Lęk przed wizytą u dentysty to problem, który dotyka choćby 3/4 dorosłych Amerykanów i skutecznie zniechęca do regularnych kontroli oraz leczenia. Najnowsze badania naukowców z NYU College of Dentistry wskazują jednak, iż pacjenci są otwarci na nowoczesne formy terapii, które mogą pomóc im pokonać ten strach – choćby bez wychodzenia z domu.
Badanie naukowców z NYU College of Dentistry, którego wyniki opublikowano we wrześniowym numerze „Journal of the American Dental Association”, wykazało, iż aż 72,6% dorosłych Amerykanów odczuwa mniejszy lub większy lęk przed dentystą. Prawie połowa ankietowanych (45,8%) przyznała się do umiarkowanego strachu, a ponad jedna czwarta (26,8%) – do silnego.
Konsekwencje unikania regularnych wizyt są poważne. Pacjenci zgłaszają się do gabinetu dopiero wtedy, gdy pojawia się ból, infekcja czy zaawansowana próchnica. W ten sposób tworzy się błędne koło: brak profilaktyki prowadzi do bardziej skomplikowanego leczenia, a to z kolei nasila lęk.
– Lepsze zrozumienie mechanizmów lęku przed dentystą i zwiększenie dostępności skutecznych metod jego redukcji to obiecujący kierunek poprawy zdrowia jamy ustnej i ogólnego zdrowia pacjentów – podkreśla prof. Richard Heyman z NYU College of Dentistry, jeden z autorów pracy.
Terapia lęku – teraz także online
Co istotne, większość osób z umiarkowanym i silnym strachem (71,2%) wyraziła zainteresowanie krótką, darmową terapią, którą mogliby przeprowadzić samodzielnie w domu. Największe nadzieje wiązane są z aplikacjami i konsultacjami telemedycznymi.
Zespół prof. Heymana opracował więc program Dental FearLess, wykorzystujący techniki terapii poznawczo-behawioralnej i uważności. Składa się on z modułów dostępnych w aplikacji oraz – w razie potrzeby – indywidualnej sesji online z terapeutą. W pilotażowym badaniu połowa uczestników po ukończeniu programu przestała odczuwać lęk przed dentystą. w tej chwili program jest testowany w badaniach klinicznych na większą skalę.
– Strach przed dentystą jest w pełni uleczalny, ale niewielu specjalistów oferuje dedykowane formy pomocy. Nowoczesne, wirtualne terapie mogą dotrzeć do pacjentów niezależnie od miejsca zamieszkania – zaznacza Heyman.
Siła pamięci – skąd bierze się lęk?
W swoich innych badaniach, opublikowanych na łamach czasopisma „Oral”, naukowcy z Nowego Jorku przyjrzeli się także źródłom lęku związanego z leczeniem stomatologicznym. Wykazały one, iż u ponad połowy osób z nasilonym strachem jego początek wiąże się z negatywnymi doświadczeniami w dzieciństwie. Pacjenci opisywali bolesne zabiegi, brak empatii ze strony lekarzy czy przestarzałe praktyki, takie jak zakrywanie dziecku ust dłonią.
Wspomnienia te są niezwykle trwałe i mogą wpływać na całe życie pacjenta. – Pamięć o traumatycznych doświadczeniach dentystycznych bywa bardzo wyrazista i kształtuje późniejszy stosunek do leczenia. Dlatego tak istotna jest otwarta i transparentna komunikacja między lekarzem a pacjentem – podkreśla dr Kelly Daly z NYU College of Dentistry, współautorka analizy.
W jaki sposób można radzić sobie ze strachem dziecka przed leczeniem stomatologicznym? – Znamy wiele różnych metod adaptujących dziecko do środowiska stomatologicznego. Są to m.in. metody behawioralne. Najważniejsze jest jednak to, by adekwatnie odnosić się do dziecka. Ono nie może być traktowane jak przedmiot. Zawsze musimy nawiązywać kontakt z dzieckiem, patrzeć mu w oczy, rozmawiać z nim i nie pozwalać rodzicom, by odpowiadali za dziecko na pytania – mówi prof. dr hab. n. med. Dorota Olczak-Kowalczyk, konsultant krajowy ds. stomatologii dziecięcej, prezes Polskiego Towarzystwa Stomatologii Dziecięcej. Jakie znaczenie dla pracy dentystów z dziećmi ma znajomość psychologii dziecięcej i poszczególnych faz rozwojowych dzieci? Na co, w kontekście budowania prawidłowych wzorców, zwracać uwagę rodzicom? Zapraszamy do obejrzenia materiału filmowego!
Źródło: https://www.nyu.edu/
