Wiosenne rytuały ruchowe – gimnastyka mózgu dla dzieci z trudnościami sensorycznymi

Scenariusz zajęć rewalidacyjnych dla dzieci z trudnościami sensorycznymi.

Wiosna to czas odrodzenia, świeżości i ruchu. To doskonała okazja, by poprzez odpowiednio dobrane ćwiczenia ruchowe i elementy dramy wspierać rozwój dzieci z trudnościami sensorycznymi. Wprowadzenie wiosennych rytuałów ruchowych, inspirowanych naturą i cyklem przyrody, może pomóc dzieciom w regulacji emocji, rozwijaniu koordynacji ruchowej oraz w poprawie integracji sensorycznej. Poniżej znajdziesz scenariusz zajęć rewalidacyjnych, który łączy elementy ruchu, muzyki i zabawy tematycznej, dostosowanej do możliwości i potrzeb dzieci z trudnościami sensorycznymi.

🎯 Cele zajęć:

• Wspieranie koordynacji ruchowej i integracji sensorycznej.
• Stymulowanie układu przedsionkowego i proprioceptywnego.
• Rozwijanie umiejętności społecznych poprzez zabawy grupowe.
• Wzmacnianie poczucia rytmu i synchronizacji ruchów z muzyką.
• Wprowadzenie elementów uważności (mindfulness) w ruchu.

🛠️ Potrzebne materiały:

✅ Chusta animacyjna
✅ Kolorowe wstążki
✅ Piłki sensoryczne
✅ Instrumenty perkusyjne (np. tamburyn, marakasy)
✅ Mata do ćwiczeń
✅ Odgłosy przyrody (nagrania)

🕰️ Czas trwania:

👉 30–40 minut

👫 Grupa:

👉 6–8 dzieci z trudnościami sensorycznymi (wiek 5–10 lat)

🌸 PRZEBIEG ZAJĘĆ

1. Powitanie – krąg otwarcia (5 minut)

• Dzieci siadają w kręgu na macie.
• Prowadzący wita każde dziecko po imieniu, utrzymując kontakt wzrokowy (w miarę możliwości).
• Dzieci podają sobie ręce, mówiąc: „Witaj wiosno, witaj [imię]”.
• W tle cicho słychać odgłosy przyrody – śpiew ptaków, szum drzew.

👉 Cel: Nawiązanie kontaktu, integracja grupy, wprowadzenie atmosfery spokoju i bezpieczeństwa.

2. Rozgrzewka – budzenie wiosny (5 minut)

• Dzieci naśladują ruchy prowadzącego:
  • Rozciąganie jak kwiaty – dzieci stają na palcach, wyciągają ręce do góry.
  • Kiwające się drzewa – kołysanie w lewo i w prawo.
  • Śpiew ptaków – dzieci naśladują ruchy ptaków (machanie rękami jak skrzydłami).
  • Taniec kropelek deszczu – dzieci skaczą delikatnie w miejscu, unosząc ręce do góry.

👉 Cel: Aktywacja ciała, pobudzenie układu przedsionkowego, zwiększenie świadomości ciała.

3. Zabawa z elementami dramy – Wiosenna przygoda (10 minut)

✅ Scenariusz:

1. Dzieci wyobrażają sobie, iż budzą się po zimie jako kwiaty.
2. Prowadzący mówi: „Jesteś pączkiem kwiatu. Powoli otwierasz płatki, czujesz ciepło słońca na twarzy.”
3. Dzieci powoli podnoszą się z ziemi, rozkładają ręce i „otwierają” płatki (rozciąganie ciała).
4. Nagle pojawia się wiosenny deszcz – dzieci przykucają i chowają się pod „liśćmi”.
5. Wychodzi słońce – dzieci tańczą swobodnie do spokojnej muzyki.

👉 Cel: Stymulacja wyobraźni, rozwijanie ekspresji ruchowej, praca nad synchronizacją ruchów.

4. Gimnastyka mózgu – Przepływ wiosennej energii (10 minut)

✅ Ćwiczenia ruchowe:

• Krok w przód – krok w tył – dzieci wykonują kroki w rytm muzyki.
• Ruchy skrzyżne – prawa ręka dotyka lewego kolana, lewa ręka dotyka prawego kolana.
• Ćwiczenie „Słońce i deszcz” – dzieci podnoszą ręce do góry (słońce), następnie opadają na dół (deszcz).
• Wiosenne podskoki – dzieci skaczą z nogi na nogę, starając się utrzymać równowagę.

👉 Cel: Stymulacja koordynacji ruchowej, rozwój motoryki dużej, usprawnienie połączeń neuronalnych.

5. Zabawa z chustą animacyjną – Wiosenny wiatr (5 minut)

✅ Przebieg:

• Dzieci trzymają chustę animacyjną i tworzą falujące ruchy, naśladując powiew wiosennego wiatru.
• Prowadzący mówi: „Teraz wieje lekki wiaterek – poruszamy chustą delikatnie. Teraz nadchodzi wiosenna burza – poruszamy chustą szybciej!”
• Prowadzący może wrzucić na chustę lekkie piłeczki, aby utrudnić zadanie.

👉 Cel: Ćwiczenie koordynacji, równowagi, współpracy grupowej.

6. Relaksacja – Wiosenny spokój (5 minut)

• Dzieci leżą na macie, zamykają oczy.
• Prowadzący włącza spokojne odgłosy natury (szum wiatru, śpiew ptaków).
• Prowadzący mówi: „Wyobraź sobie, iż leżysz na wiosennej łące. Czujesz ciepło słońca na twarzy. Oddychaj powoli…”
• Dzieci wykonują ćwiczenia oddechowe – wdech przez nos, wydech przez usta.

Wiosenny spokój

• W sali panuje półmrok lub przygaszone światło, aby stworzyć atmosferę spokoju i wyciszenia.
• Prowadzący mówi spokojnym, ciepłym głosem:

„Wyobraź sobie, iż leżysz na miękkiej, wiosennej łące. Czujesz ciepło promieni słońca na twarzy. Wokół Ciebie pachną kwiaty – delikatny zapach konwalii i rumianku unosi się w powietrzu. W oddali słyszysz śpiew ptaków i cichy szum wiatru poruszającego trawy. Oddychaj spokojnie – wdech przez nos… wydech przez usta…”

„Poczuj, jak Twoje ciało staje się coraz bardziej lekkie. Z każdym oddechem czujesz, jak napięcie opuszcza Twoje ręce i nogi. Twoje ramiona są rozluźnione… brzuch spokojnie unosi się i opada z każdym oddechem. Wdech… i wydech…”

„Teraz wyobraź sobie, iż na Twojej dłoni usiadł motyl. Jest lekki jak piórko. Czujesz delikatny dotyk jego skrzydeł na skórze. Patrzysz na niego z zaciekawieniem, a on spokojnie odlatuje, niosąc ze sobą wszystkie Twoje troski i napięcia…”

„Oddychaj spokojnie… wdech przez nos… i powolny wydech przez usta…”

„Jesteś bezpieczny. Czujesz, jak Twoje ciało staje się lekkie, spokojne i odprężone. Teraz wyobraź sobie, iż kładziesz się na miękkiej trawie, a wokół Ciebie tańczą promienie słońca. Czujesz błogość i spokój. Pozostań w tym stanie przez chwilę…”

„Powoli zacznij wracać do tu i teraz. Poczuj matę pod plecami, porusz palcami u rąk i nóg. Powoli otwórz oczy, przeciągnij się delikatnie… A teraz usiądź powoli i uśmiechnij się do siebie – zrobiłeś to doskonale!”

• Po zakończeniu relaksacji dzieci powoli siadają i wymieniają się wrażeniami.
• Prowadzący pyta: „Co poczuliście podczas tej podróży na wiosenną łąkę?”
• Dzieci mogą podzielić się swoimi odczuciami lub pozostać w ciszy, jeżeli tego potrzebują.

👉 Cel:
✅ Uspokojenie układu nerwowego.
✅ Wprowadzenie stanu równowagi sensorycznej.
✅ Poprawa koncentracji i poczucia bezpieczeństwa.
✅ Wzmocnienie świadomości ciała i oddechu.

🌼 Zakończenie – Krąg pożegnania (5 minut)

• Dzieci siadają w kręgu.
• Prowadzący pyta dzieci, co najbardziej im się podobało podczas zajęć.
• Każde dziecko podaje rękę sąsiadowi i mówi: „Dziękuję za wspólną zabawę.”
• Na zakończenie dzieci wykonują gest „ukłonu kwiatów” – powolne skłony głowy w stronę środka kręgu.

👉 Cel: Wzmocnienie relacji grupowych, podsumowanie emocji.

🌸 Wskazówki dla prowadzącego:

✔️ Dostosuj poziom trudności do możliwości dzieci.
✔️ Zachęcaj do naśladowania ruchów, ale nie narzucaj formy – pozwól na spontaniczność.
✔️ Wprowadzaj elementy rytuałów – np. powitania i pożegnania – aby dzieci czuły się bezpiecznie.

✅ Korzyści z zajęć:

🔹 Poprawa koordynacji ruchowej i integracji sensorycznej.
🔹 Rozwój umiejętności społecznych i współpracy.
🔹 Wzmocnienie samoświadomości i relaksacji.
🔹 Usprawnienie motoryki dużej i drobnej.

Wiosenne rytuały ruchowe to doskonały sposób na budowanie harmonii ciała i umysłu, który pomoże dzieciom z trudnościami sensorycznymi lepiej radzić sobie z codziennymi wyzwaniami. 🌼