Lęk przed wizytą u dentysty to doświadczenie bliskie niemal co piątemu dorosłemu pacjentowi. Najnowsze badania przeprowadzone przez naukowców z Temple University Kornberg School of Dentistry rzucają nowe światło na genezę tego zjawiska oraz pokazują skuteczne metody jego łagodzenia.
Zespół badaczy z Temple University Kornberg School of Dentistry (stan Pensylwania, USA) przeanalizował doświadczenia pacjentów uczestniczących w projekcie dotyczącym terapii lęku stomatologicznego. Wyniki zostały opublikowane w czasopiśmie „Frontiers in Oral Health” w artykule „A mixed methods exploration of the origin of dental anxiety and coping strategies among participants in a behavioral intervention for dental anxiety”.
Jak wskazują autorzy, główne źródła lęku można podzielić na trzy grupy: traumatyczne doświadczenie stomatologiczne w dzieciństwie, negatywne zdarzenie związane z leczeniem stomatologicznym w wieku dorosłym oraz lęk towarzyszący pacjentowi od zawsze.
Jako czynniki prowadzące do występowania lęku wymieniane były m.in. utrata poczucia kontroli, brak zaufania do lekarza oraz strach przed bólem.
Terapia CBT zmienia mechanizmy radzenia sobie z lękiem
W badaniu wykorzystano dane z próby klinicznej, w której pacjenci stomatologiczni z nasilonym lękiem testowali godzinny program oparty na terapii poznawczo-behawioralnej (CBT). Interwencja odbywała się online, jeszcze przed planowaną wizytą.
Pacjenci losowo trafiali do jednej z trzech grup:
– oglądali materiał z udziałem przeszkolonego członka zespołu,
– oglądali ten sam materiał z obecnością specjalisty psychologii,
– otrzymywali nagranie kontrolne.
Pacjenci opisywali także moment, w którym po raz pierwszy doświadczyli lęku oraz strategie radzenia sobie podczas wizyt – zarówno w wywiadzie początkowym, jak i miesiąc oraz trzy miesiące po interwencji.
Łącznie zidentyfikowano 30 różnych mechanizmów radzenia sobie z odczuwanym lękiem. Do tzw. strategii unikania należały m.in. słuchanie muzyki, czytanie, wiercenie się czy ściskanie przedmiotu.
Liczby mówią same za siebie
Badacze oceniali 499 uczestników przy pomocy półstrukturalnego wywiadu diagnostycznego (ADIS) oraz skal MDAS (Modified Dental Anxiety Scale) i FQBII (Fear Questionnaire Blood-Injury Injection Subscale).
Wyniki potwierdziły, iż pacjenci stosujący strategie unikania wykazywali wyższy poziom lęku.
– To badanie pokazuje, jak powszechny jest lęk stomatologiczny – podkreśla Elizabeth Konneker, główna autorka pracy. – Normalizacja tego doświadczenia i dostarczanie pacjentom narzędzi, które poprawiają ich komfort w gabinecie, ma najważniejsze znaczenie.
Zdaniem naukowców, zastosowanie krótkiej, internetowej interwencji opartej na CBT może realnie zmniejszać obawy pacjentów i poprawiać ich doświadczenia podczas wizyty.
Właściwa komunikacja z pacjentem to czynnik, który ma ogromny wpływ na przebieg leczenia stomatologicznego. Dla wielu dentystów jest to jednak aspekt trudny lub choćby zupełnie pomijany. – Lekarze często mówią o tym, iż nie są od tego, żeby budować relację z pacjentem, a od tego, żeby go leczyć. Uważam, iż takie założenie to największy błąd, jaki można popełnić w zakresie pozamedycznym – mówi Sergiusz Szajek, trener biznesu i coach, współpracujący m.in. z siecią Medicover Stomatologia.
Źródła: https://news.temple.edu
https://www.frontiersin.org
