Ranking preparatów z witaminą C

Rynek suplementów diety i leków jest przepełniony preparatami zawierającymi witaminę C (kwas askorbinowy) w różnych dawkach, postaciach farmaceutycznych oraz w kombinacji z innymi substancjami. Czy potrzebna nam suplementacja witaminy C? jeżeli tak, to jakimi kryteriami kierować się w wyborze odpowiedniego dla nas preparatu? Przyjrzyjmy się tym zagadnieniom.

Po co nam witamina C?

Jako iż żyjemy w świecie cywilizowanym, to musimy być świadomi tego, iż mamy łatwy dostęp nie tylko do udogodnień, ale także do substancji potencjalnie toksycznych. W wodzie pitnej, glebie, powietrzu i niestety jedzeniu znajdziemy różnego rodzaju leki, metale ciężkie, pestycydy, konserwanty, barwniki itp., które mogą obciążać organizm i zwiększać ilość wolnych rodników tlenowych.

Z tego powodu coraz częściej zwraca się uwagę na to, aby w naszej żywności były obecne antyoksydanty, czyli substancje chroniące kwasy nukleinowe, lipidy i białka przed uszkodzeniami oksydacyjnymi. Do takich najprostszych i powszechnie występujących w przyrodzie antyoksydantów należy witamina C, czyli kwas askorbinowy.

Człowiek i niektóre naczelne nie syntetyzują witaminy C w swoich organizmach. W związku z tym muszą pozyskiwać ją z żywności. Gwarantem dostarczenia adekwatnej ilości kwasu askorbinowego w pożywieniu jest bogata w niego dieta.

Preparaty wybrane do rankingu

Dobierając preparaty umieszczone w tym rankingu, nie kierowałam się względami marketingowymi. Wybrałam takie, które różnią się pod względem dawki, postaci farmaceutycznej, sposobu uwalniania, zawartości substancji dodatkowych, tak aby wskazać ich mocne i słabe strony. W ten sposób łatwiej będzie dopasować kryteria wyboru do indywidualnych potrzeb zdrowotnych.

Część z przywołanych tu preparatów to produkty lecznicze. Leki są dokładnie sprawdzane. Kupując je, mamy pewność zawartej w preparacie ilości składnika aktywnego oraz jego czystości. Ocena jakości składu suplementu najczęściej polega na zaufaniu do producenta.

Cebion (krople doustne) – produkt leczniczy

Cebion, 100 mg/ml, krople doustne, 30 ml. Producent Lusomedicamenta Sociedade Técnica Farmacȇutica, S.A. Podmiot odpowiedzialny: Procter & Gamble Health.

• Substancja czynna: kwas askorbinowy.
• Substancje pomocnicze: glicerol 87%.
• Dawka: 100 mg kwasu askorbinowego na 1 ml płynu.

Sprawdź cenę: https://bit.ly/cebion-cena

Ascorvita (tabletki musujące) – produkt leczniczy

Ascorvita, 1000 mg, tabletki musujące, 20 szt. Producent/podmiot odpowiedzialny: Natur Produkt Pharma Sp. z o.o.

• Substancja czynna: kwas askorbinowy.
• Substancje pomocnicze: kwas cytrynowy, wodorowęglan sodu, sorbitol, skrobia kukurydziana, aromat cytrynowy, aspartam, fosforan sodu ryboflawiny (barwnik).
• Dawka: 1000 mg kwasu askorbowego w tabletce musującej.

Sprawdź cenę: https://bit.ly/ascorvita-cena

Vitaminum C Teva (tabletki powlekane) – produkt leczniczy

Vitaminum C Teva, 200 mg, tabletki powlekane, 50 szt. Producent Teva Kutno S.A. Podmiot odpowiedzialny: Teva Pharmaceuticals Polska Sp. z o.o.

• Substancja czynna: kwas askorbinowy.
• Substancje dodatkowe: laktoza jednowodna, powidon, talk, stearynian magnezu, skrobia ziemniaczana; otoczka: hypromeloza, tytanu dwutlenek (E 171), glicerol, magnezu stearynian, polisorbat 80, ksylitol, aromat cytrynowy, lak żółcieni chinolinowej (E 104).
• Dawka: 200 mg kwasu askorbinowego w 1 tabletce.

