Problemy w kuchni
Jednym z miejsc, w których choroba może dać o sobie znać, jest kuchnia. Ktoś, kto jeszcze niedawno z pasją piekł ciasta czy przygotowywał pyszne obiady, nagle może mieć trudności z prostymi przepisami. Zapomnienie o kluczowym składniku, pomylenie kroków czy choćby spalenie garnka, bo "nie dopilnowało się czasu" - to wszystko mogą być sygnały, iż coś jest nie tak. Zdarza się również, iż chory traci orientację w kuchennych narzędziach. Nagle zastanawia się, jak działa mikser, albo używa wałka do ciasta, próbując otworzyć butelkę. Te pozornie błahe incydenty warto traktować poważnie.Reklama
Znikające przedmioty
Następnym problemem, który łatwo przeoczyć, jest chowanie przedmiotów codziennego użytku tam, gdzie zupełnie nie powinny się znajdować. Portfel w zamrażarce, okulary w pralce - takie sytuacje mogą się zdarzać, gdy choroba zaczyna wpływać na pamięć krótkotrwałą. Warto zwrócić uwagę, czy takie "przypadki" nie zdarzają się coraz częściej, a przede wszystkim, czy dana osoba ma trudności z odtworzeniem swoich kroków i odnalezieniem zagubionego przedmiotu.
Ciągle ta sama historia
Chorzy na alzheimera w początkowych stadiach często powtarzają te same pytania lub historie, zapominając, iż mówili o tym przed chwilą. Często zdarza się, iż po zakończonej rozmowie nie pamiętają jej treści, powtarzając tę samą historię od początku, co może prowadzić do frustracji zarówno u chorego, jak i u jego bliskich.
Nieumiejętność zarządzania pieniędzmi
Trudności z prostymi działaniami matematycznymi, takimi jak dodawanie czy wydawanie reszty, mogą być jednym z pierwszych objawów alzheimera. Osoba chora zaczyna unikać płacenia rachunków, zapomina o terminach lub nie potrafi zrozumieć wyciągu bankowego. W zaawansowanych przypadkach choćby rozróżnienie banknotów może stanowić problem.
Zagubienie w przestrzeni
Dezorientacja przestrzenna to kolejna czerwona flaga. Osoba chora może mieć trudności z odnalezieniem drogi do domu w znajomej okolicy, zapomnieć, gdzie zaparkowała samochód, lub mylić piętra w bloku, w którym mieszka od lat. Zdarza się również, iż przestaje rozpoznawać znajome miejsca, co wywołuje u niej niepokój i lęk.
Przelewanie kwiatów i niewyjmowanie prania
Codzienne czynności, takie jak pranie, zmywanie czy podlewanie kwiatów, stają się wyzwaniem. Osoba chora może nie pamiętać kolejności działań lub celów, np. zostawia pranie w pralce, zapominając o włączeniu programu, lub podlewa kwiaty, mimo iż zrobiła to przed chwilą.
Inny człowiek
Wczesne stadium choroby Alzheimera może objawiać się także zmianami emocjonalnymi. Osoby wcześniej spokojne i towarzyskie mogą stawać się drażliwe, podejrzliwe lub wycofane. Bywa, iż nagle tracą zainteresowanie ulubionymi aktywnościami lub mają trudności z wyrażaniem emocji, przez co zupełnie przestają przypominać siebie. Takie zachowanie często bywa tłumaczone zmęczeniem czy stresem, ale może być wczesnym sygnałem zmian neurodegeneracyjnych.
Urojenia zdrady i podejrzliwość
Jednym z bardziej bolesnych objawów choroby Alzheimera są urojenia, które często przybierają formę podejrzliwości wobec najbliższych. Chorzy mogą być przekonani, iż partner ich zdradza, choć nie ma ku temu żadnych podstaw. Mogą oskarżać rodzinę lub opiekunów o kradzież cennych przedmiotów, które w rzeczywistości sami schowali i zapomnieli, gdzie się znajdują. Te fałszywe przekonania, choć nie mają związku z rzeczywistością, mogą poważnie nadwyrężyć relacje rodzinne, a rodzinie osób z alzheimerem pozostaje ogromna cierpliwość i zrozumienie, by nie traktować tych oskarżeń osobiście.
Dlaczego warto reagować wcześniej?
Chociaż choroby Alzheimera nie da się wyleczyć, można spowolnić jej postęp. Rozpoznanie choroby Alzheimera we wczesnym stadium może znacząco wpłynąć na komfort życia chorego i jego rodziny. To także szansa na wdrożenie terapii wspomagających, takich jak treningi pamięci, aktywność fizyczna czy odpowiednia dieta, które mogą poprawić funkcjonowanie mózgu. Wczesna diagnoza daje czas na przygotowanie chorego i jego bliskich do przyszłych wyzwań, np. organizacji opieki czy rozplanowania finansów.
Źródła:
Psychiatria. Podręcznik dla studentów medycyny, red. M. Jarema, wyd. 2, PZWL, Warszawa 2016.
T.M. Domżał, Pamięć w neurologii: zaburzenia, diagnostyka i leczenie, "Forum Medycyny Rodzinnej" 2013, tom 7, nr 4.
CZYTAJ TAKŻE:
