Resekcja wierzchołka korzenia zęba to zabieg chirurgiczny, który pozwala uratować ząb w sytuacjach, gdy leczenie kanałowe okazuje się nieskuteczne. Dzięki tej metodzie można pozbyć się uporczywego stanu zapalnego, uniknąć ekstrakcji i zachować naturalne uzębienie. Dowiedz się, kiedy stomatolog zaleca wykonanie tego zabiegu, jak on przebiega, jak należy postępować po operacji i jakie są możliwe powikłania.
Zachowanie własnych zębów ma ogromne znaczenie nie tylko dla estetyki uśmiechu, ale również dla zdrowia całego układu stomatognatycznego. Utrata już choćby jednego zęba prowadzi do zaburzeń zwarcia, przesuwania się sąsiednich zębów, przeciążeń stawów skroniowo-żuchwowych czy zaniku kości wyrostka zębodołowego. Z tego powodu stomatolodzy starają się ratować zęby wszelkimi dostępnymi metodami.
W sytuacjach, gdy zawodzi leczenie endodontyczne lub gdy w tkankach okołowierzchołkowych rozwijają się zmiany zapalne, rozwiązaniem pozostaje chirurgiczna resekcja wierzchołka korzenia. To zabieg, który w wielu przypadkach daje „drugą szansę” zębom zakwalifikowanym początkowo do usunięcia.
Resekcja wierzchołka korzenia zęba – co to za zabieg?
Resekcja wierzchołka korzenia zęba to zabieg z zakresu chirurgii stomatologicznej polegający na usunięciu końcowej części korzenia wraz z otaczającą ją zmianą patologiczną. Chirurg – stosując mikronarzędzia i powiększenie optyczne (np. mikroskop stomatologiczny) – odcina fragment korzenia wraz z otaczającymi go zmianami zapalnymi. Następnie wypełnia kanał od strony wierzchołkowej materiałem biozgodnym, co gwarantuje szczelność i eliminuje ryzyko nawrotu infekcji. Zabieg wykonuje się w znieczuleniu miejscowym.
Warto podkreślić, iż resekcja umożliwia zachowanie zęba w łuku zębowym, co ma ogromne znaczenie dla stabilności zgryzu i komfortu codziennego funkcjonowania.
Resekcja wierzchołka korzenia – wskazania i przeciwwskazania
Decyzja o wykonaniu resekcji podejmowana jest przez lekarza stomatologa po dokładnej diagnostyce radiologicznej (zdjęcie RTG, tomografia CBCT). Zabieg nie jest metodą pierwszego wyboru, ale ratunkiem w przypadku niepowodzenia leczenia zachowawczego.
Wskazania do zabiegu obejmują:
• przewlekłe zapalenie tkanek okołowierzchołkowych – utrzymujący się stan zapalny objawiający się bólem, obrzękiem czy obecnością przetoki,
• niepowodzenie leczenia kanałowego – brak możliwości skutecznego ponownego przeleczenia zęba, np. z powodu nietypowej anatomii systemu kanałowego,
• obecność torbieli i ziarniniaków okołowierzchołkowych – patologiczne zmiany okołowierzchołkowe widoczne w badaniach obrazowych,
• złamane lub pozostawione narzędzie w kanale – uniemożliwiające prawidłowe oczyszczenie i dezynfekcję,
• perforacje korzeni lub inne powikłania endodontyczne, które nie dają się skorygować metodami zachowawczymi,
• przygotowanie do leczenia protetycznego – konieczność utrzymania filaru protetycznego w łuku zębowym.
Zabieg nie jest zalecany u pacjentów z niekontrolowaną cukrzycą, chorobami serca wymagającymi antykoagulantów, zaawansowaną osteoporozą czy poważnymi zaburzeniami odporności. Problematyczna może być również resekcja zębów trzonowych żuchwy ze względu na bliskość nerwu zębodołowego dolnego. Nie wykonuje się jej także w przypadku, gdy ząb jest tak zniszczony, iż nie ma możliwości odbudowy protetycznej.
Jak przebiega zabieg resekcji wierzchołka korzenia?
Resekcja to zabieg wymagający precyzji i doświadczenia chirurga. Nowoczesne techniki oraz użycie mikroskopu zwiększają skuteczność leczenia, a także minimalizują ryzyko nawrotu stanu zapalnego.
Zabieg przebiega w kilku ściśle określonych etapach.
• Znieczulenie miejscowe – podawane w okolice operowanego zęba, zapewnia pełen komfort pacjenta.
• Nacięcie dziąsła i odwarstwienie płata śluzówkowo-okostnowego – odsłonięcie pola operacyjnego.
• Dostęp do kości i wierzchołka korzenia – w razie potrzeby wykonywane jest usunięcie niewielkiego fragmentu kości.
• Usunięcie zmienionych chorobowo tkanek – dokładne oczyszczenie ogniska zapalnego.
• Resekcja fragmentu korzenia – odcięcie wierzchołka korzenia, czyli jego końcowej części.
• Wypełnienie wsteczne – szczelne zamknięcie kanału specjalistycznym materiałem.
• Płukanie i dezynfekcja pola operacyjnego – aby zminimalizować ryzyko infekcji.
• Założenie szwów – rana zostaje zabezpieczona i rozpoczyna się proces gojenia.
Cała procedura trwa od 30 minut do 1,5 godziny – w zależności od lokalizacji zęba oraz stopnia trudności.
Zabieg resekcji korzenia zęba – zalecenia i rekonwalescencja
Po zabiegu najważniejsze znaczenie ma przestrzeganie zaleceń lekarskich. Przez pierwsze godziny nie należy jeść ani pić gorących napojów. Zaleca się przykładanie zimnych kompresów na policzek w celu zmniejszenia obrzęku. Wskazane jest stosowanie miękkiej, letniej diety oraz unikanie gryzienia po stronie operowanego zęba.
Co oczywiste, utrzymywana powinna być higiena jamy ustnej – w pierwszych dniach należy jednak omijać okolice pola zabiegowego. Lekarz często zaleca stosowanie płukanek antyseptycznych (np. z chlorheksydyną) oraz przyjmowanie leków przeciwbólowych. Szwy zdejmuje się zwykle po tygodniu. Pełne wygojenie tkanek kostnych trwa od kilku tygodni do kilku miesięcy, jednak już po kilku dniach pacjent może powrócić do normalnego funkcjonowania.
Jakie są możliwe powikłania po resekcji wierzchołka korzenia zęba?
Jak w przypadku każdego zabiegu wykonywanego we współczesnej stomatologii, również resekcja wierzchołka wiąże się z ryzykiem powikłań. Najczęściej u pacjentów występują ból, obrzęk, niewielkie krwawienie, a także przejściowe drętwienie wargi czy policzka. Zdarza się, iż rana goi się wolniej lub dochodzi do nawrotu infekcji, szczególnie gdy pacjent nie stosuje się do zaleceń. Rzadkimi, ale możliwymi powikłaniami są uszkodzenie sąsiednich struktur anatomicznych oraz resorpcja korzenia.
W literaturze naukowej podaje się, iż skuteczność zabiegu resekcji sięga 70-90%, co czyni go metodą wysoko efektywną, zwłaszcza gdy przeprowadza go doświadczony chirurg z wykorzystaniem nowoczesnych materiałów i technik.
Resekcja wierzchołka korzenia zęba to zabieg ratujący zęby w sytuacjach trudnych, gdy standardowe leczenie endodontyczne nie przynosi efektu. Dzięki usunięciu ogniska zapalnego i odpowiedniemu zabezpieczeniu kanału, można zachować własne uzębienie, unikając konieczności ekstrakcji oraz kosztownego leczenia protetycznego. Kluczem do sukcesu jest adekwatna kwalifikacja pacjenta, dokładna diagnostyka obrazowa, precyzja chirurga, a także przestrzeganie zaleceń pooperacyjnych.
