Choć szkliwo zębów to najtwardsza tkanka w ludzkim organizmie, to jednak nie jest niezniszczalne. Z różnych przyczyn może dochodzić do jego uszkodzenia i pękania. Pęknięcie szkliwa to mikrouraz, czyli drobne uszkodzenie powierzchni zęba. Nie jest ono tylko problemem natury estetycznej, ponieważ zaniedbane może prowadzić do większych problemów stomatologicznych.
Warto zatem wiedzieć, czym może być spowodowane pęknięcie szkliwa, po czym je poznać, kiedy warto działać i w jaki sposób je naprawić oraz jak zapobiegać takim pęknięciom.
Diagnostyka obrazowa
Nie każdą zmianę na zębie można dostrzec gołym okiem. Gdy tak się dzieje, z pomocą przychodzi diagnostyka obrazowa. Umów się na wizytę w naszym gabinecie, gdzie z pomocą najwyższej klasy urządzeń sprawdzimy stan twojej jamy ustnej i postawimy odpowiednią diagnozę.
Co może spowodować pęknięcie szkliwa?
Pomimo swojej wytrzymałości, szkliwo zębów może ulec uszkodzeniu. Dochodzi wówczas do mikrourazów, w wyniku których na jego powierzchni powstają drobne lub większe pęknięcia. Przyczyn pękania szkliwa może być wiele, a najczęstsze z nich, to:
- Urazy mechaniczne
Nawet niegroźny upadek, uderzenie w twarz czy ugryzienie twardego pokarmu może spowodować pęknięcie szkliwa. Do takich urazów często dochodzi również podczas uprawiania sportów, zwłaszcza tych kontaktowych. - Nagła zmiana temperatur
Jedzenie bardzo gorących potraw i popijanie ich zimnym napojem lub naprzemienne picie gorących i zimnych napojów może prowadzić do pęknięcia szkliwa. - Kwasowa erozja szkliwa
Częste spożywanie dużej ilości kwaśnych i słodkich pokarmów oraz napojów sprawia, iż na szkliwo zębów działają kwasy powodujące jego demineralizację. Prowadzi to do jego osłabienia, czyniąc bardziej podatnym na pęknięcia. - Bruksizm
Niekontrolowane zaciskanie i nieświadome zgrzytanie zębami, zwłaszcza w nocy, wywiera ogromną siłę na szkliwo, co z czasem może prowadzić do jego pękania. - Wady zgryzu
Nieprawidłowe ustawienie zębów może powodować nierównomierne rozłożenie sił podczas żucia jedzenia, zwiększając ryzyko pęknięcia szkliwa w określonych miejscach. - Nieleczona próchnica
Postępująca próchnica prowadzi do uszkodzenia szkliwa, a następnie do jego stopniowej utraty. Ubytki próchnicowe osłabiają strukturę zęba, co zwiększa ryzyko pękania szkliwa.
Jak odróżnić pęknięcie szkliwa od przebarwienia?
Czasami drobna rysa na zębie może być mylona z przebarwieniem. Dlatego warto wiedzieć, jak je od siebie odróżnić.
Przede wszystkim różnią się one pod względem wyglądu. Pęknięcie szkliwa to fizyczne uszkodzenie struktury zęba. Może wyglądać jak cienka, ostra linia, która może przebiegać pionowo, poziomo lub skośnie przez powierzchnię zęba. Taka rysa na zębie może być przezroczysta lub lekko ciemniejsza od koloru zęba. Głębsze pęknięcie szkliwa może być również wyczuwalne pod językiem lub paznokciem jako niewielka nierówność czy zagłębienie.
Przebarwienia natomiast mają zwykle bardziej nieregularny kształt i mogą przybierać różne odcienie na przykład żółty, brązowy lub biały. W odróżnieniu od pęknięć są one gładkie w dotyku.
Jeśli jednak trudno ci określić, czy masz do czynienia z pęknięciem szkliwa, czy jedynie z przebarwieniem, najlepiej skonsultuj się ze swoim dentystą. Kontrolne badanie wykonane w gabinecie stomatologicznym pozwoli na postawienie prawidłowej diagnozy.
Pęknięcia i uszkodzenia – jak rozpoznać?
Uszkodzony ząb może prowadzić do bólu i poważnych problemów stomatologicznych, jeżeli nie zostanie odpowiednio zabezpieczony. Dowiedz się, jakie są pierwsze kroki po ukruszeniu zęba, jak wygląda leczenie oraz jakie metody pozwalają na odbudowę uszkodzonego szkliwa.
Kiedy warto działać od razu?
