu kryzysom emocjonalnym i psychicznym.
Inwestowanie w interwencje oparte na dowodach naukowych i w programy lokalne może pomóc w łagodzeniu skutków psychologicznych traumatycznych wydarzeń, wspierać długofalową odbudowę oraz wzmacniać odporność psychiczną zarówno jednostek, jak i całych społeczności.
Wyzwania zdrowia psychicznego w stomatologii
W kontekście Światowego Dnia Zdrowia Psychicznego warto zwrócić uwagę na grupę zawodową, jaką są pracownicy branży stomatologicznej – lekarze dentyści, higienistki, asystentki, technicy dentystyczni oraz personel administracyjny. To zawody wymagające ogromnej precyzji, odpowiedzialności i empatii, a jednocześnie narażone na liczne czynniki stresogenne.
Badania przeprowadzone w ostatnich latach pokazują, iż ponad połowa stomatologów doświadcza objawów wypalenia zawodowego, a odsetek ten znacząco wzrósł w okresach kryzysowych – m.in. podczas pandemii COVID-19, gdy doszły dodatkowe obawy o bezpieczeństwo, zdrowie i stabilność finansową gabinetów. Wysokie tempo pracy, presja związana z oczekiwaniami pacjentów oraz konieczność podejmowania szybkich decyzji mogą prowadzić do chronicznego stresu, zaburzeń snu, a w konsekwencji – do depresji lub lęku.
Warto pamiętać, iż problemy psychiczne wśród stomatologów nie są rzadkością i nie stanowią oznaki słabości. Są naturalną konsekwencją funkcjonowania w środowisku o dużym obciążeniu emocjonalnym i fizycznym. Lekarze dentyści często przyjmują na siebie ciężar emocji pacjentów, ich lęku przed bólem, a także własnych obaw o skuteczność leczenia i bezpieczeństwo zawodowe.
Jak dbać o siebie i gdzie szukać pomocy?
W obliczu rosnących wyzwań najważniejsze jest budowanie świadomości i otwartości na temat zdrowia psychicznego w stomatologii. Coraz więcej izb lekarskich i organizacji branżowych w Polsce wprowadza programy wsparcia psychologicznego dla lekarzy dentystów. Powstają także anonimowe linie zaufania i grupy wsparcia, w których specjaliści mogą dzielić się doświadczeniami i szukać profesjonalnej pomocy.
Ważne jest, aby lekarze dentyści i pozostały personel medyczny pamiętali, iż dbanie o siebie nie jest egoizmem, ale formą odpowiedzialności zawodowej. Regularny odpoczynek, rozmowa z psychologiem lub terapeutą, uczestnictwo w szkoleniach z zakresu zarządzania stresem czy mindfulness mogą znacząco poprawić komfort pracy i zapobiec poważniejszym kryzysom emocjonalnym.
Potrzebujesz wsparcia? Skorzystaj z infolinii pomocowych
800 70 22 22 – Centrum Wsparcia dla Osób Dorosłych w Kryzysie Psychicznym (bezpłatnie, czynne całą dobę, 7 dni w tygodniu, https://centrumwsparcia.pl/)
800 12 00 02 – Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie – Niebieska Linia IPZ (bezpłatnie, czynne całą dobę)
116 123 – Kryzysowy Telefon Zaufania – linia wsparcia dla osób dorosłych (bezpłatnie, czynne całą dobę, 7 dni w tygodniu, https://116sos.pl/)
511 200 200 – telefon dla osób dorosłych w kryzysie emocjonalnym (bezpłatny, czynny całą dobę, 7 dni w tygodniu)
Źródło: https://www.who.int
