Kwas hialuronowy (hyaluronic acid, HA) to jedna z kluczowych substancji w organizmie człowieka, która odgrywa fundamentalną rolę w utrzymaniu zdrowia tkanek. Jest to biopolimer naturalnie obecny w skórze, tkance chrzęstnej, ciele szklistym oka i wielu innych strukturach. Wyróżnia się zdolnością wiązania dużych ilości cząsteczek wody, co czyni go kluczowym dla utrzymania odpowiedniego nawilżenia i elastyczności tkanek. Dzięki swoim adekwatnościom znajduje zastosowanie w wielu dziedzinach współczesnej medycyny, w tym w stomatologii.
Kwas hialuronowy to substancja naturalnie występująca w organizmie człowieka, odpowiedzialna za nawilżenie i regenerację tkanek. Jego wyjątkowe adekwatności fizykochemiczne sprawiają, iż znajduje zastosowanie m.in. w medycynie estetycznej, ortopedii, różnego rodzaju terapiach regeneracyjnych oraz stomatologii.
Kwas hialuronowy we współczesnej medycynie
Kwas hialuronowy występuje naturalnie w wielu tkankach organizmu człowieka, przede wszystkim w skórze, stawach, ciele szklistym oka oraz błonach śluzowych. Jego główną funkcją jest wiązanie wody, co zapewnia odpowiednie nawilżenie tkanek i ich ochronę przed uszkodzeniami. Z wiekiem produkcja HA maleje, co prowadzi do jego ubytków w organizmie, a to może skutkować m.in. utratą jędrności skóry, pojawieniem się zmarszczek czy problemami ze stawami.
Ze względu na swoje wyjątkowe adekwatności – biokompatybilność, zdolność do wiązania wody oraz stymulację gojenia i regeneracji tkanek – syntetyczny kwas hialuronowy znajduje szerokie zastosowanie we współczesnej medycynie. Obejmuje ono:
• ortopedię – zastrzyki dostawowe z kwasem hialuronowym są stosowane w leczeniu chorób zwyrodnieniowych stawów, m.in. kolan, barków czy łokci – zmniejszają tarcie między powierzchniami stawowymi, łagodząc ból i poprawiając zakres ruchu,
• okulistykę – kwas hialuronowy jest kluczowym składnikiem nawilżających kropli do oczu stosowanych m.in. w zespole suchego oka, jego zdolność do wiązania wody zapewnia odpowiednie nawilżenie powierzchni rogówki i spojówki,
• chirurgię – wspomaga gojenie ran i regenerację tkanek pooperacyjnych, co jest szczególnie ważne w chirurgii rekonstrukcyjnej,
• medycynę estetyczną – szeroko stosowany jako wypełniacz zmarszczek, do modelowania konturów twarzy i rewitalizacji skóry.
Kwas hialuronowy w stomatologii
Dzięki swoim adekwatnościom regeneracyjnym i przeciwzapalnym, kwas hialuronowy jest także coraz chętniej stosowany we współczesnej stomatologii – m.in. periodontologii oraz chirurgii stomatologicznej.
Leczenie chorób przyzębia
Choroby dziąseł i przyzębia to bardzo rozpowszechniony problem zdrowotny, który może prowadzić zarówno do przedwczesnej utraty zębów, jak i do poważnych powikłań ogólnoustrojowych. W leczeniu chorób przyzębia wspomagająco stosowany bywa również kwas hialuronowy – ma to źródło w jego zdolnościach do:
• redukcji stanu zapalnego poprzez ograniczenie produkcji mediatorów zapalnych,
• wspomagania regeneracji tkanek przyzębia poprzez stymulację fibroblastów,
• ograniczenia przylegania bakterii do powierzchni dziąseł.
Preparaty zawierające HA mogą być stosowane w formie żeli aplikowanych miejscowo, roztworów do płukania jamy ustnej lub iniekcji bezpośrednio w tkanki przyzębia.
Regeneracja błon śluzowych jamy ustnej
Kwas hialuronowy jest przydatny po zabiegach chirurgicznych w obrębie jamy ustnej, takich jak np. ekstrakcja zębów, wszczepienie implantu, leczenie chirurgiczne ubytków kostnych czy resekcja zmian na błonach śluzowych. Jego adekwatności obejmują:
• łagodzenie dolegliwości bólowych poprzez stworzenie ochronnej bariery,
• przyspieszanie procesu regeneracji tkanek,
• zapobieganie infekcjom poprzez działanie przeciwbakteryjne.
Preparaty z kwasem hialuronowym znajdują także zastosowanie w leczeniu aft nawracających, podrażnień i owrzodzeń spowodowanych użytkowaniem uzupełnień protetycznych czy aparatów ortodontycznych.
Powiększanie ust kwasem hialuronowym po leczeniu estetycznym zębów
Współczesna stomatologia estetyczna często idzie w parze z zabiegami medycyny estetycznej. Po kompleksowych rekonstrukcjach uzębienia i zabiegach estetycznych pacjenci często decydują się na modelowanie ust kwasem hialuronowym. Wypełnienie ust, a także wymodelowanie wargi górnej i/lub dolnej poprawiają proporcje twarzy oraz podkreślają piękno nowego uśmiechu, pozwalając osiągnąć harmonijny efekt wizualny.
Stosowanie kwasu hialuronowego – czy są jakieś przeciwwskazania?
Mimo licznych korzyści, stosowanie kwasu hialuronowego u pacjentów periodontologicznych czy chirurgicznych nie zawsze jest możliwe. Najważniejsze przeciwwskazania obejmują:
• aktywne infekcje bakteryjne, wirusowe lub grzybicze w miejscu aplikacji,
• nadwrażliwość na składniki preparatu,
• choroby autoimmunologiczne (np. toczeń rumieniowaty układowy),
• ciąża i okres karmienia piersią ze względu na brak wystarczających badań dotyczących bezpieczeństwa,
• tendencje do powstawania blizn przerostowych w przypadku iniekcji.
Przed każdym zastosowaniem kwasu hialuronowego konieczna jest konsultacja z dentystą, który oceni wskazania i przeciwwskazania do zabiegu.
Kwas hialuronowy to niezwykle wszechstronna substancja o szerokim spektrum zastosowań. Jego adekwatności nawilżające, regeneracyjne i przeciwzapalne sprawiają, iż jest niezastąpiony w wielu dziedzinach medycyny – również w stomatologii. Choć jest substancją naturalną i bezpieczną, jego stosowanie wymaga wiedzy i rozwagi, szczególnie w kontekście ewentualnych przeciwwskazań.
