Dbałość o zdrowie jamy ustnej obejmuje nie tylko prawidłową higienę oraz zbilansowaną, pełnowartościową dietę. Bardzo istotną rolę w zapobieganiu chorobom jamy ustnej (a niekiedy również ich leczeniu) odgrywają profesjonalne zabiegi higienizacyjne, w tym skaling i piaskowanie zębów. Co warto wiedzieć o tych procedurach? Na czym polega skaling, a na czym piaskowanie? Jak wpływają na zdrowie zębów? Sprawdź w naszym poradniku!
Codzienna domowa higiena jamy ustnej jest kluczowa dla zachowania zdrowia zębów i dziąseł. Niestety, choćby ścisłe przestrzeganie jej zasad nie zapewni pełnej ochrony np. przed próchnicą czy stanami zapalnymi dziąseł – do tego konieczna pozostało zdrowa dieta i regularne wizyty w gabinecie stomatologicznym, podczas których lekarz może nie tylko wykonać standardowy przegląd jamy ustnej. W trakcie takiej kontroli często przeprowadza się również profesjonalne zabiegi profilaktyczne – przede wszystkim skaling i piaskowanie. Z jednej strony, zabiegi te mają charakter profilaktyczny (zapobiegają chorobom jamy ustnej) i poprawiają estetykę uśmiechu, ale z drugiej – bywają one również elementem leczenia pewnych schorzeń.
Skaling, czyli usuwanie kamienia nazębnego. Na czym polega?
Skaling to zabieg mający na celu usunięcie kamienia nazębnego – czyli zmineralizowanej płytki nazębnej, która gromadzi się na powierzchni zębów, w okolicach szyjek zębowych i pod dziąsłami.
Jeśli płytka nazębna nie zostanie dokładnie usunięta podczas codziennego szczotkowania i nitkowania zębów, to bardzo gwałtownie mineralizuje się i staje się siedliskiem chorobotwórczych bakterii. Dodatkowo, odkładanie kamienia przyspieszają pewne czynniki, np. spożywanie pokarmów bogatych w cukry, palenie tytoniu oraz zaniedbania w codziennej higienie. Skaling pozwala na mechaniczne usunięcie twardych złogów kamienia, które mogą prowadzić do rozwoju stanów zapalnych, a w dłuższym czasie – do chorób przyzębia, których efektem bywa choćby przedwczesna utrata zębów.
Rodzaje skalingu zębów
Istnieją dwa główne rodzaje skalingu zębów, różniące się techniką oraz zakresem usuwania złogów.
• Skaling naddziąsłowy – to najczęściej wykonywany zabieg, polegający na usunięciu kamienia znajdującego się na powierzchni korony zęba. Jest to zabieg o charakterze profilaktycznym, mający na celu zapobieganie rozwojowi stanów zapalnych dziąseł.
• Skaling poddziąsłowy – bardziej zaawansowana technika, stosowana w przypadkach, gdy kamień nagromadził się pod linią dziąseł, co może prowadzić do paradontozy. W tym przypadku skaling jest bardziej skomplikowaną procedurą, ponieważ złogi usuwane są również z kieszonek przyzębnych.
Skaling można podzielić na różne rodzaje również w zależności od zastosowanych narzędzi. Każda technika ma swoje specyficzne adekwatności, które decydują o jej skuteczności w usuwaniu kamienia nazębnego.
• Skaling ultradźwiękowy – to w tej chwili najczęściej stosowana metoda. Wykorzystuje skalery ultradźwiękowe, które generują drgania o wysokiej częstotliwości. Wibracje te skutecznie rozbijają kamień nazębny na mniejsze fragmenty, które są jednocześnie wypłukiwane dzięki strumienia wody. Skaling ultradźwiękowy jest nie tylko szybki i efektywny, ale także minimalnie inwazyjny, co sprawia, iż jest bezpieczny dla szkliwa.
• Skaling ręczny – tradycyjna technika, w której stomatolog lub higienistka posługują się manualnymi narzędziami, takimi jak kirety. Chociaż skaling ręczny jest bardziej czasochłonny i wymaga dużej precyzji, bywa niezastąpiony w trudno dostępnych miejscach, szczególnie w przypadkach zaawansowanej choroby przyzębia, gdzie kamień znajduje się głęboko pod dziąsłami.
• Skaling laserowy – to z kolei nowoczesna metoda, która coraz częściej znajduje zastosowanie w stomatologii. Zamiast skalera używa się lasera, który w precyzyjny sposób rozbija i usuwa złogi, a jednocześnie dezynfekuje obszary przyzębia. Skaling laserowy jest polecany m.in. pacjentom z nadwrażliwością zębów, ponieważ powoduje mniejszy dyskomfort.
Każda z powyższych metod ma swoje wskazania, a wybór tej odpowiedniej zależy od indywidualnego stanu pacjenta. Często stosuje się kombinację technik, aby uzyskać optymalny efekt zarówno pod względem estetyki, jak i zdrowia przyzębia.
Dlaczego trzeba piaskować zęby?
Piaskowanie to zabieg stomatologiczny uzupełniający skaling, którego celem jest oczyszczenie zębów z osadów i powierzchownych przebarwień. Osady te mogą być efektem spożywania określonych pokarmów, picia dużych ilości takich napojów, jak kawa czy herbata, a także palenia papierosów. Piaskowanie nie tylko poprawia estetykę zębów sprawiając, iż stają się one jaśniejsze i gładsze, ale również wspomaga ich oczyszczanie, co minimalizuje ryzyko nawrotu problemów z płytką nazębną.
Warto też pamiętać, iż regularne piaskowanie to metoda profilaktyki. Systematyczne usuwanie osadów pomaga zapobiegać rozwojowi kamienia nazębnego, który – jak już wspomniano – jest głównym czynnikiem prowadzącym do chorób przyzębia.
Jak przebiega piaskowanie zębów w gabinecie stomatologicznym?
Piaskowanie zębów przeprowadza się przy użyciu piaskarki, czyli specjalnego urządzenia, które pod ciśnieniem rozpyla drobny proszek (najczęściej na bazie wodorowęglanu sodu) w połączeniu z wodą i powietrzem. Proszek ten ma za zadanie delikatnie, ale skutecznie usunąć nagromadzone osady z powierzchni zębów. Procedura jest bezbolesna i trwa kilka minut.
Podczas zabiegu dentysta lub higienistka kieruje strumień piasku na powierzchnię zębów, usuwając wszelkie osady i przebarwienia. Warto podkreślić, iż piaskowanie nie narusza struktury szkliwa – zabieg jest nieinwazyjny i bezpieczny. Po zakończeniu piaskowania zęby są dokładnie polerowane i zabezpieczane, co dodatkowo przeciwdziała ponownemu osadzaniu się płytki nazębnej.
Skaling i piaskowanie często są uzupełniane zabiegiem fluoryzacji. Fluor nakładany na powierzchnię zębów wzmacnia szkliwo, zwiększając jego odporność na kwasy produkowane przez bakterie jamy ustnej. Dzięki temu zęby stają się mniej podatne na próchnicę i działanie szkodliwych czynników zewnętrznych.
Skaling i piaskowanie – jak często wykonywać te zabiegi?
Częstotliwość wykonywania skalingu i piaskowania zależy od indywidualnych potrzeb pacjenta. Osoby dbające o higienę jamy ustnej, regularnie szczotkujące i nitkujące zęby, mogą przeprowadzać te zabiegi co 6 miesięcy. Jednak w przypadku osób palących, pijących dużo kawy lub herbaty, a także cierpiących na choroby przyzębia, częstotliwość może wzrosnąć do 3-4 miesięcy.
Warto także pamiętać, iż regularne wizyty kontrolne u stomatologa pozwalają na wczesne wykrycie problemów i dostosowanie planu higieny profesjonalnej do aktualnego stanu zdrowia jamy ustnej. Przedłużanie okresu między skalingiem a piaskowaniem może prowadzić do poważniejszych problemów, takich jak zapalenie dziąseł czy paradontoza, które wymagają bardziej inwazyjnego leczenia.
Skaling i piaskowanie to najważniejsze zabiegi profilaktyczne, które pomagają utrzymać zdrową jamę ustną. Usuwanie kamienia nazębnego i osadów nie tylko poprawia estetykę zębów, ale przede wszystkim chroni przed rozwojem chorób dziąseł i przyzębia. Regularne wykonywanie tych zabiegów, w połączeniu z codziennym prawidłowym szczotkowaniem zębów, jest najlepszym sposobem na zapobieganie poważnym problemom stomatologicznym. Warto więc nie tylko dbać o swoje zęby w domu, ale także systematycznie korzystać z profesjonalnych zabiegów w gabinecie stomatologicznym.