Sprawdź cenę: https://bit.ly/vitaminum-c-cena

Rutinoscorbin Witamina C Forte (kapsułki twarde o przedłużonym uwalnianiu) – produkt leczniczy

Rutinoscorbin Witamina C Forte (Active C), 500 mg, kapsułki twarde o przedłużonym uwalnianiu, 30 szt. Producent: Omega Pharma Manufacturing GmbH&CO. KG. Podmiot odpowiedzialny: Haleon Poland Sp. z o.o.

• Substancja czynna: kwas askorbinowy.
• Substancje pomocnicze: szelak, sacharoza, skrobia kukurydziana, talk, kwas winowy, kwas stearynowy, żelatyna, woda, ryboflawina, laurylosiarczan sodu.
• Dawka: 500 mg kwasu askorbinowego w 1 kapsułce twardej.

Sprawdź cenę: https://bit.ly/Rutinoscorbin-cena

Cewitan Witamina C (kapsułki) – suplement diety

Cewitan Witamina C, 1000 mg, kapsułki, 60 szt. Producent: Polski Lek.

• Substancja czynna: kwas askorbinowy.
• Substancje dodatkowe: żelatyna; substancje przeciwzbrylające: sole magnezowe kwasów tłuszczowych, dwutlenek krzemu; barwnik: dwutlenek tytanu.
• Dawka: 1000 mg kwasu askorbinowego w 1 kapsułce.

Sprawdź cenę: https://bit.ly/Cewitan-cena

EkaMedica, Witamina C CBC (proszek) – suplement diety

EkaMedica, Witamina C CBC, smak pomarańczowy, proszek, 250 g. Producent: EkaMedica Sp. z o.o. sp.k.

Substancja czynna: kwas askorbinowy obecny w źródłach roślinnych.

• Składniki: sproszkowany sok z pomarańczy (60%), ekstrakty z owoców: dzikiej róży (Rosa canina,20%), amli (Emblica officinalis L., 5,7%), camu camu (Myrciaria dubia,5%) standaryzowane na naturalną witaminę C, aromat naturalny, ekstrakt z owoców aceroli (Malpighia glabra, 2%) standaryzowany na naturalną witaminę C, ekstrakt z owoców rokitnika (Hippophae rhamnoides, 2%) standaryzowany na zawartość beta-karotenu, ekstrakt z owoców gorzkiej pomarańczy standaryzowany na naturalne bioflawonoidy (1%), substancja słodząca: glikozydy stewiolowe.
• Dawka: 1000 mg kwasu askorbinowego w 1 miarce (5 g) proszku.

Sprawdź cenę: https://bit.ly/Ekamedica-witamina-C-cena

Ascolip Liposomalna Witamina C (saszetki) – suplement diety

Ascolip Liposomalna Witamina C, 1000 mg, smak cytryny i pomarańczy, 30 saszetek. Producent: Lipid Systems Sp. z o.o.

• Substancja czynna: kwas askorbinowy.
• Substancje dodatkowe: glicerol, woda, fosfolipidy z lecytyny sojowej, fosfolipidy z lecytyny rzepakowej, aromat naturalny, pektyna, kwas cytrynowy.
• Dawka: 1000 mg kwasu askorbinowego w 1 saszetce.

Sprawdź cenę: https://bit.ly/Ascolip-cena

MyVita Askorbinian Sodu (proszek) – suplement diety

MyVita Askorbinian Sodu, buforowana witamina C, 100 g. Producent: MyVita.

• Substancja czynna: sól sodowa kwasu askorbinowego.
• Substancje dodatkowe: brak.
• Dawka: kwas askorbinowy 889 mg, sód 111 mg.

Sprawdź cenę: https://bit.ly/MyVita-cena

Lek czy suplement – co jest lepszym wyborem?

Kwas askorbinowy jest substancją prostą, tanią i łatwo dostępną. Jest bardzo prawdopodobne, iż zarówno firmy produkujące leki, jak i te produkujące niektóre suplementy pozyskują ją od tych samych wytwórców.

Na korzyść leków przemawia większa kontrola jakości i czystości preparatów, a także dostępność dokładnej ulotki przedstawiającej zarówno korzyści oraz możliwe przeciwwskazania, jak i skutki uboczne większych dawek. Lekami spośród preparatów zebranych w naszym podsumowaniu są:

• Cebion, 100 mg/ml, krople doustne,
• Ascorvita, 1000 mg, tabletki musujące,
• Vitaminum C Teva, 200 mg, tabletki powlekane,
• Rutinoscorbin Witamina C Forte (Active C), 500 mg, kapsułki twarde o przedłużonym uwalnianiu.

Dla porządku przypominam, iż suplementacji witaminy C powinny unikać osoby z chorobami krwi, takimi jak:

• talasemia;
• niedobór dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej;
• niedokrwistość sierpowatokrwinkowa;
• hemochromatoza.

Tej informacji bowiem nie znajdziemy na opakowaniach suplementów diety.

Nieuczciwe zabiegi marketingowe

Warto także wspomnieć o preparatach, których producenci utrzymują, iż do ich produkcji wykorzystują witaminę C ze źródeł naturalnych, choć jest to po prostu czysty kwas askorbinowy. Nie umieściłam ich w naszym rankingu, bo nie chcę powielać tego zabiegu marketingowego i sposobu na niezasadne podwyższenie ceny produktu.

Kwas askorbinowy wytwarzany jest na skalę przemysłową na drodze:

• syntezy chemicznej, najczęściej metodą Reichsteina-Grüssnera,
• biotechnologicznej, z wykorzystaniem fermentacji mikrobiologicznej.

Produktem końcowym wymagającym oczyszczenia z pozostałości produkcyjnych jest wciąż ten sam proszek zawierający praktycznie 100% jednej substancji, czyli kwasu askorbinowego. Niezależnie od metody produkcji powstaje taki sam produkt o tych samych adekwatnościach.

O witaminie C z naturalnych źródeł możemy mówić tylko wtedy, gdy jest ona zawarta w standaryzowanych ekstraktach z owoców i warzyw.

Dawka witaminy C w preparacie w stosunku do jego ceny

Zdrowy człowiek powinien korzystać z witaminy C zawartej w pokarmach. jeżeli mamy zdrową i zbilansowaną dietę, to uzyskanie z niej 1 mg na 1kg masy ciała na dzień – ok. 75 mg dla kobiet i ok. 90 mg dla mężczyzn – nie jest trudne. Nieco większych ilości potrzebują niemowlęta, dzieci, kobiety ciężarne i karmiące oraz palacze.

Jednak jest pewna grupa osób, dla których zastosowanie wyższych dawek w procesie leczenia różnych schorzeń może być korzystne. Należą do niej m.in.:

• kobiety w ciąży mnogiej,
• osoby z nadciśnieniem,
• chorzy na cukrzycę,
• palacze, alkoholicy, narkomani,
• osoby żyjące w stresie,
• osoby ciężko pracujące fizycznie,
• osoby uprawiające wyczerpujący i wymagający wysiłku sport,
• osoby mające problemy jelitowe,
• osoby przewlekle chore.

Najwyższa dawka w porcji preparatu dostępnego na rynku to 1000 mg. Jednak ze względu na wchłanianie i dystrybucję w organizmie kwasu askorbinowego (o czym poniżej) najbardziej sensowne w tej kategorii wydało mi się obliczenie ceny jednego grama witaminy C w danym produkcie.

Na tej podstawie stworzyłam ranking uwzględniający preparaty od najdroższego do najtańszego w przeliczeniu na 1 g substancji aktywnej:

1. Cebion, 100 mg/ml, krople doustne, 30 ml – ok. 5,6 zł/1 g, jednak jest to preparat dla dzieci, które ze względu na wagę nie potrzebują wysokich dawek.
2. Ascolip Liposomalna Witamina C, 1000 mg, 30 saszetek – ok. 4 zł/1 g), droższa postać liposomalna.
3. EkaMedica, Witamina C CBC, proszek, 250 g – ok. 1,12 zł/1 g, droższa postać standaryzowanych na witaminę C wyciągów z owoców.
4. Rutinoscorbin Witamina C Forte (Active C), 500 mg, kapsułki twarde o przedłużonym uwalnianiu, 30 szt. – ok. 1,06 zł/1 g, droższa postać o przedłużonym uwalnianiu.
5. Vitaminum C Teva, 200 mg, tabletki powlekane, 50 szt. – ok. 1 zł/1 g).
6. Ascorvita, 1000 mg, tabletki musujące, 20 szt. – ok. 0,6 zł/1 g.
7. Cewitan Witamina C, 1000 mg, kapsułki, 60 szt. – ok. 0,25 zł/1 g.
8. MyVita Askorbinian Sodu, buforowana witamina C, 100 g – ok. 0,17 zł/1 g.

Wśród drogich preparatów wybija się Cebion, ale faktem jest, iż produkty dedykowane dzieciom zwykle są wyżej wyceniane. Pozostałe droższe preparaty mają specjalne formuły farmaceutyczne i stąd może wynikać ich cena.

Preparaty witaminy C a ich prognozowane wchłanianie, dystrybucja i wydalanie

Wchłanianie witaminy C w układzie pokarmowym

Witamina C wchłania się już w dwunastnicy i początkowym odcinku jelita cienkiego dzięki adekwatnych dla siebie transporterów obecnych w komórkach. To właśnie owe transportery obecne w jelitach regulują ilość witaminy C wchłanianej do krwi. Nasz organizm uważa, iż adekwatne stężenie kwasu askorbinowego w osoczu wynosi 70–80 µmol/l i stara się je utrzymać.

Okazuje się, iż największa biodostępność witaminy C podanej jednorazowo wynosi 200 mg. Podnoszenie dawki sprawia, iż wchłanianie spada – przy dawce 500 mg już bardzo znacznie.

W badaniach naukowych wykazano, iż z podanej doustnie dawki 1250 mg wchłonęło się tylko 33%.

Wchłanianie witaminy C do tkanek

To, czy kwas askorbinowy przejdzie z krwi do tkanek, zależy również od transporterów obecnych w komórkach i jest regulowane indywidualnym zapotrzebowaniem danego narządu. Największe potrzeby ma mózg, silnie wchłaniają ją też nadnercza. Trzustka, wątroba, grasica, śledziona, siatkówka oka, płuca i żołądek ze względu na dużą aktywność metaboliczną mają wysokie zapotrzebowanie na witaminę C i jej stężenie jest w nich wysokie. Jednak w badaniach naukowych wykazano, iż przy niskim stężeniu witaminy C we krwi transportery tkankowe są aktywne, a wysokie stężenie kwasu askorbinowego je hamuje.

Wydalanie witaminy C z moczem

Transportery dla witaminy C obecne w kanalikach nerkowych odpowiadają za resorpcję, czyli wychwyt zwrotny – proces, który ma zaoszczędzić kwas askorbinowy i nie dopuścić do jego wydalenia. Ale zbyt wysokie stężenie kwasu askorbinowego we krwi będzie uruchamiało mechanizm usuwania jego nadmiaru z organizmu. Zwiększa się wtedy ryzyko pojawienia się w moczu szczawianu wapnia.

Jakie jest wchłanianie, dystrybucja i wydalanie wybranych preparatów

Z powyższych danych wynika, iż nasz organizm woli na każdym etapie niższe, a nie wyższe stężenie witaminy C i próbuje się pozbyć jej nadmiaru. Czyli jeżeli choćby mamy niedobór kwasu askorbinowego, to uzupełnianie powinno być przeprowadzane cierpliwie i systematycznie – rozciągnięte w czasie i polegające na podawaniu małych dawek. Badania naukowe wykazały, iż dawki między 200 mg a 400 mg spowodują szybsze wydalanie witaminy C z moczem. Jednorazowe dawki wyższe niż 400 mg nie zostają choćby w całości wchłonięte – są wydalane z kałem, a po przekroczeniu indywidualnej tolerancji wręcz powodują biegunkę osmotyczną wynikającą z podrażnienia jelit.

