Nielegalne praktyki stomatologiczne to zjawisko, które w szybkim tempie rozprzestrzenia się na całym świecie – zagraża zdrowiu pacjentów, podważa zaufanie do zawodu lekarza dentysty i obnaża luki w systemach ochrony zdrowia. Najnowszy raport FDI pokazuje, iż mimo istniejących regulacji problem wciąż narasta, a skuteczna walka z nim wymaga międzynarodowej współpracy, lepszego egzekwowania prawa i edukacji społecznej.
Nielegalne praktyki stomatologiczne – czyli świadczenie usług dentystycznych bez odpowiednich kwalifikacji, licencji lub rejestracji – stają się poważnym globalnym problemem zdrowia publicznego. Zjawisko to dotyczy zarówno państw rozwiniętych, jak i rozwijających się. Od usuwania zębów w prywatnych domach, przez zakładanie aparatów ortodontycznych w salonach kosmetycznych, po wykonywanie implantów przez osoby bez przygotowania medycznego – pacjenci narażeni są na infekcje, trwałe oszpecenia, a choćby zagrożenie życia.
Światowa Federacja Dentystyczna FDI od lat podkreśla wagę problemu, a efektem tego jest opublikowany właśnie raport „Illegal Dental Practice Survey Report”, przygotowany na podstawie ankiety przeprowadzonej wśród 49 krajowych towarzystw stomatologicznych.
Co ujawniło badanie?
Raport FDI rzuca nowe światło na skalę i charakter nielegalnych praktyk dentystycznych. Dane pokazują nie tylko rozbieżności w sposobie definiowania oraz egzekwowania prawa, ale także ogromne wyzwania związane z ochroną pacjentów i zapewnieniem równego dostępu do bezpiecznej opieki.
• Brak jednolitych regulacji – choć aż 95% respondentów potwierdziło, iż w ich krajach istnieją przepisy przeciwdziałające nielegalnym praktykom, niemal połowa (47%) ocenia je jako nieskuteczne.
• Niedostateczne egzekwowanie prawa – główne bariery to brak zasobów, słabe mechanizmy kontroli, a w niektórych krajach – przyzwolenie kulturowe.
• Brak danych – ponad 68% stowarzyszeń nie dysponuje żadnymi statystykami dotyczącymi skali zjawiska. W jednym z państw szacuje się jednak, iż choćby 15% usług stomatologicznych wykonywanych jest nielegalnie
Rekomendacje FDI
W obliczu rosnącego zagrożenia FDI proponuje szereg działań, które mogą realnie poprawić bezpieczeństwo pacjentów i ograniczyć skalę nielegalnych praktyk. Organizacja podkreśla przede wszystkim konieczność aktualizacji przepisów prawa oraz dostosowania ich do współczesnych realiów – tak, aby były jednoznaczne, restrykcyjne i uwzględniały dynamiczny rozwój zawodu. Ważnym elementem mają być również bardziej dotkliwe sankcje, obejmujące wysokie kary finansowe, a w przypadku poważnego uszczerbku na zdrowiu – także kary więzienia.
Równolegle FDI zwraca uwagę na potrzebę szeroko zakrojonych kampanii edukacyjnych skierowanych do pacjentów. Ich celem jest zwiększenie świadomości zagrożeń wynikających z leczenia u osób nieuprawnionych oraz nauka weryfikacji kwalifikacji dentystów.
Kolejnym filarem proponowanych działań jest kooperacja instytucjonalna – zarówno z organami ścigania, jak i z krajowymi oraz lokalnymi towarzystwami stomatologicznymi. Tylko dzięki wspólnym działaniom możliwe będzie skuteczne monitorowanie rynku oraz zamykanie nielegalnych gabinetów.
FDI zachęca również do wdrażania nowoczesnych narzędzi raportowania, w tym anonimowych linii telefonicznych czy platform internetowych, które pozwolą zarówno pacjentom, jak i lekarzom bezpiecznie zgłaszać przypadki nielegalnej działalności.
Całość rekomendacji opiera się na idei współodpowiedzialności i globalnej współpracy. FDI podkreśla, iż problem nielegalnych praktyk stomatologicznych nie zna granic i tylko dzięki wspólnym, skoordynowanym działaniom możliwe będzie zapewnienie pacjentom na całym świecie bezpiecznej i profesjonalnej opieki.
Pełen raport w języku angielskim dostępny jest TUTAJ.
Źródło: https://www.fdiworlddental.org/
