Kształtowanie prawidłowych nawyków żywieniowych i otwartości na aktywne spędzanie czasu u dzieci nie uda się bez wdrożenia w życie fundamentalnej zasady – to rodzic jest przykładem, jak adekwatnie się odżywiać, uprawiać sport i znajdować czas na wspólną aktywność poza domem. Dzieci uważnie obserwują, co robią rodzice, i na ogół powielają ich zachowania. Dlatego w tej materii dorośli koniecznie muszą przejść od słów do czynów.
A co to za czyny? To m.in. organizowanie wspólnego jedzenia dobrze zbilansowanych posiłków przy jednym stole o tej samej godzinie. To również przygotowywanie tychże posiłków we własnym zakresie i angażowanie dzieci do prac w kuchni czy robienia listy zakupów w oparciu o odpowiednie składniki. Oprócz regularnych obiadów rodzinnych i wspólnego gotowania warto mieć w domu zapas warzyw i owoców i często po nie sięgać.
Dziecko powinno codziennie jeść warzywa i owoce – przynajmniej 1 porcję (80g) do każdego posiłku. Drugie śniadanie do szkoły, tak jak posiłki w domu, również powinno być zbilansowane i opierać się na zdrowych przekąskach, a nie np. na ciastkach czy drożdżówkach. Owszem, można skusić się na słodycze czy desery, ale nie na co dzień. Spożycie węglowodanów prostych przez dzieci należy maksymalnie ograniczać.
Tak samo rzecz ma się z nadmierną ilością tłustych produktów spożywczych takich jak przetwory mięsne czy ciasta z kremem. Z białkiem również nie należy przesadzać w diecie dzieci. Tym bardziej iż w zwykłej diecie najmłodsi często spożywają go w zbyt dużych ilościach. Od specjalnych produktów bogatobiałkowych należy więc raczej trzymać się z daleka, jeżeli nie ma ku temu wyraźnych przesłanek zdrowotnych.
W obszarze aktywności fizycznej liczy się przede wszystkim regularność. Może przybierać ona różną formę, od spacerów, przez jazdę na rowerze, po bardziej wymyślne sporty. Najlepiej, by taki ruch odbywał się codziennie. jeżeli rodzice mają jednak kłopoty z wygospodarowaniem czasu, powinni rozejrzeć się, czy w ich okolicy są organizowane jakieś programy sportowe popularyzujące zbilansowaną dietę i aktywność ruchową.
Przykładowo, od 2014 w całej Polsce funkcjonuje program edukacyjno-sportowy "Lekkoatletyka dla wszystkich!" (Ldk!). Prowadzi go Polski Związek Lekkiej Atletyki (PZLA) przy wsparciu m.in. firmy Nestlé Polska, która od początku partneruje tej inicjatywie. Program zachęca dzieci i młodzież szkolną do regularnej aktywności fizycznej na czele z dyscyplinami lekkoatletycznymi.
Od początku istnienia programu "Lekkoatletyka dla wszystkich!" wzięło w nim udział ponad 775 000 dzieci. Sportowym aktywnościom towarzyszą dodatkowe inicjatywy takie jak warsztaty żywieniowe prowadzone przez ekspertów Nestlé Polska. W zajęciach na temat zbilansowanej diety uczestniczą młodzi sportowcy.
Corocznym ukoronowaniem Ldk! są zawody Nestlé Cup, w których startują najlepsi młodzi zawodnicy wyłonieni w ciągu roku w tym programie. W tym roku na zawodach w Lesznie wystartowało łącznie 572 zawodniczek i zawodników reprezentujących 16 województw. Uczestnicy w przededniu zawodów mieli również możliwość wzięcia udziału w warsztatach żywieniowych organizowanych przez Nestlé Polska, które składały się z dwóch części: teoretycznej i praktycznej. Po części edukacyjnej uczestnicy mieli możliwość wykorzystania nowo zdobytej wiedzy w kuchni.
O skuteczności programu świadczą przeprowadzone badania. Z raportu #zacznijodlekkiej 2023, przygotowanego przez Nestlé Polska w partnerstwie z PZLA, Instytutem Nauk o Żywieniu Człowieka SGGW oraz AWF w Warszawie, wynika, iż dzieci trenujące w programie są szczuplejsze od nietrenujących rówieśników. Odsetek dzieci z nadmierną masą ciała jest ponadtrzykrotnie niższy w grupie trenującej (6 proc.) niż w grupie nietrenującej (19 proc.).
Ponadto dzieci regularnie trenujące w programie "Lekkoatletyka dla wszystkich!" mają o 12 proc. wyższy poziom sprawności fizycznej, większą wiedzę żywieniową (75 proc. prawidłowych odpowiedzi wobec 65 proc. w testach wiedzy żywieniowej) oraz lepsze nawyki żywieniowe (86 proc. dzieci deklaruje, iż stara się jeść zdrowiej niż rówieśnicy wobec 80 proc.) od nietrenujących rówieśników. To główne wnioski z 3. edycji badania, jakie przeprowadzono w okresie od kwietnia do czerwca 2023 roku, wśród 1012 dzieci w wieku 10–14 lat.
Raport "#zacznijodlekkiej" pokazuje, iż regularna aktywność fizyczna w parze z edukacją żywieniową przynoszą wymierne efekty u dzieci i młodzieży. Okazuje się, iż młodzi uczestnicy "Ldk!" osiągają lepsze wyniki dzięki ćwiczeniom i zbilansowanej diecie w niemal wszystkich analizowanych obszarach.
Na koniec warto zapamiętać, iż nawyki w zakresie aktywnego spędzania czasu czy zbilansowanego żywienia najlepiej budować od jak najmłodszych lat. Zgodnie z zasadą: "czym skorupka za młodu nasiąknie, tym na starość trąci", zachęcanie "od małego" do konsumpcji zbilansowanych posiłków czy uczestnictwa w sporcie sprawi, iż dzieci będą z większą otwartością podchodziły do sugestii i pomysłów rodziców w tym zakresie.