W takim razie z naszych wybranych preparatów należałoby wybrać Cebion, 100 mg/ml krople doustne, Vitaminum C Teva, 200 mg tabletki powlekane lub formę o przedłużonym uwalnianiu, która powoduje, iż dawka witaminy C dozowana jest powoli w trakcie przechodzenia przez jelito, czyli Rutinoscorbin Witamina C Forte (Active C). Te niewielkie dawki mają szansę wchłonąć się w całości, nie uruchamiając mechanizmu obronnego jelit.

Dobrym wyborem są też formy rozpuszczalne, czyli MyVita Askorbinian Sodu, Ascorvita, 1000 mg, tabletki musujące oraz EkaMedica, Witamina C CBC, proszek. jeżeli rozpuścimy dawkę w wodzie i będziemy ją popijać powoli przez dłuższy czas, to łatwo utrzymać jednorazowe podanie w dawce optymalnie wchłanialnej poniżej 200 mg.

Specjalna formuła podania witaminy C, czyli liposomy

Forma liposomalna witaminy C – w naszych przykładowych preparatach jest to Ascolip Liposomalna Witamina C 1000 – wchłania się efektywniej. Kwas askorbinowy jest bowiem spakowany w liposomy, czyli specjalne pęcherzyki ułatwiające transport substancji leczniczych przez błony biologiczne. W związku z tym całe 1000 g ma szansę wchłonąć się do krwi i zjawisko spadku wchłaniania dawki powyżej 200 mg (jak w zwykłej formie) nie występuje. Jednak trzeba mieć świadomość, iż już w organizmie te 1000 mg zostanie bardzo gwałtownie usunięte w trakcie filtracji nerkowej.

Sposobem pozwalającym ominąć kontrolę wchłaniania kwasu askorbinowego w jelicie jest wlew dożylny. Prowadzi się bowiem badania nad wykorzystaniem wysokich stężeń witaminy C we krwi jako terapii różnych schorzeń, w tym chorób nowotworowych. Liposomalna witamina C miałaby w zamyśle ominąć tę inwazyjną metodę podania leku. Jednak na podstawie badań naukowych ustalono, że:

1. Badani przyjmujący pokarm, w którym, jak obliczono, zawarta była dawka około 200 mg kwasu askorbinowego, uzyskali poziom w osoczu około 90 µmol/l.
2. Badani, którym podano jednorazowo dawkę 1,25 g kwasu askorbinowego (czyli około 6 razy więcej niż z pokarmu), uzyskali w osoczu poziom 187 µmol/l.
3. Badani, którzy otrzymali dawkę 3 g, uzyskali stężenie w osoczu 206 µmol/l.
4. Badani, którzy dostali doustnie dawkę 3 g podaną 6 razy dziennie (!), uzyskali w osoczu stężenie na poziomie zaledwie 220 µmol/l.
5. Badani, którzy przyjęli 4 g witaminy C w formie liposomalnej osiągnęli stężenie w osoczu na poziomie zaledwie 200 µmol/l.

Ustalono także, iż poziom w surowicy wrócił do stanu spoczynkowego (70–80 µmol/l) w ciągu następnych 24 godzin.

Wygląda więc na to, iż zakup dużo droższej formy liposomalnej witaminy C mija się z celem.

Formy witaminy C dostępne w sprzedaży

Witaminę C możemy zakupić w formie kwasu askorbinowego lub w formie buforowanej, czyli soli kwasu askorbinowego (np. askorbinian sodu, askorbinian magnezu czy askorbinian wapnia). Zawartość kwasu askorbinowego w 1 g preparatu jest nieco niższa, gdyż od masy cząsteczki askorbinianu należy odjąć masę samego pierwiastka. Nie są to jednak zwykle duże różnice. Dla przykładu w 1000 mg askorbinianu sodu mamy 889 mg kwasu askorbinowego i 111 mg sodu.

