Amalgamat stomatologiczny to materiał używany w dentystyce od XIX wieku do wypełniania ubytków w zębach. Składa się głównie z rtęci, srebra, cyny i miedzi. Ze względu na swoją trwałość i odporność na działanie sił żucia, amalgamat był szeroko stosowany w leczeniu stomatologicznym przez dekady. Jednak w ostatnich latach wzrosły obawy dotyczące bezpieczeństwa tego materiału.
W Polsce zakaz stosowania amalgamatu wszedł w życie już w październiku 2022 roku w gabinetach współpracujących z NFZ-em. W innych krajach europejskich, jak Słowacja czy Czechy, zakaz wejdzie w życie nieco później – do 30 czerwca 2026 roku. W krajach spoza Europy, jak np. Japonia, zakaz stosowania amalgamatu obowiązuje już od kilkudziesięciu lat.
Przyczyny zakazu
Jednym z głównych powodów zakazu jest potencjalne ryzyko związane z obecnością rtęci w amalgamacie. Rtęć jest metalem ciężkim, który może uwalniać toksyczne opary. Chociaż ilość rtęci w amalgamacie jest ograniczona, jej kumulacja w organizmie może prowadzić do problemów zdrowotnych jak m.in. uszkodzenia układu nerwowego, nerek czy układu oddechowego.
Amalgamat stomatologiczny stanowi również problem środowiskowy. Rtęć z wypłukanych wypełnień może dostać się do wód gruntowych i rzek, gdzie stanowi zagrożenie dla ekosystemów wodnych i zwierząt.
Zakaz stosowania amalgamatu jest również wynikiem międzynarodowych działań mających na celu ograniczenie użycia rtęci. W 2013 roku podpisano Konwencję Minamata, która zobowiązuje państwa do ograniczenia i eliminacji stosowania rtęci w różnych dziedzinach, w tym w stomatologii. Unia Europejska, implementując te zasady, dąży do zwiększenia ochrony zdrowia i środowiska.
Co się zmieni?
Po wprowadzeniu zakazu stosowania amalgamatu stomatologicznego w Unii Europejskiej od 2025 roku zmiany będą miały szerokie konsekwencje dla praktyki stomatologicznej.
Przede wszystkim dentyści będą musieli przejść na alternatywne materiały wypełniające jak m.in. kompozyty porcelanowe lub żywiczne, które są bardziej przyjazne dla zdrowia i środowiska. W związku z tym, praktyki dentystyczne mogą wymagać dostosowania procedur i technik, co może wiązać się z koniecznością dodatkowego szkolenia dla personelu medycznego.
Pacjenci będą mogli korzystać z nowoczesnych i estetycznych materiałów wypełniających, które lepiej komponują się z naturalnym kolorem zębów i są mniej obciążające dla organizmu. W przypadku konieczności wymiany plomb z amalgamatu, pacjenci mogą spotkać się z pewnymi trudnościami. Taka wymiana może być przeprowadzona tylko z medycznego uzasadnienia, a gabinety dentystyczne muszą być odpowiednio wyposażone w sprzęt i materiały do obsługi rtęci. W dłuższej perspektywie te zmiany mogą także wpłynąć na rozwój innowacyjnych technologii i materiałów w dziedzinie stomatologii.
Więcej informacji ze świata nowoczesnej stomatologii znajdziesz w czasopiśmie Stomatologia Practise&Cases.
