,,Żeby słyszeć, wystarczy mieć otwarte uszy,
ale żeby słuchać, trzeba mieć otwarty umysł.”
J. Schumpeter
Metoda Tomatisa
O tym, iż istnieją bardzo poważne związki między słuchem i głosem, mową i językiem wypowiadało się dotąd wielu, jednak dopiero za sprawą wybitnego otolaryngologa – Alfreda Tomatisa doceniono ich ogromny wpływ na jakość życia człowieka. Swoje idee wyprowadzał Tomatis z założenia, iż istnieje zasadnicza różnica pomiędzy aktywnym słuchaniem a słyszeniem dźwięków. Był autorem nowatorskiej metody terapeutycznej, opierającej się na stymulacji neurosensorycznej, której celem było kształtowanie tzw. uwagi słuchowej czyli świadomego odbierania bodźców dźwiękowych. Skupienie i koncentracja, które są kluczowymi procesami w jego terapii, pozwalają w dużym stopniu okiełznać drogę, jaka pokonują odebrane bodżce dźwiękowe gdzieś między strukturami ucha a mózgiem, który te informacje odbiera i interpretuje.
Trening słuchowy
Trening słuchowy ma za zadanie przywrócenie roli przekaźnikowo-nadzorczej naszym uszom, a adekwatnie ich strukturom. To właśnie ich dobre funkcjonowanie pozwala adekwatnie pobudzać korę mózgową i umożliwia prawidłowe odbieranie bodźców dźwiękowych, co przekłada się także na usprawnienie zdolności komunikacyjnych – zarówno mowy, jak i słuchu. I choć sam przebieg terapii jest nieco schematyczny i podzielony na kolejno następujące seanse, efekty zastosowania treningu słuchowego Tomatisa przeważnie są spektakularne, gdy chodzi o uzyskanie poprawy funkcjonowania w codziennym życiu zarówno u młodszych, jak i starszych pacjentów.
Badanie uwagi słuchowej
Zazwyczaj wykwalifikowany terapeuta przeprowadza wstępnie badanie uwagi słuchowej (diagnoza audiolaterometryczna), aby następnie dopasować do pacjenta odpowiednie ćwiczenia słuchowe. Zastosowany w tym celu specjalny przekaźnik, tzw. elektroniczne ucho, umożliwia słuchającemu odbieranie początkowo bardzo intensywnych bodźców dźwiękowych. Następnie pacjent zakłada słuchawki, które przewodzą dźwięk drogą powietrzną oraz kostną, dzięki czemu intensywnie stymulują korę mózgową. Ten etap trwa mniej więcej pół godziny dziennie w nieprzerwanym czasie dwu tygodni..W późniejszym czasie te pojedyncze sesje wydłuża się, jednakże pomiędzy tymi etapami wymagana jest kilkutygodniowa przerwa, tak aby pacjent mógł przetworzyć i zastosować odebrany przekaz. W tym czasie ,,umożliwia się pacjentowi słuchanie własnego głosu poprzez wykorzystanie mikrofonu. Ma to służyć m. in. przywróceniu niezachwianego funkcjonowania przewodnictwa kostnego i powietrznego.”
Powszechnie wiadomo, iż każda nasza choćby najbardziej prosta aktywność dostarcza nam różnych rodzajów elementarnych informacji sensorycznych, które muszą być dobrze odebrane i połączone, abyśmy zachowali się adekwatnie do sytuacji. Procesy integracji sensorycznej wpływają na pojawienie się reakcji adaptacyjnych: zyskanie pewności siebie, wiary we własne zdolności i umiejętności, nabycie płynności mowy, zdecydowanie mniejszy stres. Stąd także zastosowanie odpowiedniej stymulacji neurosensorycznej (opartej na kształtowaniu uwagi słuchowej , czyli świadomego odbierania bodźców dźwiękowych) u osób u których wspomniane zdolności adaptacyjne są zaburzone, może w znacznym stopniu podnieść ich umiejętności w sferze komunikowania się z otoczeniem. A tym samym przyczynić się do przezwyciężenia problemów z koncentracją, zaburzeniami w obrębie mowy, nadpobudliwości psychoruchowej czy choćby depresji.
Trening słuchowy Tomatisa, stanowiący ważne uzupełnienie terapii integracji sensorycznej , może być również wykorzystywany jako forma relaksu. Doznane odprężenie oraz zapewnienie pobudliwości na odpowiednim poziomie w czasie trwania treningu pozwala m. in na obniżenie poziomu frustracji , wyciszenie, wzrost poczucia bezpieczeństwa.
Z uwagi na fakt, iż procesy świadomego słuchania, a co za tym idzie – adekwatnej komunikacji najlepiej kształtować już w bardzo młodym wieku, adresatami terapii Tomatisa są przede wszystkim dzieci. Jej efekty są szczególnie widoczne w nauce najmłodszych: lepsza uwaga słuchowa rzutuje bezpośrednio na poprawę umiejętności związanych z czytaniem, przetwarzaniem wzrokowym, pamięcią. W stosunkowo krótkim czasie poprawie ulegają także zdolności komunikacyjne oraz jakość wypowiedzi.
Mimo to, z tego rodzaju terapii często korzystają także dorośli, dla których tego rodzaju trening może stanowić doskonałe remedium na bezsenność, skołatane nerwy , różnego rodzaju lęki czy po prostu umożliwić odreagowania niektórych sytuacji stresowych.
Wszystko to sprawia, iż opisana terapia znajduje coraz więcej zwolenników, i to zarówno wśród pacjentów w różnym wieku, jak i u samych terapeutów. Jest z pewnością nie tylko niezbędnym elementem szeroko pojętej terapii integracji sensorycznej, ale i bardzo ciekawą alternatywą dla dotychczasowego podejścia terapeutycznego w przypadku trudności pacjentów z komunikacją, uczeniem się czy pamięcią.
Gorąco Państwu polecam!
