Regularne picie napojów gazowanych typu cola może powodować zauważalne przebarwienia zębów już po 30 dniach – dowodzi tego pilotażowe badanie przeprowadzone wśród studentów stomatologii. Tureccy naukowcy skontrolowali kolor zębów uczestników przed i po miesiącu spożywania napoju. Wyniki nie pozostawiają wątpliwości: im większe spożycie coli, tym wyraźniejsza zmiana barwy, co potwierdzają obiektywne pomiary spektrofotometryczne.
Napoje gazowane, w tym szczególnie typu cola, są jednymi z najczęściej spożywanych napojów bezalkoholowych na świecie – zajmują pod tym względem trzecie miejsce. Zawierają cukry, dwutlenek węgla, kofeinę, kwasy fosforowy i cytrynowy, substancje aromatyczne i barwniki. Ich niskie pH (2,5-3,5) i wysoka zawartość cukru sprzyjają nie tylko erozji szkliwa, ale także wnikaniu barwników w jego strukturę, co może prowadzić do przebarwień zębów.
Cola jest szczególnie popularna wśród osób w wieku 18-35 lat. Studenci sięgają po nią m.in. w celu poprawy koncentracji, zmniejszenia zmęczenia, gaszenia pragnienia czy łagodzenia objawów nadmiernego spożycia alkoholu. Mimo świadomości negatywnych skutków zdrowotnych, napoje te pozostają elementem codziennej diety wielu osób – w tym przyszłych lekarzy dentystów.
Badanie wśród studentów stomatologii
Zespół tureckich naukowców z Mehmet Akif Ersoy University i Adiyaman University przeprowadził badanie przekrojowe wśród 64 studentów I oraz II roku stomatologii. Jego celem było określenie zmian koloru sześciu górnych zębów przednich po miesiącu regularnego spożywania coli.
Uczestników podzielono na trzy grupy: osoby niepijące napojów typu cola (0 puszek na tydzień), osoby z niskim poziomem spożycia (1-3 puszki po 330 ml tygodniowo) oraz osoby spożywające duże ilości coli (co najmniej 10 puszek tygodniowo).
Aby wyeliminować wpływ innych źródeł przebarwień, uczestników poproszono o rezygnację ze spożywania herbaty, kawy, czerwonego wina i podobnych produktów barwiących na czas badania. Do pomiaru koloru zębów wykorzystano kliniczny spektrofotometr sprawdzonej marki.
Wyniki – im więcej coli, tym większa zmiana koloru zębów
Po miesiącu odnotowano istotne statystycznie zmiany barwy zębów w grupach pijących colę. W grupie osób niespożywających coli większość wartości nie wskazywała na zmiany koloru zębów zauważalne gołym okiem. W grupie o niskim spożyciu odnotowano widoczne zmiany koloru, przeważnie w granicach normy, choć w pojedynczych przypadkach wartości przekraczały próg akceptowalności, co sugeruje, iż choćby niewielkie ilości coli mogą w niektórych sytuacjach nasilać przebarwienia. W grupie o wysokim spożyciu zaobserwowano podobny schemat – zmiany były widoczne i głównie mieściły się w akceptowalnych granicach, ale w kilku przypadkach wartości przekraczały ustalony próg.
Wyniki te wskazują, iż poziom spożycia coli może wpływać na stopień przebarwień zębów, choć potrzebne są dalsze badania, aby potwierdzić długoterminowe skutki i wyjaśnić mechanizmy leżące u ich podstaw.
Wnioski i znaczenie dla praktyki stomatologicznej
Autorzy badania podkreślają, iż cola jest częstym elementem diety choćby w grupie studentów stomatologii, którzy powinni być szczególnie świadomi ryzyka związanego z napojami gazowanymi. Wyniki wskazują na potrzebę intensyfikacji działań edukacyjnych w zakresie profilaktyki przebarwień i erozji szkliwa oraz na znaczenie ograniczenia spożycia tego typu napojów. Regularne monitorowanie koloru zębów dzięki obiektywnych metod pomiarowych może być pomocne w profilaktyce i wczesnym wykrywaniu zmian estetycznych w uzębieniu pacjentów.
Wyniki badania opublikowano w artykule „The effects of cola consumption on tooth discoloration among dentistry university students” na łamach czasopisma „BMC Oral Health”.
W mediach społecznościowych co rusz pojawiają się nowe, rzekomo skuteczne metody wybielania zębów polecane przez samozwańczych influencerów. Należy na nie mocno uczulać pacjentów, przede wszystkim ze względu na związane z nimi zagrożenia. – Według mnie najbardziej niebezpieczne są te, w których użyta jest soda oczyszczona w połączeniu z cytryną. Substancje te mogą bardzo mocno osłabić szkliwo zębów i wpływać na podrażnienie dziąseł – przestrzega mgr dypl. hig. stom. Anna Makówka, higienistka stomatologiczna, technik dentystyczny oraz specjalistka promocji zdrowia, absolwentka Uniwersytetu Medycznego w Łodzi oraz Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi, członek Sekcji Profilaktyki PTS-u.
Źródło: https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/