Przykładem takiego preparatu jest MyVita Askorbinian Sodu, buforowana witamina C. Z suplementacji takiego produktu mogą skorzystać osoby z problemem refluksowym lub zapaleniem żołądka. Czysty kwas askorbinowy może bowiem powodować podrażnienie górnej części układu pokarmowego. Należy tylko pamiętać, iż wraz z buforowaną postacią witaminy C dostarczamy do swojego organizmu również jakiś pierwiastek chemiczny, np. sód, cynk, potas. Wybierajmy więc taką sól, która dla nas nie jest przeciwwskazana (np. potas w połączeniu z lekami diuretycznymi oszczędzającymi potas) lub nie spowoduje przedawkowania danego pierwiastka.

Substancje dodatkowe w preparatach

W miarę wzrastania świadomości zdrowotnej coraz częściej szukamy preparatów o jak najprostszym składzie. Unikamy zbędnych dodatków, takich jak barwniki, środki aromatyzujące i słodzące.

Są na rynku preparaty czystego kwasu askorbinowego do rozpuszczania w wodzie. Wśród naszych preparatów najczystszy jest MyVita Askorbinian Sodu, buforowana witamina C, zawierający czystą formę soli sodowej witaminy C.

Innym przykładem jest EkaMedica, Witamina C CBC, czyli preparat zawierający ekstrakty roślinne standaryzowane na zawartość kwasu askorbinowego. Polifenole zawarte w produktach roślinnych z owoców i warzyw poprawiają wchłanianie i wzmacniają aktywność witaminy C. Przedłużone działanie terapeutyczne takiego połączenia udało się jednak wykazać tylko w badaniach na zwierzętach, nie na ludziach. Faktem jest, iż w tym preparacie nie znajdujemy dodatków, co do których można by mieć wątpliwości zdrowotne.

Preparat Cebion, 100 mg/ml, krople doustne, zawiera glicerynę, ale podana w tak małej ilości nie powinna wywołać żadnych działań ubocznych.

Podobnie wypada Ascolip Liposomalna Witamina C, 1000 mg,jeśli przyjmiemy, iż deklarowane substancje aromatyzujące są faktycznie pochodzenia naturalnego.

Podsumowanie

Porównanie preparatów z witaminą C w tym rankingu ma tylko jedno zadanie. Ma rozpropagować wiedzę, ułatwiającą wybór adekwatnego produktu. Dobry preparat będzie zawierał dużą ilość małych dawek witaminy C w niskiej cenie. Im mniej będzie w nim substancji dodatkowych, tym lepiej. Warto też pamiętać, iż najważniejsza jest zawsze naturalna i bogata w antyoksydanty codzienna dieta.

Bibliografia

1. Davis J.L. i in., Liposomal-encapsulated Ascorbic Acid: Influence on Vitamin C Bioavailability and Capacity to Protect Against Ischemia–Reperfusion Injury, „Nutrition and Metabolic Insights” 2016, nr 9, s. 25–30, doi: 10.4137/NMI.S39764, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27375360/, dostęp: 17.05.2025.
2. Levine M. i in., A new recommended dietary allowance of vitamin C for healthy young women, „Proceedings of the National Academy of Sciences” 2001, nr 98(17), s. 9842–9846, doi: 10.1073/pnas.171318198, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11504949/, dostęp: 17.05.2025.
3. Levine M. i in., Vitamin C pharmacokinetics in healthy volunteers: evidence for a recommended dietary allowance, „Proceedings of the National Academy of Sciences” 1996, nr 93(8), s. 3704–3709, doi: 10.1073/pnas.93.8.3704, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/8623000/, dostęp: 17.05.2025.
4. Lykkesfeldt J., Tveden-Nyborg P., The Pharmacokinetics of Vitamin C, „Nutrients” 2019, nr 11(10), s. 2412, doi: 10.3390/nu11102412, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31601028/, dostęp: 17.05.2025.
5. Nowak R., Natura – nieocenione źródło kwasu askorbinowego, „Postępy Fitoterapii” 2004, nr 11, 1.
6. Padayatty S.J. i in., Sun H., Wang Y., Riordan H.D., Hewitt S.M., Katz A.,Wesley R.A., Levine M., Vitamin C Pharmacokinetics: Implications for Oral and Intravenous Use, „Annals of Internal Medicine” 2004, t. 140, nr 7, s. 533–537, doi: 10.7326/0003-4819-140-7-200404060-00010, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/15068981/, dostęp: 17.05.2025.