Zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) w obrębie jamy ustnej może być powiązane z leukoplakią jamy ustnej – potencjalnie złośliwą zmianą błony śluzowej jamy ustnej, objawiającą się obecnością białych plam lub smug. Badanie zostanie opublikowane drukiem w grudniowym wydaniu czasopisma „International Dental Journal”.
Autorzy podkreślają jednak, iż konieczne są dalsze badania w celu dokładniejszego określenia roli, jaką typy wirusa HPV o wysokim potencjale onkogennym odgrywają w patogenezie leukoplakii jamy ustnej.
– Nasze systematyczne opracowanie i metaanaliza dostarczają kompleksowej i aktualnej oceny związku między zakażeniem HPV a leukoplakią jamy ustnej, wskazując na istotną korelację między obecnością wirusa a podwyższonym ryzykiem rozwoju leukoplakii – napisali autorzy z międzynarodowego zespołu badaczy pod kierownictwem dr Joud Tahy z Wydziału Stomatologii Uniwersytetu Adżman (Zjednoczone Emiraty Arabskie).
Celem przeglądu była ocena częstości występowania wirusa HPV w przypadkach leukoplakii jamy ustnej w porównaniu z jego częstością w próbkach tkanek błony śluzowej jamy ustnej osób zdrowych (grupa kontrolna). Naukowcy przeprowadzili przegląd literatury z wykorzystaniem elektronicznych baz danych, analizując badania opublikowane przed marcem 2025 r. Metaanaliza objęła obserwacyjne badania kliniczno-kontrolne, w których porównywano częstość zakażeń HPV w próbkach tkanek z leukoplakią oraz w grupach kontrolnych, przy użyciu markerów swoistych dla HPV.
Istotny związek pomiędzy zakażeniem HPV a występowaniem leukoplakii
Do analizy włączono 32 badania spełniające kryteria, obejmujące 1236 przypadków leukoplakii i 2916 osób z grup kontrolnych. W analizie łącznej stwierdzono istotny związek pomiędzy zakażeniem HPV a występowaniem leukoplakii (iloraz szans [OR] = 3,16; 95% przedział ufności [CI]: 2,06–4,95). Typy HPV o wysokim potencjale onkogennym wykazywały jeszcze silniejszy związek z leukoplakią (OR = 5,42; 95% CI: 2,52–11,69) niż typy niskiego ryzyka (OR = 1,9; 95% CI: 1,1–3,29), przy umiarkowanej heterogeniczności wyników (I² = 68,6%).
Analiza podgrup wykazała silniejszy związek w populacjach europejskich (OR = 3,42; 95% CI: 1,62–7,43) niż w populacjach azjatyckich (OR = 1,82; 95% CI: 1,02–3,24). Ograniczenie analizy do badań wykorzystujących detekcję sekwencji DNA również nie zmieniło wyników (OR = 3,45; 95% CI: 2,02–5,91).
Autorzy wskazują jednak na pewne ograniczenia badania: większość analiz opierała się na projektach przekrojowych lub kliniczno-kontrolnych, co utrudnia formułowanie wniosków przyczynowo-skutkowych.
– Uzyskane wyniki pozwalają na bardziej precyzyjne zrozumienie związku pomiędzy HPV a leukoplakią jamy ustnej i stanowią podstawę dla przyszłych badań mających na celu dalsze wyjaśnienie roli HPV w rozwoju potencjalnie złośliwych zmian błony śluzowej jamy ustnej – podsumowali autorzy artykułu „Human Papillomavirus Infection as a Risk Factor for Oral Leukoplakia: A Systematic Review and Meta-Analysis”.
Redukcja konsumpcji alkoholu, ograniczenie palenia papierosów, szczepienia przeciw HPV i regularne wizyty u stomatologia to – zdaniem dr. n. o zdr. Pawła Koczkodaja z Narodowego Instytutu Onkologii – najważniejsze zasady profilaktyki pierwotnej nowotworów okolic szyi i głowy. – Regularne wizyty u stomatologa są nie do przecenienia pod kątem tzw. czujności onkologicznej – podkreśla ekspert.
Źródła: https://www.drbicuspid.com/
https://www.sciencedirect.com/
