Stosowanie leków antyresorpcyjnych, zwłaszcza w połączeniu z kortykosteroidami, może znacząco zwiększać ryzyko martwicy żuchwy – twierdzą naukowcy z Uniwersytetu w Oulu (Finlandia). Wyniki szeroko zakrojonego badania pokazują, iż pacjenci leczeni denosumabem – preparatem stosowanym głównie w terapii osteoporozy – są szczególnie narażeni na to powikłanie. W takiej sytuacji kluczowa w profilaktyce i monitorowaniu stanu zdrowia jamy ustnej jest rola stomatologów.
Badacze z Uniwersytetu w Oulu przeanalizowali dane blisko 60 tys. dorosłych pacjentów w Finlandii, którzy w latach 2013-2015 rozpoczęli terapię lekami stosowanymi w chorobach kości. Wyniki wskazują, iż niektóre z tych preparatów – zwłaszcza w połączeniu z kortykosteroidami – mogą znacząco zwiększać ryzyko rozwoju rzadkiej, ale bardzo poważnej choroby: martwicy kości żuchwy (osteonekrozy).
Częstość występowania martwicy w badanej populacji wyniosła 0,3% wśród pacjentów przyjmujących niskie dawki leków antyresorpcyjnych (AR), natomiast w grupie leczonej wysokimi dawkami sięgała aż 9%. Leki antyresorpcyjne – takie jak denosumab i bisfosfoniany – są powszechnie stosowane w terapii osteoporozy oraz w profilaktyce przerzutów kostnych u pacjentów onkologicznych.
Denosumab bardziej ryzykowny niż bisfosfoniany
Analiza wykazała, iż ryzyko wystąpienia martwicy żuchwy było istotnie wyższe u pacjentów leczonych denosumabem – choćby pięciokrotnie w porównaniu z osobami przyjmującymi bisfosfoniany. Szczególnie niepokojące okazało się ryzyko u chorych, którzy równolegle stosowali kortykosteroidy: w przypadku wysokich dawek AR ryzyko wzrastało dwukrotnie, a w przypadku niskich dawek – aż sześciokrotnie.
Dodatkowymi czynnikami ryzyka okazały się płeć męska oraz rozpoznanie choroby nowotworowej. – Nasze badanie potwierdza, iż denosumab wiąże się z wyraźnie wyższym ryzykiem martwicy żuchwy niż bisfosfoniany. Zaskakująca była jednak skala tej różnicy oraz silny wpływ kortykosteroidów u pacjentów przyjmujących niskie dawki leków – powiedział cytowany w komunikacie uczelni Miika Kujanpää, lekarz dentysta, doktorant Uniwersytetu w Oulu.
Rola stomatologów w profilaktyce powikłań
Badacze rekomendują, aby plany terapeutyczne pacjentów przyjmujących leki antyresorpcyjne – zwłaszcza denosumab w połączeniu z kortykosteroidami – były wnikliwie analizowane pod kątem ryzyka powikłań w obrębie jamy ustnej.
Podkreślają także znaczenie profilaktyki stomatologicznej: stan zębów i dziąseł należy dokładnie ocenić zarówno przed rozpoczęciem, jak i w trakcie leczenia lekami przeciwresorpcyjnymi. Regularne kontrole stomatologiczne mogą zmniejszyć ryzyko wystąpienia martwicy żuchwy i poprawić bezpieczeństwo terapii u pacjentów z chorobami kości oraz nowotworami.
Pełne wyniki badania opublikowano w artykule „Incidence of medication-related osteonecrosis of the jaw and associated antiresorptive drugs in adult Finnish population” na łamach czasopisma „Scientific Reports”.
– Guided Tissue Regeneration i Guided Bone Regeneration są zabiegami, które wykorzystuje się od lat w tzw. sterowanej regeneracji tkanek. Może ona dotyczyć tkanki miękkiej, przede wszystkim chodzi tutaj o dziąsło otaczające ząb we wszelkiego rodzaju recesjach i oczywiście ubytki kostne. Żeby przejść do tych zabiegów, pacjent musi być zakwalifikowany, musi być wykluczona możliwość innego leczenia, np. zachowawczego – mówi dr hab. n. med. Maciej Czerniuk, specjalista z zakresu periodontologii i chirurgii stomatologicznej, adiunkt w Zakładzie Chirurgii Stomatologicznej WUM.
Źródło: https://www.oulu.fi/
https://www.nature.com
