Dbanie o zdrowie jamy ustnej może przynieść nie tylko korzyści fizyczne, ale także poprawić samopoczucie psychiczne osób starszych, zmniejszając u nich ryzyko wystąpienia stanów lękowych i depresji – wynika z najnowszych badań przeprowadzonych w Chinach przez naukowców z Chengdu University oraz Sichuan University. Ich wyniki zostały opublikowane na łamach czasopisma „Frontiers in Nutrition”.
W ostatnich latach pojawia się coraz więcej dowodów na to, iż zdrowie jamy ustnej ma najważniejsze znaczenie dla zdrowia całego organizmu – zaniedbania w tej sferze mogą prowadzić nie tylko do infekcji czy utraty zębów, ale także zwiększać ryzyko m.in. chorób serca oraz cukrzycy.
Naukowcy z Chin – na co dzień pracownicy dwóch uniwersytetów: Chengdu University oraz Sichuan University – postanowili przyjrzeć się zależnościom między stanem zdrowia jamy ustnej, nawykami żywieniowymi a zdrowiem psychicznym wśród starszych mieszkańców Państwa Środka. Postawili oni hipotezę, iż zła kondycja jamy ustnej może być powiązana z występowaniem depresji, zaburzeń lękowych oraz pogorszeniem funkcji poznawczych.
W analizie wykorzystano dane pochodzące z Chińskiego Długofalowego Badania Zdrowego Starzenia się (CLHLS), prowadzonego przez Centrum Badań nad Zdrowym Starzeniem się przy Narodowej Szkole Rozwoju Uniwersytetu Pekińskiego. Badanie obejmowało osoby w wieku 60 lat i starsze, zamieszkujące 23 prowincje i regiony Chin, a także ich potomków. Łączna liczba uczestników wynosiła 15 874 osoby.
Do analizy włączono dane 3 188 uczestników w wieku 65 lat i starszych, którzy dostarczyli informacji na temat stanu zdrowia jamy ustnej, kondycji psychicznej oraz ogólnych cech zdrowotnych. W grupie tej znajdowało się aż 179 stulatków, a blisko 44% badanych miało powyżej 80 lat.
Związek zdrowia jamy ustnej z kondycją psychiczną seniorów
Uczestnicy udzielali odpowiedzi dotyczących swoich nawyków żywieniowych w 17 kategoriach produktów spożywczych oraz opisywali stan zdrowia jamy ustnej, funkcje poznawcze oraz objawy depresji i lęku.
Analiza wykazała, iż osoby z większą liczbą brakujących zębów częściej doświadczały objawów demencji. Regularne szczotkowanie zębów – co najmniej dwa razy dziennie – wiązało się z 22% niższym ryzykiem wystąpienia zaburzeń lękowych w porównaniu do osób, które szczotkowały zęby rzadko. Co istotne, ryzyko rozwoju lęków i depresji znacząco zmniejszało także codzienne spożywanie owoców i warzyw.
Badani, którzy poddali się zabiegom stomatologicznym – przede wszystkim uzupełnili braki w uzębieniu – mieli o 42% niższe ryzyko depresji niż osoby z nieleczonymi brakami. Ponad dwukrotnie szanse na uniknięcie depresji zwiększało także regularne spożywanie warzyw i owoców. Dodatkowo, osoby systematycznie myjące zęby oraz codziennie jedzące owoce i warzywa rzadziej cierpiały na demencję.
– Stan zdrowia jamy ustnej oraz nawyki żywieniowe są ściśle związane z podatnością osób w średnim i starszym wieku na depresję, lęk i demencję – podsumowali autorzy badania, którzy jednocześnie podkreślili, iż miało ono charakter przekrojowy, co oznacza, iż nie pozwala jednoznacznie stwierdzić, czy zły stan jamy ustnej powoduje problemy psychiczne, czy odwrotnie – depresja i lęk mogą prowadzić do zaniedbań w codziennej higienie.
Mimo tych ograniczeń wyniki wpisują się w rosnącą liczbę dowodów sugerujących, iż dobra kondycja jamy ustnej oraz zdrowe nawyki żywieniowe mogą korzystnie wpływać na zdrowie psychiczne osób starszych.
Artykuł „Modelling analysis of dietary behaviors and oral health status to assess the impact on the mental well-being of elderly individuals: a cross-sectional survey study” został opublikowany w marcu 2025 r. na łamach „Frontiers in Nutrition”.
– Współpracując z pacjentem senioralnym musimy wziąć pod uwagę wiele obszarów, także spoza strefy medycznej – mówi o leczeniu pacjentów w podeszłym wieku prof. Agnieszka Mielczarek, prodziekan ds. kształcenia Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego WUM, kierownik Zakładu Stomatologii Zachowawczej WUM, konsultant krajowy w dziedzinie stomatologii zachowawczej z endodoncją. Jak na przebieg terapii mogą wpłynąć obniżone zdolności adaptacyjne seniorów albo ich sytuacja finansowa? Zapraszamy do obejrzenia materiału filmowego!
Źródło: https://www.psypost.org/