Nie każde pęknięcie szkliwa wymaga natychmiastowej interwencji. Są jednak sytuacje, w których wizyta u dentysty jest konieczna i nie warto z nią zwlekać. Umów się na nią zwłaszcza jeżeli zauważysz:
- ból przy gryzieniu lub nagłych zmianach temperatury,
- utrzymującą się nadwrażliwość zęba,
- ostre krawędzie pękniętego szkliwa,
- pogłębianie się pęknięcia.
Natomiast jeżeli choćby nie odczuwasz bólu, dyskomfortu, czy innych objawów, ale pęknięcie szkliwa jest zauważalne, warto skonsultować się z dentystą. Będzie on mógł odpowiednio ocenić sytuację i ewentualnie zabezpieczyć ząb.
Jak wygląda naprawa drobnych uszkodzeń?
Dobra wiadomość jest taka, iż jeżeli rysa na zębie jest powierzchowna, wówczas nie wymaga leczenia stomatologicznego. Natomiast w zależności od jej stopnia oraz umiejscowienia, drobne pęknięcie szkliwa naprawia się przy pomocy:
- polerowania powierzchni zęba, jeżeli rysa jest niewielka i powierzchowna,
- lakowania lub zabezpieczenia żywicą kompozytową, aby wzmocnić ząb i zapobiec pogłębianiu się mikrourazu,
- bondingu, czyli zabiegu polegającego na nałożeniu na powierzchnię zęba specjalnego materiału kompozytowego w odpowiednio dobranym kolorze, który maskuje uszkodzenie i wzmacnia strukturę zęba,
- licówek w postaci cienkich nakładek ceramicznych lub kompozytowych, które przyklejane są do przedniej powierzchni zęba w celu poprawy jego estetyki i ochrony przed dalszymi uszkodzeniami.
Pamiętaj, iż choćby drobne pęknięcia mogą się pogłębiać i prowadzić do większych problemów. Dlatego w razie jakichkolwiek wątpliwości, koniecznie skonsultuj się ze swoim dentystą.
Jak zapobiegać kolejnym pęknięciom?
Nie od dziś wiadomo, iż lepiej zapobiegać niż leczyć. Dlatego, aby zminimalizować ryzyko pękania szkliwa:
- Uważnie gryź i żuj jedzenie, zwłaszcza podczas spożywania twardych pokarmów.
- Unikaj nagłych zmian temperatur, pozwalając, aby gorące potrawy i napoje nieco przestygły, a także nie popijaj gorących potraw bardzo zimnymi napojami.
- Nie używaj swoich zębów jako narzędzi ani nie gryź twardych przedmiotów, aby nie doprowadzić do mikrourazów.
- Wyeliminuj złe nawyki takie, jak gryzienie przedmiotów, czy obgryzanie paznokci, które mogą powodować pękanie szkliwa.
- Chroń swoje zęby przed urazami podczas uprawiania sportów przy pomocy przeznaczonych do tego celu ochraniaczy.
- Ogranicz spożywanie kwaśnych i bardzo słodkich produktów, które mogą osłabiać strukturę szkliwa.
- Jeśli cierpisz na bruksizm, koniecznie skonsultuj się ze stomatologiem, który zaleci odpowiednie leczenie.
- Skoryguj ewentualne wady zgryzu, korzystając z leczenia ortodontycznego, aby pomóc w równomiernym rozłożeniu sił podczas gryzienia i zmniejszyć ryzyko pęknięć szkliwa.
- Dbaj o codzienną higienę jamy ustnej przy użyciu odpowiednio miękkiej szczoteczki oraz przy zastosowaniu prawidłowej techniki szczotkowania zębów.
- Stosuj pasty z fluorem, które wzmocnią szkliwo, dzięki czemu będzie bardziej odporne na uszkodzenia.
- Regularnie odwiedzaj swojego dentystę na wizyty kontrolne połączone z higienizacją, ponieważ odpowiednia profilaktyka oraz wczesne wykrycie pęknięcia szkliwa to klucz do szybkiej reakcji i uniknięcia dalszych konsekwencji.
Jak widzisz pęknięcie szkliwa to problem, którego nie należy bagatelizować. I choć nie każda rysa na zębie wymaga natychmiastowej reakcji, to jednak warto zwracać uwagę na wszelkie zmiany w wyglądzie zębów. Wczesna diagnoza i podjęcie odpowiednich kroków w celu naprawy uszkodzenia, mogą uchronić cię przed poważniejszymi konsekwencjami.
Źródła:
- https://stomatologa.pl/urazy/pekniecie-zeba
- https://stomatologa.pl/stomatologia/uszkodzone-szkliwo-zebow
- https://wylecz.to/stomatologia/pekniete-szkliwo-przyczyny-objawy-leczenie-popekanego-szkliwa/
