Wydział Stomatologii Uniwersytetu w Hongkongu (HKU) uruchomił pierwszą na świecie klinikę, która wykorzystuje sztuczną inteligencję do wczesnego wykrywania nowotworów jamy ustnej. Inicjatywa może zrewolucjonizować podejście do profilaktyki i diagnostyki tego typu nowotworów – jednych z najczęstszych w obrębie głowy i szyi.
Klinika – uruchomiona w kwietniu 2025 r. przez Wydział Stomatologii Uniwersytetu w Hongkongu we współpracy ze specjalistycznym szpitalem stomatologicznym Prince Philip Dental Hospital (PPDH) – została stworzona z myślą o pacjentach z potencjalnie złośliwymi zmianami błony śluzowej jamy ustnej. Głównym celem placówki jest poprawa skuteczności wykrywania i zapobiegania rakowi jamy ustnej, który często diagnozowany jest zbyt późno – w Hongkongu aż 60% przypadków rozpoznaje się w zaawansowanym stadium.
Rak jamy ustnej może rozwijać się przez długi czas w sposób bezobjawowy lub bywa poprzedzony mało charakterystycznymi zmianami o zwiększonym ryzyku transformacji nowotworowej. Dlatego tak istotne jest ich wczesne rozpoznanie i odpowiednie postępowanie kliniczne.
Sztuczna inteligencja prognozuje ryzyko raka z 94% dokładnością
Sercem nowej kliniki jest autorskie narzędzie o nazwie OralCancerPredict, opracowane przez zespół naukowców z Wydziału Stomatologii HKU. To zaawansowany system wspomagania decyzji klinicznych, bazujący na modelach sztucznej inteligencji, który analizuje wielowymiarowe dane – od cech demograficznych i współistniejących chorób, po obraz kliniczny i wyniki badań histopatologicznych.
System przewiduje ryzyko przekształcenia zmian przednowotworowych – takich jak np. leukoplakia, erytroplakia, liszaj płaski czy podśluzówkowe włóknienie jamy ustnej – w raka, kwalifikując pacjentów do jednej z dwóch kategorii: wysokiego lub niskiego ryzyka. Dla pacjentów z wysokim ryzykiem zalecane jest leczenie chirurgiczne, natomiast osoby z niskim ryzykiem kierowane są na obserwację, poradnictwo i leczenie wspomagające.
Wyniki wcześniejszych badań nad skutecznością narzędzia są imponujące – OralCancerPredict osiąga średnią dokładność predykcji na poziomie 94%, przewyższając w tej chwili stosowane metody oceny ryzyka nowotworowego. Model był trenowany na dużej grupie pacjentów leczonych w Queen Mary Hospital w latach 2003-2022, a jego skuteczność potwierdzono również na populacjach w Wielkiej Brytanii i Nigerii.
Innowacja bez dodatkowych kosztów dla pacjenta
Klinika jest otwarta dla wszystkich pacjentów z rozpoznanymi zmianami przednowotworowymi w jamie ustnej, którzy posiadają skierowanie od lekarza dentysty lub lekarza ogólnego. Co istotne, wykorzystanie narzędzi AI nie wiąże się z żadnymi dodatkowymi kosztami, ponieważ modele są bezpłatne i nie wymagają wykonywania dodatkowych badań. Kliniką kieruje prof. Richard Su – dyrektor Kliniczny Oddziału Chirurgii Szczękowo-Twarzowej na HKU, przy wsparciu zespołu specjalistów m.in. w dziedzinie stomatologii cyfrowej.
– Nowe podejście wspierane przez sztuczną inteligencję nie tylko zwiększa trafność diagnozy i umożliwia wcześniejsze leczenie, ale też pomaga w unikaniu niepotrzebnych interwencji chirurgicznych u pacjentów z niskim ryzykiem. Dzięki temu możliwe jest skuteczne zarządzanie przypadkami klinicznymi przy jednoczesnym zachowaniu wysokiej jakości opieki – podkreślono w komunikacie prasowym HKU.
– Sztuczna inteligencja to gorący temat ostatnich lat. Myślę, iż rozwiązania oparte na sztucznej inteligencji przyspieszą i ułatwią pracę lekarzy radiologów, ale w przewidywalnej przyszłości nie dojdzie do pełnego zastąpienia radiologii i radiologów przez programy sztucznej inteligencji – mówi prof. dr hab. n. med. Kazimierz Szopiński – specjalista neurologii, radiologii i diagnostyki obrazowej oraz medycyny nuklearnej, kierownik Zakładu Radiologii Stomatologicznej i Szczękowo-Twarzowej WUM.
Źródło: https://www.hku.hk/press/press-releases
