Próbka śliny może dostarczać cennych informacji na temat składu mikrobiomu żołądka i jelita cienkiego, a tym samym pomagać w ocenie indywidualnego ryzyka wystąpienia określonych chorób. Badanie przeprowadzone na Uniwersytecie Hohenheim w Stuttgarcie dowodzi, iż mikrobiom górnego odcinka przewodu pokarmowego może być pomocny w wiarygodnej ocenie na podstawie składu śliny.
Szczególnie interesujący okazał się typ mikrobiomu, w którym dominowała bakteria z rodzaju Prevotella 7. Osoby o takim profilu posiadały mniej potencjalnie chorobotwórczych bakterii oraz niższe stężenia markera stanu zapalnego TNF-α, który odgrywa kluczową rolę w rozwoju wielu przewlekłych chorób zapalnych.
Prof. W. Florian Fricke, kierujący Katedrą Mikrobiomu i Bioinformatyki Stosowanej Uniwersytetu Hohenheim, podkreśla, iż mikrobiom żołądka i jelita cienkiego jest przez cały czas stosunkowo słabo zbadany. Aby uzyskać próbki z tych odcinków przewodu pokarmowego, pacjenci muszą w tej chwili poddawać się gastroskopii. O wiele łatwiej można jednak pobrać próbki śliny bezpośrednio z jamy ustnej.
Prevotella 7 i mniejsza ilość patogenów
W badaniu z udziałem 20 osób, które musiały poddać się gastroskopii, naukowcy zdołali rozpoznać dwa stabilne typy mikrobiomów zarówno w próbkach śliny, jak i w żołądku oraz w jelicie cienkim. U uczestników te zestawy bakterii były zachowane w całym przewodzie pokarmowym od jamy ustnej aż po jelito cienkie i w każdym przypadku były zdominowane przez konkretny rodzaj bakterii. Wyniki zostały dodatkowo potwierdzone przy pomocy danych 254 pacjentów Cedars-Sinai Medical Center (USA), u których analizowano skład i funkcję mikrobiomu jelita cienkiego.
W obu badaniach stwierdzono, iż osoby, u których w mikrobiomie śliny dominował rodzaj Prevotella 7, miały mniejszą ilość potencjalnie chorobotwórczych bakterii, w tym gatunków powiązanych z zapaleniem wsierdzia lub nowotworami jelita grubego. Co więcej, u tych osób wykryto we krwi niższe wartości markera zapalnego TNF-α. Ponieważ to białko, pełniące funkcję cytokiny, odgrywa istotną rolę w przebiegu wielu chorób o charakterze przewlekłym, zapalnym i autoimmunologicznym, taki wynik może sugerować, iż osoby z tym typem mikrobiomu są mniej narażone na stany zapalne i infekcje.
Wczesne rozpoznawanie grup ryzyka
W opinii prof. Frickego, próbki śliny mogą w przyszłości znaleźć zastosowanie w nieinwazyjnych i łatwych do powtarzania testach diagnostycznych, które pozwolą ocenić indywidualne ryzyko wystąpienia określonych chorób zapalnych i infekcyjnych. Tego rodzaju diagnostyka mogłaby w praktyce klinicznej ułatwiać wczesne rozpoznanie grup ryzyka i wdrażanie określonych działań profilaktycznych, takich jak np. zapobiegawcze podawanie antybiotyków.
Niemieccy naukowcy podali, iż ze względu na łatwość pobierania próbek i niewielkie obciążenie dla pacjentów, otwiera się perspektywa prowadzenia badań nad mikrobiomem w oparciu o testy śliny. Mogłyby one znaleźć zastosowanie zarówno w profilaktyce, jak i we wczesnym wykrywaniu i monitorowaniu różnych chorób.
Praca pt. „Contamination-controlled upper gastrointestinal microbiota profiling reveals salivary-duodenal community types linked to opportunistic pathogen carriage and inflammation” została opublikowana w czasopiśmie naukowym „Gut Microbies”.
Źródło: https://zm-online.de/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/
