Szanta zwyczajna to bylina, pochodząca z rodziny jasnotowatych, która w medycynie naturalnej znana jest już od tysięcy lat. Występuje przede wszystkim w Azji i Europie na terenach położonych w obrębie klimatu umiarkowanego. Porasta najczęściej rumowiska, nieużytki, wyżyny i obszary górskie, ale także tereny przydrożne. Choć dawniej była bardzo powszechna, aktualnie w Polsce spotyka się ją dość rzadko, przez co podlega ścisłej ochronie. Czym jest szanta zwyczajna, jakie są jej adekwatności i zastosowanie?
Na merytoryczną dawkę wiedzy o szancie zwyczajnej zaprasza Zielares – Portal o ziołach, witaminach, suplementacji i zdrowym stylu życia.
Szanta zwyczajna – charakterystyka rośliny
Szantę zwyczajną można poznać po smukłych łodygach, które są porośnięte pomarszczonymi liśćmi, pokrytymi od spodu gęstym szarym włosiem. Kwiaty rośliny są drobne i białe, wyrastają w kątach liści i tworzą smukłe kwiatostany. Bylina osiąga maksymalną wysokość 0,5 metra. W Polsce szanta zwyczajna nazywana jest także krzeciną lub gojnikiem.
Pochodzenie
Szanta zwyczajna była znana już w starożytnym Egipcie, gdzie ceniono ją za szereg adekwatności leczniczych. Od tysięcy lat stosowana jest w celach wykrztuśnych, a ekstrakty z szanty podawane były w przypadku ugryzienia przez węża i w leczeniu kokluszu. W dzisiejszych czasach szanta jest nieco mniej popularna, prawdopodobnie dlatego, iż nie rośnie już tak powszechnie, a rośliny są chronione. Mimo wszystko wciąż znają ją zielarze i w miarę możliwości wykorzystują w celach zdrowotnych.
Szanta zwyczajna – adekwatności
W składzie szanty znajdziemy gorzki związek o nazwie marubina. Związek ten wykazuje adekwatności żółciopędne. Oprócz tej substancji znajdziemy w szancie zwyczajnej także inne związki, między innymi:
- premarubinę;
- alkohole diterpenowe (np. vulgarol, murebenol);
- sterole;
- triterpeny;
- flawonoidy (głównie kwercetynę, luteolinę i apigeninę);
- taniny;
- olejki eteryczne;
- garbniki;
- sole mineralne;
- witaminy (A, E,K);
- saponiny;
- kwasy organiczne;
- śluzy.
Jak widać, szanta zwyczajna to bogactwo składników aktywnych, wykazujących różnorodne działanie na organizm. To dzięki nim znalazła szerokie zastosowanie w medycynie naturalnej.
Jak szanta zwyczajna działa na organizm?
Napary z szanty zwyczajnej stosuje się jako preparat wykrztuśny w astmie oskrzelowej i schorzeniach dróg oddechowych. Ze względu na działanie żółciopędne, szanta może wspomagać procesy trawienne i działać pobudzająco na apetyt. Wśród adekwatności szanty można wyróżnić działanie rozkurczające na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego, co sprzyja pobudzeniu funkcji wątroby.
Szanta i jej przetwory są stosowane w zaburzeniach rytmu serca. Niektóre badania wykazały przeciwarytmiczne działanie zioła. Oprócz wymienionych szanta wykazuje także działanie:
- przeciwzapalne;
- przeciwmiażdżycowe;
- przeciwutleniające;
- przeciwhistaminowe;
- przeciwbólowe.
Szanta zwyczajna – zastosowanie
Odwary z szanty stosowane są w przypadku chorób górnych dróg oddechowych. Ich zadaniem jest pomoc w odkrztuszaniu wydzieliny i udrożnieniu oskrzeli. Szanta może pomóc w zaburzeniu pracy układu pokarmowego, a przede wszystkim przy problemach z trawieniem oraz przy problemach z wydzielaniem żółci. Roślina działa pozytywnie na apetyt i może przyspieszać przyswajanie pokarmów. Składnik ten znalazł swoje zastosowanie w chorobach wątroby i dróg żółciowych, a także przy zaburzeniach rytmu serca (kołataniu). Niektóre zapisy wskazują również na to, iż szanta może pomagać w uregulowaniu cyklu miesiączkowego.
Szanta zwyczajna – wskazania do stosowania
Wśród wskazań do stosowania szanty zwyczajnej wyróżniamy:
- zapalenie górnych dróg oddechowych, przewlekły kaszel, astmę, rozedmę płuc;
- ból gardła, zapalenie błon śluzowych, grypę, zapalenie zatok;
- zaburzenia trawienia, kamica żółciowa, żółtaczka;
- zaburzenia czynności serca, kołatanie, arytmia, nadciśnienie;
- problemy z układem nerwowym, nerwica;
- infekcje intymne i hemoroidy;
- stany zapalne skóry;
- nadmierna potliwość stóp.
Szanta zwyczajna – przeciwwskazania
Stosowania szanty nie zaleca się kobietom w ciąży i matkom karmiącym, ponieważ nie ma wystarczających badań, które potwierdzałyby bezpieczeństwo takich działań. Osoby cierpiące na kamicę żółciową przed rozpoczęciem kuracji powinny skonsultować się z lekarzem.
Szanta zwyczajna – jak dawkować?
W celach leczniczych najczęściej stosowane są wywary lub herbaty z szanty zwyczajnej. W celu ich przygotowania 1 łyżeczkę suszonego zioła lub mieszanki ziołowej należy zalać 200 ml wrzątku i pozostawić pod przykryciem na ok. 30 minut. Po upływie tego czasu napój należy przecedzić i spożywać w kilku małych porcjach między posiłkami. Napary z szanty polecane są osobom, zmagającym się z niewydolnością wątroby.
Chcąc przygotować odwar z rośliny, 1 łyżkę ziela szanty należy zalać szklanką wody. Odwar zaleca się pić 2-3 razy dziennie po pół szklanki. Taka forma dawkowania szanty zwyczajnej polecana jest dla osób z astmą i przewlekłym kaszlem w celu zapobiegania gwałtownym napadom choroby.
Szanta zwyczajna wyróżnia się szeregiem prozdrowotnych adekwatności. Mimo tego kilka osób o niej słyszało. Warto zapoznać się z korzystnym działaniem tej ciekawej rośliny, ponieważ jej stosowanie może wspomóc terapię różnych schorzeń.
„Artykuł sponsorowany”
