Nadciśnienie tętnicze ma co trzeci dorosły
Nadciśnienie tętnicze jest jednym z głównych czynników ryzyka wystąpienia zawałów serca i udarów mózgu. Według danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) z 2023 roku, na nadciśnienie tętnicze choruje około 1,28 miliarda osób na świecie w wieku 30-79 lat. Co istotne, prawie połowa z nich (ok. 46 proc.) nie wie, iż ma podwyższone ciśnienie. W Polsce problem ten dotyczy około 30-35 proc. dorosłych (czyli ok. 10-12 milionów osób), a w grupie wiekowej powyżej 60. roku życia odsetek ten przekracza choćby 60-70 proc.
Nadciśnienie staje się więc coraz powszechniejszym i jednocześnie często bagatelizowanym zagrożeniem zdrowotnym. Okazuje się, iż jednym z jego przyczyn może być niedostateczny poziom potasuw organizmie. Zwiększenie jego spożycia, zwłaszcza pod postacią naturalnych roślinnych źródeł, może być więc skutecznym elementem profilaktyki i leczenia nadciśnienia tętniczego. Udowodniono, iż potas reguluje wartości ciśnienia tętniczego zarówno u osób zdrowych, jak i u pacjentów zmagających się z nadciśnieniem tętniczym. Prawidłowy poziom potasu we krwi wywiera pozytywny wpływ na cały układ sercowo-naczyniowy. Dlaczego jest to pierwiastek tak istotny dla sercowców?Reklama
Rola potasu dla zdrowia serca
Potas jest minerałem i elektrolitem, który odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu równowagi wodno-elektrolitowej, prawidłowego przewodnictwa nerwowego i funkcji mięśni, w tym mięśnia sercowego. W kontekście ciśnienia tętniczego, potas wpływa na rozszerzenie naczyń krwionośnych, wspomaga wydalanie sodu z organizmu i hamuje nadmierną aktywność układu renina-angiotensyna-aldosteron - jednego z głównych mechanizmów regulujących ciśnienie krwi.
Skuteczność potasu w regulacji ciśnienia potwierdzają liczne badania. Metaanaliza opublikowana w czasopiśmie BMJ w 2013 roku wykazała, iż zwiększenie spożycia potasu prowadzi do istotnego obniżenia zarówno skurczowego, jak i rozkurczowego ciśnienia krwi, szczególnie u osób z nadciśnieniem oraz tych, których dieta cechuje się wysokim spożyciem sodu. Analiza objęła 22 randomizowane próby kliniczne, a jej autorzy podkreślili, iż odpowiedni poziom potasu w diecie może także obniżyć ryzyko udaru mózgu choćby o 24 proc.
Badanie INTERSALT, obejmujące dane z ponad 10 000 osób z 52 populacji, wykazało odwrotną zależność między spożyciem potasu a poziomem ciśnienia tętniczego. Populacje spożywające więcej potasu miały niższe średnie wartości ciśnienia.Z kolei badanie DASH (Dietary Approaches to Stop Hypertension) udowodniło, iż dieta bogata w warzywa, owoce, produkty pełnoziarniste i niskotłuszczowe produkty mleczne — a więc naturalnie bogata w potas — prowadzi do znaczącego obniżenia ciśnienia tętniczego, choćby bez ograniczenia spożycia sodu.
Również Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) w swoich wytycznych zaleca zwiększenie spożycia potasu jako strategię profilaktyki nadciśnienia i chorób sercowo-naczyniowych.
Dlaczego potas wpływa na ciśnienie tętnicze?
Mechanizm działania potasu na ciśnienie tętnicze obejmuje kilka procesów:
Wydalanie sodu z moczem - zwiększone spożycie potasu sprzyja natriurezie, czyli wydalaniu sodu, co obniża objętość płynów krążących i zmniejsza ciśnienie.Rozszerzenie naczyń krwionośnych - potas działa rozkurczająco na mięśnie gładkie naczyń, co poprawia ich elastyczność.Regulacja aktywności układu hormonalnego - zmniejsza nadmierne pobudzenie układu RAA, który zwiększa ciśnienie.
Źródła potasu w diecie
Produkty bogate w potas to przede wszystkim:
Banany - ok. 358 mgPomidory (świeże) - ok. 237 mg|Koncentrat pomidorowy - choćby 1 000 mgSzpinak (gotowany) - ok. 558 mgZiemniaki (gotowane) - ok. 421 mgFasola biała (gotowana) - ok. 561 mgSoczewica (gotowana) - ok. 369 mgAwokado - ok. 485 mgJogurt naturalny (pełnotłusty) - ok. 255 mgPomarańcze - ok. 181 mgSok pomarańczowy (świeżo wyciskany) - ok. 200 mgPistacje (niesolone, suche) - ok. 1 025 mgMigdały - ok. 705 mgOrzechy nerkowca - ok. 565 mg
Kto musi uważać na potas?
Choć potas jest korzystny w regulacji ciśnienia, jego nadmiar może być niebezpieczny u osób z niewydolnością nerek lub stosujących leki zatrzymujące potas (np. inhibitory ACE, sartany, spironolakton). Dlatego każda zmiana diety powinna być konsultowana z lekarzem, szczególnie w przypadku chorób przewlekłych.PodsumowanieŹródło:https://www.bmj.com/content/346/bmj.f1378 "Effect of increased potassium intake on cardiovascular risk factors and disease: systematic review and meta-analyses." "Intersalt: an international study of electrolyte excretion and blood pressure." BMJ, INTERSALT Cooperative Research Group. (1988).
CZYTAJ TAKŻE:
