Począwszy od 2003 r. w dolinie Ledi-Geraru na północy Etiopii dokonywano kolejnych odkryć szczątków praczłowieka, w tym najstarszego jak dotąd fragmentu żuchwy przedstawiciela rodzaju Homo. Przed kilkoma dniami w czasopiśmie „Nature” ukazał się artykuł, w którym oceniono 13 pozyskanych w tym rejonie zębów, należących do nieznanego gatunku australopiteka oraz do osobników Homo.
Jak podano, dziesięć z zębów przypisano przedstawicielom rodzaju Australopithecus, a trzy wczesnym przedstawicielom rodzaju Homo.
Współistnienie różnych gatunków przodków człowieka
Datowanie przeprowadzono przy użyciu analiz warstw popiołów wulkanicznych oraz magnetostratygrafii, co pozwoliło precyzyjnie określić wiek znaleziska – na około 2,6-2,8 miliona lat. Odkrycie to jest jednym z najlepiej udokumentowanych dowodów na to, iż w tym samym czasie i miejscu współistniały różne gatunki naszych przodków.
Zęby trzonowe żuchwy przypisane australopitekowi mają charakterystyczny, niemal kwadratowy kształt korony, są szerokie w wymiarze policzkowo-językowym i pozbawione wyraźnego zwężania ku tyłowi. Bruzda policzkowa jest słabo zaznaczona, a dodatkowy guzek C7, typowy dla niektórych wczesnych Homo, tutaj nie występuje.
W uzębieniu przednim szczególnie interesujący jest kieł szczęki. Posiada on prostą, równą powierzchnię zużycia, inną niż w przypadku Australopithecus afarensis czy Australopithecus garhi. Nie ma diastemy, a zęby ustawione były w zwartym łuku. Wszystko to wskazuje na odmienny sposób żucia niż u wcześniejszych gatunków, ale także inny niż u pierwszych Homo.
Nieznany dotąd typ homonima
Porównanie badanych zębów z okazami A. afarensis, A. garhi oraz wczesnym Homo potwierdza, iż nie da się ich jednoznacznie przypisać do żadnego znanego gatunku. Różnice są niewielkie, ale spójne – dotyczą kształtu koron, proporcji wymiarów i charakteru zużycia zębów. Badacze sugerują więc, iż mamy do czynienia z dotąd nieopisaną formą australopiteka, żyjącą równolegle z pierwszymi ludźmi.
Znalezisko z Ledi-Geraru ma istotne znaczenie dla zrozumienia ewolucji człowieka. Dowodzi, iż około 2,5 miliona lat temu Afryka Wschodnia była miejscem, w którym współistniały różne linie homininów – jedne jeszcze należące do australopiteków, inne już przynależne do rodzaju Homo. To kolejny dowód na to, iż proces ewolucji nie przebiegał liniowo, ale rozgałęział się, z równoległym trwaniem i krzyżowaniem się różnych form.
Kontekst paleośrodowiskowy dodaje odkryciu jeszcze większej wagi. Analizy osadów i skamieniałości zwierzęcych wskazują, iż w dolinie Ledi-Geraru w tym okresie dominował zróżnicowany krajobraz z otwartymi sawannami, obszarami porośniętymi krzewami oraz zalesionymi dolinami rzek. Na terenach tych występowały zarówno antylopy i koniowate wymagające otwartych przestrzeni, jak i gatunki preferujące bardziej zadrzewione środowisko.
Klimat stawał się coraz bardziej suchy i zmienny, czym można tłumaczyć różnorodność w diecie. Zęby australopiteków, o szerokich powierzchniach żujących i wyraźnych śladach zużycia, sugerują zdolność do radzenia sobie z twardszym, bardziej włóknistym pokarmem, podczas gdy wczesne Homo mogły w coraz większym stopniu korzystać z mniej twardych źródeł pożywienia – być może dzięki wspomaganiu się prymitywnymi narzędziami.
Źródło: https://www.science.org/
