Starość jest czymś, czego większość z nas osobiście doświadczy. Ponieważ żyjemy w społeczeństwie, które gwałtownie się starzeje, lekarz każdej specjalizacji powinien być również przeszkolony w zakresie geriatrii – uważają specjaliści uczestniczący w debacie w Okręgowej Izbie Lekarskiej w Warszawie, dotyczącej tego problemu. Jej uczestnicy poznali także „10 złotych zasad opieki senioralnej”.
Debata „Czy każdy lekarz powinien być geriatrą? Etyka w opiece senioralnej” poświęcona opiece nad seniorami odbyła się 21 stycznia br. w Okręgowej Izbie Lekarskiej im. prof. Jana Nielubowicza (OIL) w Warszawie. Otwierając debatę dr Artur Drobniak – prezes Okręgowej Rady Lekarskiej w Warszawie – podkreślił, iż wiele osób starszych wymaga skoordynowanej opieki z różnych dziedzin medycyny oraz wsparcia społecznego, zwłaszcza iż liczba seniorów w Polsce stale rośnie i według prognoz do 2050 r. sięgnie 40% populacji.
– Czy jako kraj i jako społeczeństwo jesteśmy gotowi na opiekę nad starzejącym się społeczeństwem? Geriatrów w Polsce mamy bardzo mało, odsetek to około 0,6 lekarza tej specjalności na 10 tys. seniorów w naszym kraju, czyli cztery-pięć razy mniej niż w innych krajach Unii Europejskiej – powiedział prezes Drobniak. Dodał, iż Izba Lekarska chce rozpocząć publiczną debatę nad potrzebami osób starszych w naszym kraju i doprowadzić do sytuacji, w której edukacja na temat opieki nad pacjentem w wieku senioralnym wejdzie jako obowiązek kształcenia ustawicznego w różnych specjalnościach lekarskich.
Dr Agnieszka Skoczylas – pełnomocnik OIL w Warszawie ds. opieki senioralnej i geriatrii oraz ordynator Oddziału Geriatryczno-Internistycznego Szpitala Wolskiego w Warszawie – przypomniała, iż większość seniorów w Polsce to kobiety, ponieważ średnia długość życia mężczyzn w Polsce jest znacznie krótsza od średniej życia kobiet. – Każdy lekarz powinien być geriatrą, ale samą geriatrię jako specjalizację należy wspierać, ponieważ ktoś musi tym szkoleniem kierować. Musi to być szeroko wyszkolony specjalista, nie tylko w zakresie chorób wewnętrznych. Kiedy zapytamy przeciętnego seniora, czy czegoś potrzebuje, odpowie, iż nie, bo chce być jak najdłużej samodzielny. Ale ta samodzielność wymaga włożenia pracy ze strony młodszych ludzi – powiedziała dr Skoczylas.
Dr Skoczylas podkreśliła, iż starość nie jest „popularna”, ale jest czymś, czego większość z nas doświadczy, a w Polsce nie ma jednolitego systemu opieki nad osobami starszymi.
10 złotych zasad opieki senioralnej
Podczas debaty zaprezentowanych zostało „10 złotych zasad opieki senioralnej”. Polegają one na: okazywaniu szacunku osobom starszym, zrozumieniu ich ograniczeń, zadbaniu o podstawowe potrzeby, aktywizacji społecznej, dopytywaniu o potrzeby, obserwowaniu zmiany zachowań, wczesnym reagowaniu, konsultacji z lekarzem podawanych suplementów i leków, organizacji opieki oraz odejścia w spokoju i godności.
Magdalena Rutkiewicz, prezeska zarządu Fundacji Projekt Starsi, podkreśliła, iż wobec osób starszych najczęściej stosowana jest przemoc psychiczna oraz zaniedbanie. – W najlżejszej formie jest to niezrozumienie potrzeb osób starszych, w najbardziej dotkliwej jest to opuszczenie lub nieutrzymywanie kontaktów ze starszymi rodzicami. O ile w wypadku rodziców, którzy nie wywiązują się z opieki nad małoletnimi dziećmi grożą im sankcje prawne, o tyle w wypadku braku opieki nad starszymi rodzicami jest to bardzo skomplikowane, ponieważ powstaje pytanie, czy mamy prawo zmuszać ludzi do tego, by opiekowali się swoimi rodzicami – powiedziała Rutkiewicz.
Czy zaniedbanie jest formą przemocy?
Prof. Olga Sitarz, ekspertka z zakresu prawa karnego i sprawiedliwości naprawczej z Uniwersytetu Śląskiego, podniosła problem, czy zaniedbanie wobec osoby starszej jest formą przemocy. – Jakie jest miejsce prawa karnego w przeciwdziałaniu zaniedbania praw osób starszych? W wypadku zaniedbania, nierealizowania praw senioralnych – czy możemy mówić, iż jest to forma przemocy, znęcania się? Na ten temat nie powinni wypowiadać się tylko karniści. To my jako społeczeństwo, powinniśmy zdecydować, co można uznać za zarzut, wobec kogo należy ten zarzut formułować i jak miałaby wyglądać odpowiedzialność – powiedziała prof. Sitarz.
Psycholożka Maja Kuźmicz, kierowniczka Niebieskiej Linii, Instytut Psychologii Zdrowia Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, powiedziała, iż osoba starsza pozostawiona bez zaspokojenia podstawowych potrzeb jak jedzenie, picie, lekarstwa, staje się często osobą stojącą w obliczu zagrożenia zdrowia i życia.
– Jeżeli byśmy patrzyli na taką sytuację jako na zaniedbanie z powodu braku czasu, to kto będzie podnosił odpowiedzialność? o ile nie będziemy nadawać odpowiedniej wagi temu zaniedbaniu wobec osób starszych, to te osoby będą cierpiały lub odchodziły z powodu tego zaniedbania, to kto miał obowiązek taką osobą się zająć – pytała Maja Kuźmicz.
Debata zainaugurowała cykl spotkań realizowanych w ramach tegorocznej odsłony kampanii #WspólneŚwięta, zainicjowanej przez Komisję Młodych Lekarzy OIL w 2018 r. W kwietniu planowana jest debata, która będzie poświęcona aspektom prawnym związanym z opieką nad seniorami, a we wrześniu kolejne spotkanie na temat kształcenia medyków w kierunku opieki nad osobami starszymi.
Okręgowa Izba Lekarska im. prof. Jana Nielubowicza jest największym samorządem lekarskim w Polsce. Zrzesza ponad 37 tys. lekarzy.
– Współpracując z pacjentem senioralnym musimy wziąć pod uwagę wiele obszarów, także spoza strefy medycznej – mówi o leczeniu pacjentów w podeszłym wieku prof. Agnieszka Mielczarek, prodziekan ds. kształcenia Wydziału Lekarsko-Stomatologicznego WUM, kierownik Zakładu Stomatologii Zachowawczej WUM, konsultant krajowy w dziedzinie stomatologii zachowawczej z endodoncją. Jak na przebieg terapii mogą wpłynąć obniżone zdolności adaptacyjne seniorów albo ich sytuacja finansowa? Zapraszamy do obejrzenia materiału filmowego!
Źródło informacji: PAP MediaRoom
