Dotychczas nie istniało zbyt wiele dobrej jakości danych na temat wpływu wczesnego osiągnięcia ścisłej kontroli glikemii na długoterminową czynność komórek beta trzustki i kontrolę glikemii w cukrzycy typu 2 rozpoczynającej się u młodzieży. Dlatego grupa robocza badania TODAY (Treatment Options for Type 2 Diabetes in Adolescents and Youth), przeprowadzonego wśród 699 młodych poniżej 18. roku życia z cukrzycą typu 2 (rozpoznaną wg kryteriów ADA z 2002 roku) trwającą poniżej 2 lat, BMI powyżej 35 percentyla dla wieku i płci, ujemnymi przeciwciałami przeciwwyspowymi oraz stężeniem peptydu C powyżej 0,6 ng/ml, przedstawiła wyniki kilkuletniego follow-upu, w czasie którego regularnie przeprowadzano doustne testy tolerancji glukozy i oznaczenia stężenia hemoglobiny glikowanej.
Po tym czasie dostępne były dane 656 uczestników obserwowanych średnio 6,4 roku. Odsetek hemoglobiny glikowanej istotnie zwiększył się we wszystkich grupach glikemii w ciągu dwóch do dziewięciu lat, z bardziej gwałtownym wzrostem (0,4 proc. na rok) wśród uczestników z najściślejszą początkową kontrolą (średnia wczesna HbA1c poniżej 5,7 proc.). Odsetek HbA1c zwiększał się najszybciej w grupie z najniższym poziomem glikemii (HbA1c poniżej 5,7 proc.), co pokazuje, iż choćby bardzo ścisła wczesna kontrola glikemii sama w sobie nie poprawia trajektorii kontroli cukrzycy w dłuższej perspektywie.
Dodatkowo stężenie peptydu C (uwalnianego w stosunku 1:1 z insuliną) równolegle spadało. Na podstawie danych z badania TODAY obliczono także, iż utrzymujący się odsetek HbA1c powyżej 6,4 proc. wiąże się z postępującym uszkodzeniem komórek beta trzustki, dlatego u młodzieży, u której już doszło do rozwoju choroby, leczenie powinno być intensywne.
Ścisła wczesna kontrola glikemii nie zapobiegła pogorszeniu funkcji komórek beta, co skłania ku refleksji odnośnie do profilaktyki cukrzycy typu 2, silnie powiązanej z nadmierną masą ciała.
Opracowanie: lek. Damian Matusiak