Opieka stomatologiczna stanowi istotny aspekt dbania o nasze zdrowie, a dbanie o zęby oraz regularne wizyty u dentysty są najważniejsze dla utrzymania prawidłowego funkcjonowania jamy ustnej. Niestety, nie wszyscy pacjenci są w stanie korzystać z tych możliwości samodzielnie. Dotyczy to między innymi osób z zaburzeniami psychicznymi, dla których często jest to spore wyzwanie. Potrzebują one dodatkowej pomocy i wsparcia, aby można im było zapewnić odpowiednią opiekę stomatologiczną.
Przyjrzyjmy się bliżej temu, z jakimi problemami można się spotkać w tym aspekcie oraz jak wygląda leczenie zębów u osób z zaburzeniami psychicznymi w praktyce.
Problemy i wyzwania w leczeniu stomatologicznym osób z zaburzeniami psychicznymi
Osoby z zaburzeniami psychicznymi, to tak zwani pacjenci stomatologiczni ze specjalnymi potrzebami. Ze względu na różne ograniczenia, z którymi się zmagają, ich leczenie bywa mocno utrudnione. Ich niepełnosprawność może bowiem objawiać się pod postacią różnych dysfunkcji poznawczych, a co za tym idzie utrudniać komunikację z nimi. Wśród nich są zarówno osoby chorujące na depresję, schizofrenię, czy nerwice, jak i te z zaburzeniami lękowymi. Osobną grupą pacjentów są również osoby zmagające się z dentofobią, czyli lękiem przed leczeniem stomatologicznym. W ich przypadku paraliżujący je lęk uniemożliwia podjęcie jakiegokolwiek leczenia.
Zdarza się więc, iż osoby z zaburzeniami psychicznymi mogą wymagać asysty osoby towarzyszącej w trakcie wizyty w gabinecie stomatologicznym.
Pacjenci cierpiący na zaburzenia psychiczne są narażeni na zwiększone ryzyko rozwoju chorób w obrębie jamy ustnej. Przyczynia się do tego przede wszystkim zaniedbywanie przez nie codziennej higieny jamy ustnej oraz profilaktyki stomatologicznej. Wpływ na zdrowie jamy ustnej mają również przyjmowane przez nie leki. Powodują one bowiem między innymi zmniejszone wydzielanie śliny, które jest przyczyną suchości w jamie ustnej. Brak odpowiedniej ilości śliny nie tylko zwiększa podatność zębów na próchnicę, ale też prowadzi do powstawania stanów zapalnych dziąseł. Może to również wpływać na zmniejszoną tolerancję uzupełnień protetycznych.
Przeczytaj także: Kserostomia — co może być przyczyną suchości w ustach
Kolejnym wyzwaniem, które niesie za sobą leczenie zębów u osób z zaburzeniami psychicznymi, jest możliwość wystąpienia interakcji stosowanych materiałów czy leków stomatologicznych z lekami przyjmowanymi przez tych pacjentów. W takich przypadkach jest zatem ważna znajomość nazw leków stosowanych w terapii tego typu schorzeń. Bywają również przypadki, w których konieczna może się okazać konsultacja z lekarzem psychiatrą.
Leczenie zębów u osób z zaburzeniami psychicznymi
Leczenie stomatologiczne pacjentów z zaburzeniami psychicznymi wymaga odpowiedniego podejścia oraz organizacji pracy lekarza. Niezwykle ważne jest uwzględnienie ich indywidualnych potrzeb, a także dostosowanie metody leczenia do ich stanu psychicznego i fizycznego.
Warto pamiętać, iż osoby tego typu potrzebują większej cierpliwości oraz zrozumienia, co wymagać będzie od lekarza empatii, opanowania oraz umiejętności słuchania i obserwacji. Osoby z zaburzeniami psychicznymi są często zamknięte w sobie i niechętnie dzielą się informacjami na temat swojego stanu psychicznego. Zamiast zwykłego wywiadu medycznego, dobrze jest zatem przeprowadzić przyjacielską rozmowę, która pomoże nawiązać lepszy kontakt z pacjentem. Dzięki temu nie tylko łatwiej będzie go zdiagnozować, ale również uzyskać informacje niezbędne do odpowiedniego przeprowadzenia całego procesu leczenia.
Warto również zadbać o komfort i dobre samopoczucie pacjenta zarówno w trakcie każdej wizyty, jak i przeprowadzanych zabiegów. Jest to istotne zwłaszcza w przypadku osób borykających się z dentofobią, ale nie tylko. Dlatego każde działanie, mające na celu zminimalizowanie dyskomfortu, a w szczególności dolegliwości bólowych, jest niezwykle potrzebne. Warto zatem rozważyć zastosowanie odpowiedniego znieczulenia, choćby w przypadku, gdy zabieg nie jest bardzo bolesny.
Leczenie stomatologiczne pacjentów z zaburzeniami psychicznymi często uzasadnia również przeprowadzenie zabiegów pod narkozą.
Równie istotny jest edukacyjny aspekt takiej wizyty w gabinecie stomatologicznym. Wszelkie porady oraz instrukcje przekazane przez stomatologa, mogą zmotywować pacjenta do dbania o higienę jamy ustnej. Pomóc w tym mogą, chociażby informacje dotyczące rodzaju szczoteczki i pasty, które pacjent może stosować, jak również rekomendacje dotyczące stosowania płynów do płukania jamy ustnej oraz nici dentystycznych. Pomocne może okazać się również przeprowadzenie instruktażu dotyczącego prawidłowego szczotkowania i nitkowania zębów. Im jaśniejsze i bardziej zrozumiałe będą zalecenia, tym większa szansa na ich wdrożenie. Wszelkie zalecenia higieniczne warto przekazać również bliskim pacjenta, jego opiekunom, czy personelowi medycznemu, pod którego opieką się znajduje.
Leczenie zębów u osób z zaburzeniami psychicznymi to wyzwanie zarówno dla samych pacjentów, jak i lekarzy stomatologów
Jednak odpowiednie podejście, empatia oraz specjalistyczna wiedza mają znaczący wpływ, na podniesie komfortu pacjenta oraz efektywność samego procesu leczenia. Dlatego tak ważna jest edukacja mająca na celu zwiększenie świadomości społecznej oraz poprawę jakości opieki stomatologicznej dla osób z zaburzeniami psychicznymi. W wyjątkowo trudnych przypadkach warto również postawić na współpracę między lekarzem stomatologiem a lekarzem psychiatrą. Tym bardziej iż każdy przypadek jest inny, a indywidualne podejście do konkretnej osoby może zrobić ogromną różnicę.
Źródło:
