Żyła odstrzałkowa (vena saphena parva) to duże naczynie krwionośne, które uczestniczy w transporcie krwi do serca. Jest bardzo ważnym elementem układu krążenia. Zaburzenia w jej strukturze często prowadzą do występowania zmian patologicznych, takich jak żylaki. Jak powstają i co zrobić, aby zmniejszyć ryzyko niewydolności żylnej?
Jak działa układ krążenia?
Zrozumienie fizjologii przepływu krwi w żyłach kończyn dolnych ma duże znaczenie w diagnozowaniu i leczeniu schorzeń związanych z układem żylnym, takich jak żylaki czy zaburzenia krążenia.
Zadaniem układu żylnego kończyn dolnych jest przede wszystkim umożliwienie powrotu krwi z tkanek do serca, gdzie zostaje natleniona i wraca do obiegu. W tej sieci krew przepływa z żył powierzchownych do żył głębokich, które transportują ją z dolnych partii ciała ku górze. istotną rolę odgrywają tutaj zastawki, które zapobiegają cofaniu się krwi i utrzymują odpowiednie ciśnienie, zwłaszcza podczas stania. Pompa mięśniowa podudzia oraz pompa zasysająca przepony wspomagają przemieszczanie się krwi w kierunku serca. [1]
Gdzie znajduje się żyła odstrzałkowa?
Żyła odstrzałkowa to naczynie krwionośne, które zaczyna swój bieg na grzbiecie stopy. Następnie podąża od pięty w tylnej powierzchni podudzia ku górze, omijając boczną kostkę oraz ścięgno mięśnia trójgłowego łydki. Kolejny jej odcinek znajduje się między głowami mięśnia brzuchatego łydki i ciągnie się aż do dołu kolanowego. Trasa tej żyły może różnić się w zależności od indywidualnych cech anatomicznych, szczególnie w miejscu, gdzie przechodzi przez powięź goleni. [1]
Funkcje żyły odstrzałkowej
Żyły kończyn dolnych składają się z dwóch głównych układów: powierzchownego i głębokiego. A każdy połączony jest z żyłami przeszywającymi. Układ żył powierzchownych znajduje się powyżej powięzi w tkance łącznej i podskórnej tkance tłuszczowej. Tworzą go dwa duże naczynia: żyła odpiszczelowa i żyła odstrzałkowa. [1] Główną funkcją żyły odstrzałkowej jest zbieranie krwi z tylnej części nogi i przesyłanie jej do żyły podkolanowej. Przebieg tej żyły w środkowej części podudzia ma szczególne znaczenie kliniczne, ponieważ niewydolność tej żyły często występuje tylko w górnym odcinku. [1]
Jakie są przyczyny chorób w żyłach?
Żylaki mogą mieć różne rodzaje: pierwotne, konstytucyjne lub nabyte. Przykłady żylaków konstytucyjnych obejmują wady zastawek żylnych, angiopatie oraz choroby tkanki łącznej. Badania wskazują na duże predyspozycje genetyczne w występowaniu żylaków – od 65% do choćby 80%. Swój wpływ mają również czynniki środowiskowe, takie jak:
- wiek,
- płeć,
- hormony,
- ciąża,
- nadwaga. [1]
Jak powstają żylaki żyły odstrzałkowej?
Żylaki żyły odstrzałkowej to częsty problem związany z niewydolnością układu żylnego w nogach. Jest ona najczęściej wynikiem problemów z zastawkami w górnej części żyły mięśnia brzuchatego łydki, które nie działają poprawnie, wskutek czego krew cofa się w przeciwnym kierunku, niż powinna płynąć. W okolicy pod kolanem, gdzie przepływ krwi jest utrudniony, niewydolność zastawek prowadzi do poszerzenia i wydłużenia naczyń, czyli żylaków.
W konsekwencji nieprawidłowego działania zastawek jest poszerzanie się poszczególnych odcinków żyły w innych lokalizacjach. W efekcie żylaki mogą pojawić się na różnych poziomach, takich jak miejsce, w którym żyła odstrzałkowa łączy się z żyłą podkolanową. [1] [2]
Profilaktyka niewydolności żylnej
Regularna aktywność fizyczna jest jednym z najczęściej rekomendowanych elementów profilaktyki oraz leczenia zachowawczego przewlekłej niewydolności żylnego żylnej.
- Chodzenie – regularne chodzenie pomaga w utrzymaniu sprawnego przepływu krwi w żyłach dolnych i redukuje ryzyko wystąpienia żylaków.
- Jogging – bieganie to skuteczna forma aktywności fizycznej, która wzmacnia mięśnie nóg i poprawia krążenie.
- Pływanie – to bezpieczna forma aktywności, która oddziałuje na całe ciało, w tym na układ żylny.
- Jazda na rowerze – ćwiczenia na rowerze są łagodne dla stawów, a jednocześnie wspiera zdrowe naczynia krwionośne.
- Codzienne ćwiczenia kończyn dolnych – proste ćwiczenia, takie jak unoszenie nóg, okrężne ruchy stopami i zginanie kolan, mogą być wykonywane codziennie w domu i według indywidualnych możliwości. [3]
Aby zatroszczyć się o zdrowie żył kończyn dolnych, regularnie dbaj o aktywność fizyczną i unikaj długotrwałego stania lub siedzenia w jednej pozycji. Zadbaj o utrzymywanie prawidłowej masy ciała poprzez zdrową dietę oraz staraj się nosić odpowiednie obuwie i dopasowane ubrania, aby wspierać prawidłowe krążenie krwi.
Zachowawcze leczenie żylaków i rola farmakoterapii
Farmakoterapia jest często rekomendowanym sposobem leczenia żylaków ze względu na jej skuteczność w redukowaniu objawów i dyskomfortu. Stosowanie preparatów flebotropowych syntetycznych, takich jak dobesylan wapnia czy tribenozyd, oraz pochodzenia roślinnego, wśród których znajdują się: hesperydyna, pochodne rutyny, eskulina, escyna czy diosmina.[3]
Diosmina mikronizowana pomaga przynieść ulgę pacjentom odczuwających dolegliwości bólowe, ciężkość i zmęczenie nóg, a także mrowienie i drętwienie. Działa poprzez uszczelnienie naczyń, poprawę ich elastyczności, redukcję obrzęków oraz wsparcie krążenia krwi i limfy. [3][4]
Na zlecenie marki Diosminex
Bibliografia
[1] Korta K.,Diagnostyka i postępowanie chirurgiczne w niewydolności żyły odstrzałkowej i żył mięśnia brzuchatego łydki, 2000: https://ppm.umw.edu.pl/info/phd/UMW3f7d97edd64644e4b4c3e4ee100f0935?aq=mesh%3AMeSH- nDostęp online 04.06.2024]
[2] Paluch Ł., Żylaki na tylnej stronie łydki, Dr Paluch: https://www.drpaluch.pl/strefa_edukacji/zylaki-na-tylnej-stronie-lydki.html [Dodstęp online: 04.05.2024]
[3] Neubauer-Geryk J., Bieniaszewski L., Przewlekła choroba żylna — patofizjologia, obraz kliniczny i leczenie, Choroby Serca i Naczyń 2009, tom 6, nr 3, 135–141, https://journals.viamedica.pl/choroby_serca_i_naczyn/article/view/12049/9927 [Dostęp online 04.06.2024]
[4] Diosmina (zmikronizowana) – Medycyna Praktyczna, Baza Leków: https://www.mp.pl/pacjent/leki/subst.html?id=235 [Dostęp online 04.07.2024]
materiały partnera (wp)
