Czy gronkowiec złocisty jest groźny?
I tak i nie. Sama obecność bakterii na skórze i błonach śluzowych człowieka, w żadnym razie nie jest patologią. Staphylococcus aureus, bo tak brzmi systematyczna nazwa gronkowca, naturalnie bytuje na powłokach ciała, nie powodując żadnych dolegliwości. Problem pojawia się, gdy dostanie się do krwioobiegu lub tkanek wewnętrznych, może wtedy wywołać, potencjalnie poważne zakażenia. Szczególnie niebezpieczne są szczepy oporne na antybiotyki, np. MRSA (Methicillin-Resistant Staphylococcus aureus), które trudno wyleczyć standardowymi lekami.
Objawy zakażenia gronkowcem złocistym
Objawy zakażenia gronkowcem zależą od lokalizacji infekcji. Bakteria może dawać o sobie znać np. w postaci:Reklama
ropnych zmian skórnych, niejednokrotnie związanych z miejscowym zaczerwienieniem i obecnością treści ropnej;zakażeń układowych, którym towarzyszy: gorączka, dreszcze, osłabienie - mogą świadczyć o poważniejszej infekcji, np. zapaleniu płuc lub wsierdzia;zatruć pokarmowych, skutkujących nudnościami, wymiotami, biegunką, czy bólami brzucha;zapalenia szpiku i kości - u dorosłych zapalenie szpiku i kości zwykle rozpoczyna się od wysokiej gorączki i silnego bólu kręgosłupa;gronkowcowego zespołu poparzonej skóry - które rozpoczyna się od pojawienia się płaskich pęcherzy, gwałtownie rozprzestrzeniających się na całe ciało. Przy najmniejszym dotyku pękają, powodując złuszczanie się skóry.
Gdzie można zarazić się gronkowcem złocistym?
Do transmisji Staphylococcus aureus najczęściej dochodzi przez bezpośredni kontakt, choć w niektórych przypadkach infekcje mogą przenosić się także innymi drogami, np. przez skażone powierzchnie. Dlatego, nie wszyscy są narażeni na zakażenie w równym stopniu. Zagrożeni są przede wszystkim: pracownicy ochrony zdrowia, osoby regularnie stosujące igły (np. diabetycy i ci, którzy zażywają narkotyki dożylnie), pacjenci hospitalizowani oraz chorujący na zaburzenia odporności. Najczęstsze sposoby zakażenia to:
pobyt w szpitalach i placówkach medycznych - groźne szczepy oporne na antybiotyki, często kolonizują sprzęt medyczny.przebywanie w miejscach publicznych - np. na siłowniach, basenach, w szkołach, gdzie bakterie mogą znajdować się na przedmiotach wspólnego użytku;spożywanie zakażonej żywności - która zawiera toksyny gronkowca, mogące doprowadzić do zatrucia pokarmowego;kontakt z osobą zakażoną - zwłaszcza jeżeli ma ropne zmiany skórne.
Leczenie zakażenia gronkowcem złocistym
Terapia zakażeń gronkowcem złocistym zależy od rodzaju i nasilenia infekcji. W przypadku poważniejszych zakażeń, takich jak zapalenie wsierdzia czy sepsa, niezbędne jest leczenie szpitalne, często z użyciem dożylnych antybiotyków, które dobierane są na podstawie wyników antybiogramu. Natomiast infekcje skórne, takie jak ropnie, mogą wymagać nacięcia i opróżnienia, w ten sposób usuwa się ropę, co ma na celu przyspieszenie procesu gojenia.
Jakie są możliwe powikłania zakażenia gronkowcem złocistym?
Obecność gronkowca złocistego w krwioobiegu lub zaatakowanie przez niego narządów wewnętrznych, może nieść daleko idące i naprawdę poważne konsekwencje.
Zdarza się, iż wywołuje bakteriemię, czyli zakażenie krwi, które grozi sepsą i niewydolnością narządową. jeżeli patogen osiądzie w sercu, może prowadzić do infekcyjnego zapalenia wsierdzia, potencjalnie uszkadzającego zastawki. Zajmując kości, powoduje zapalenie kości i szpiku, a gdy dostanie się do stawów - septyczne zapalenie stawów, manifestujące się m.in. bólem i ograniczeniem ruchomości.
Nie można też lekceważyć zakażeń skóry: od niewinnych zmian jak liszajec, przez czyraki przez zapalenie tkanki łącznej, aż po zespół oparzonej skóry. W płucach gronkowiec może przyczynić się do zapalenia płuc, a choćby ropniaka opłucnej. Jeszcze niebezpieczniejsze są zakażenia układu nerwowego - zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, które może pozostawić trwałe uszkodzenia neurologiczne. Wśród powikłań zakażenia wymienia się także zespół wstrząsu toksycznego, tj. stan, w którym bakteria wydziela toksyny, prowadząc do gwałtownego spadku ciśnienia i niewydolności wielonarządowej.
Opisane następstwa kliniczne zakażenia gronkowcem złocistym, dowodzą jasno: bakterii nie można ignorować, gdy raz zaatakuje, potrafi siać spustoszenie, dlatego należy reagować natychmiast.
Źródła:
Taylor TA, Unakal CG. Staphylococcus aureus Infection. 2023 Jul 17. In: StatPearls [Internet].
Tong SY, Davis JS, Eichenberger E, Holland TL, Fowler VG Jr. Staphylococcus aureus infections: epidemiology, pathophysiology, clinical manifestations, and management. Clin Microbiol Rev. 2015
