Mróz a zawał serca
Dzięki mechanizmom termoregulacji jesteśmy w stanie utrzymać optymalną temperaturę. Np. gdy temperatura otoczenia spada, naczynia krwionośne w skórze kurczą się, by zminimalizować utratę ciepła. Ten proces, znany jako wazokonstrykcja, ma na celu ochronę narządów wewnętrznych przed wychłodzeniem. Jednak skurcz naczyń prowadzi do wzrostu ciśnienia krwi, co może być obciążeniem dla serca. U osób z nadciśnieniem tętniczym, miażdżycą czy innymi chorobami sercowo-naczyniowymi taka reakcja organizmu bywa szczególnie niebezpieczna.
Co więcej, w odpowiedzi na zimno serce może zacząć bić szybciej, by zapewnić odpowiednią ilość tlenu tkankom. Niestety, ten wzrost zapotrzebowania na tlen może przewyższyć możliwości układu krwionośnego, zwłaszcza jeżeli w naczyniach wieńcowych występują zwężenia spowodowane przez blaszki miażdżycowe. Czym to grozi? Wzrasta ryzyko niedokrwienia mięśnia sercowego, a w skrajnych przypadkach także zawału serca.Reklama
Wpływ zimna na składniki krwi
Niskie temperatury wpływają nie tylko na naczynia krwionośne i tętno, ale także na składniki naszej krwi. Zimno powoduje zwiększenie lepkości krwi, co oznacza, iż staje się ona gęstsza i bardziej podatna na tworzenie zakrzepów, które mogą zablokować przepływ krwi w naczyniach wieńcowych.
Poza tym zimowe mrozy mogą wpływać także na poziom hormonów uwalnianych z nadnerczy (np. adrenaliny). Wyrzut adrenaliny zwiększa obciążenie serca, podnosi ciśnienie i może prowadzić do destabilizacji blaszek miażdżycowych w naczyniach krwionośnych. Te czynniki, działając razem, tworzą "wrzenie biologiczne", które może zakończyć się dramatycznie.
Infekcje a zawał serca
Zimą łatwiej również o infekcje - to właśnie wtedy grypa i przeziębienie zbierają swoje żniwa. O ile człowiek bez obciążeń, raczej gwałtownie wyjdzie z choroby, tak pacjenci kardiologiczni już niekoniecznie. Dlaczego? Niebezpieczeństwa to m.in.: zakażenie mięśnia sercowego oraz dysfunkcja śródbłonka prowadząca do destabilizacji i pęknięcia blaszek miażdżycowych. Dodatkowo znaczenie mają także: niedotlenienie oraz systemowe reakcje zapalne, w tym zwiększone zapotrzebowanie metaboliczne, stres biologiczny i nadkrzepliwość.
Zimowa aktywność fizyczna a zawał
Zima to czas, gdy wielu z nas angażuje się w aktywności fizyczne, takie jak odśnieżanie podjazdów, spacery w śniegu czy sporty zimowe. Choć ruch to zdrowie, w niskich temperaturach może być niebezpieczny, zwłaszcza dla osób z chorobami serca.
Mechanizm jest prosty: nagły wysiłek może zwiększać zapotrzebowanie na tlen i to w momencie, gdy naczynia są już zwężone przez zimno. To dlatego lekarze ostrzegają przed forsowaniem organizmu zimą, zwłaszcza bez adekwatnej rozgrzewki.
Zanieczyszczenie powietrza zimą a zawał
Zimowe miesiące to czas, gdy jakość powietrza znacząco się pogarsza, głównie za sprawą sezonu grzewczego i zwiększonego smogu. Zanieczyszczenia, takie jak pyły zawieszone oraz szkodliwe gazy, przenikają do układu oddechowego, wywołując reakcje zapalne, które mogą sięgać aż do układu krążenia.
Badania pokazują, iż długotrwała ekspozycja na smog zwiększa ryzyko zawału serca. Dlatego, o ile to możliwe, lepiej nie przebywać przez długi czas w miejscach o wysokim stężeniu smogu, ewentualnie zaopatrzyć się maskę antysmogową.
Jak chronić serce przed skutkami zimna?
Żeby chronić swoje serce przed skutkami zimna, stosuj się do kilku zasad:
unikaj picia alkoholu - trunki z procentami na rozgrzanie? To fatalny pomysł. Alkohol w mroźne dni daje złudne uczucie ciepła, rozszerzając naczynia krwionośne w skórze, co prowadzi do szybszej utraty ciepła i wychłodzenia organizmu. W ten sposób zwiększa się narażenie na stres termiczny;przestrzegaj diety DASH - w chłodnych miesiącach zwykle podwyższa się poziom cholesterolu we krwi. Nie do końca wiadomo, dlaczego tak się dzieje, niemniej eksperci namawiają do ograniczenia soli, tłuszczów nasyconych i cukrów oraz zwiększenia spożycia warzyw, owoców, pełnoziarnistych produktów i niskotłuszczowych źródeł białka;zaszczep się na grypę - szczepienie przeciw grypie zimą może znacząco obniżyć ryzyko zawału serca, zwłaszcza u osób z chorobami sercowo-naczyniowymi;ubieraj się warstwowo - ubieranie się odpowiednio do zimowych warunków może zmniejszyć ryzyko zawału serca, ponieważ chroni organizm przed nagłymi zmianami temperatury i wychłodzeniem.
Źródła:
Skaarup KG, Modin D, Nielsen L, Jensen JUS, Biering-Sørensen T. Influenza and cardiovascular disease pathophysiology: strings attached. Eur Heart J Suppl. 2023.Fan JF, Xiao YC, Feng YF, Niu LY, Tan X, Sun JC, Leng YQ, Li WY, Wang WZ, Wang YK. A systematic review and meta-analysis of cold exposure and cardiovascular disease outcomes. Front Cardiovasc Med. 2023.
CZYTAJ TAKŻE:
