Zmiana czasu - wpływ na sen i rytm dobowy
Dziś w nocy znów przestawimy zegarki. Tym razem wskazówka się cofnie o godzinę, z pozoru zyskamy więc 60 minut snu więcej. Ale co to oznacza dla organizmu? Badania coraz dobitniej pokazują, iż dla naszego funkcjonowania nie jest to obojętne.
Naukowcy podkreślają, iż sezonowa zmiana czasu zaburza wewnętrzny zegar biologiczny, co może skutkować chwilowym spadkiem energii, gorszym nastrojem czy problemami z koncentracją. Dla części osób - zwłaszcza tych o wrażliwym układzie nerwowym lub pracujących zmianowo - objawy bywają odczuwalne przez kilka dni. - Osoby z ADHD mają w te dni jeszcze trudniej - nie pozostawia złudzeń lek. Konrad Jurczakowski, lekarz psychiatra z Poradni Zdrowia Psychicznego Harmonia Grupa LUX MED. Reklama
Zmiana czasu a ADHD. Funkcjonowanie poznawcze
- ADHD bardzo często wiąże się z zaburzeniami snu oraz opóźnionym rytmem dobowym. Wielu pacjentów na co dzień walczy z trudnościami w zasypianiu czy z niespokojnym snem. Nagła zmiana czasu jeszcze dodatkowo zaburza ten rytm - wyjaśnia.
Według eksperta, przesunięcie zegara o godzinę może skutkować problemami z wcześniejszym zasypianiem przy czasie letnim i z utrzymaniem porannego rytmu przy czasie zimowym. - Organizm potrzebuje zwykle kilku dni na przystosowanie się do nowego harmonogramu, a w przypadku osób z ADHD ten proces bywa jeszcze dłuższy i bardziej uciążliwy - dodaje psychiatra. Efektem może być większa senność w ciągu dnia, trudności z porannym wstawaniem oraz ogólne poczucie zmęczenia.
- choćby niewielki niedobór snu przekłada się bezpośrednio na pogorszenie funkcjonowania poznawczego. W przypadku ADHD szczególnie mocno odczuwalne są kłopoty z koncentracją, pamięcią roboczą i planowaniem - zaznacza ekspert.
Jak tłumaczy, zmęczenie po zmianie czasu nasila typowe objawy ADHD - impulsywność, trudności z organizacją obowiązków i utrzymaniem harmonogramu dnia. - Struktura dnia ma dla osób z ADHD bardzo duże znaczenie terapeutyczne. choćby niewielkie przesunięcie tej struktury potrafi na krótki czas zaburzyć wypracowaną równowagę - dodaje.
Co po zmianie czasu? Nastrój i samopoczucie
- Zmiany czasu często powodują u pacjentów wahania nastroju, rozdrażnienie i spadek poziomu energii. W przypadku osób z ADHD ten efekt bywa bardziej nasilony - mówi psychiatra lek. Konrad Jurczakowski.
Szczególnie trudny jest moment jesiennej zmiany czasu, gdy dni stają się krótsze, a ekspozycja na światło dzienne spada. - Niedobór światła może sprzyjać pogorszeniu nastroju, a choćby nasilać objawy depresyjne u osób wrażliwych. W połączeniu z zaburzeniem rytmu snu i czuwania może to prowadzić do przejściowego pogorszenia samopoczucia psychicznego.
Konsekwencje dla osób z deficytem uwagi
- W pierwszych dniach po zmianie czasu w całej populacji notuje się wzrost liczby wypadków i błędów wynikających z ogólnego zmęczenia. U osób z ADHD te skutki mogą być jeszcze bardziej odczuwalne - ostrzega ekspert.
Zaburzenia koncentracji, rozregulowany sen i pogorszenie nastroju mogą wpływać na bezpieczeństwo, efektywność pracy czy nauki. - Dlatego warto przygotować się zawczasu. Pomóc może stopniowe przesuwanie godzin snu już kilka dni wcześniej, unikanie wieczornej stymulacji oraz korzystanie z porannego światła dziennego. Te proste działania mogą znacząco złagodzić objawy związane ze zmianą czasu - podsumowuje Konrad Jurczakowski.
CZYTAJ TEŻ:
