Zazwyczaj jest potrzebny na „już” lub „na wczoraj”. Rzadko planuje się jego zakup wcześniej, zanim potrzeba nastąpi i, niestety, na dobranie najlepszego modelu do stanu pacjenta zwykle nie poświęcamy zbyt wiele czasu. Mowa o materacu przeciwodleżynowym.
- Jak buty dla wędrowca
- Skala Waterlow
- Błąd w doborze materaca przeciwodleżynowego
- Profilaktyka przeciwodleżynowa
Jak buty dla wędrowca
Na materacu przeciwodleżynowym osoba unieruchomiona spędza większość doby, a więc jego dobranie do potrzeb konkretnego pacjenta powinno być najistotniejszym kryterium wyboru konkretnego modelu. Tymczasem często – czasami z braku zasobności portfela, a czasami z niewiedzy – ważniejsza niż funkcjonalność staje się cena. To błąd, którego konsekwencje mogą być dotkliwe zarówno dla pacjenta, jak i – pośrednio – dla opiekuna.
Materac przeciwodleżynowy dla osoby unieruchomionej jest czymś więcej niż dobre buty dla wędrowca. Materac przeciwodleżynowy dla osoby leżącej to jeden z najważniejszych sprzętów, decydujący o jej komforcie i skutecznym przeciwdziałaniu powikłaniom unieruchomienia.
Stosowanie materaca przeciwodleżynowego ma dwa podstawowe cele:
- nie dopuścić do powstania odleżyn
- wspomóc ich sprawne wyleczenie, jeżeli do powstania odleżyn już doszło.
Jak zatem podjąć dobrą decyzję dotyczącą wyboru materaca przeciwodleżynowego?
Po pierwsze, odpowiedzieć na pytanie czy szukamy materaca dla:
- pacjenta, u którego wystąpił problem odleżyn
- pacjenta, u którego odleżyny jeszcze nie dotyczą.
Skala Waterlow
W tym drugim przypadku, w wyborze konkretnego materaca przeciwodleżynowego może pomóc tzw. skala Waterlow. To skala ryzyka powstawania odleżyn. Ma formę prostej ankiety, w której odpowiada się na pytania dotyczące m.in. wzrostu, wagi, stopnia mobilności, chorób, załatwiania potrzeb fizjologicznych, stanu skóry, itp.
Uzyskany wynik określi, jakie jest ryzyko powstania odleżyn u danego pacjenta – skonsultowanie wyniku z kompetentnym doradcą w punkcie sprzedaży tego typu sprzętu może zapewnić lepsze dobranie materaca do potrzeb pacjenta.
Należy bowiem pamiętać, iż jeżeli wybierzemy dla pacjenta z wysokim ryzykiem powstania odleżyn materac dedykowany osobom z niskim ryzykiem wystąpienia tego typu powikłań, może on nie sprostać zadaniu i mimo podjęcia interwencji, odleżyny i tak wystąpią.
Natomiast jeżeli pacjent w momencie poszukiwania materaca już ma odleżyny – materac należy dobrać do stopnia zaawansowania ran.
Błąd w doborze materaca przeciwodleżynowego
Jeśli materac przeciwodleżynowy dobierzemy źle, nie uzyskamy adekwatnej redukcji nacisku. A o ile nie będzie ona adekwatna to nie pozbędziemy się odleżyn, ponieważ zbyt duży ucisk zaburza krążenie krwi, a co za tym odżywianie komórek.
Najczęstszym błędem wskazywanym przez specjalistów jest wybieranie najtańszych modeli materacy przeciwodleżynowych. Zarówno materiał wykonania – PCV, jak i sposób działania – naprzemienne pompowanie komór, mogą powodować dodatkowe przykre odczucia u pacjenta:
- brak wygody – szczególnie osoby wychudzone mogą mieć uczucie leżenia na kamieniach
- ryzyko pogorszenia stanu skóry pacjenta – jeżeli ciśnienie zostanie źle dobrane, możemy choćby doprowadzić do powstania odleżyn
- zaburzanie snu
- ryzyko łatwego uszkodzenia/rozklejenia – materace zmiennociśnieniowe bywają zawodne, mogą się rozkleić, rozszczelnić, rozedrzeć
- ryzyko zaburzeń percepcji i orientacji pacjenta – przez drgania
- uczucie dyskomfortu i irytacji pacjenta,
- ryzyko ześlizgnięcia się z materaca.
Dlatego, przed wyborem konkretnego materaca przeciwodleżynowego warto zasięgnąć porady: doradcy klienta w klepie medycznym, pielęgniarki lub opiekunki z doświadczeniem w opiece długoterminowej.
Inne elementy profilaktyki przeciwodleżynowej
Oczywiście choćby najdroższy materac przeciwodleżynowy nie załatwi wszystkiego. Profilaktyka obejmuje także:
- odpowiednią dietę
- eliminację negatywnych czynników
- częstą zmianę pozycji chorego
- higienę pacjenta
- higienę otoczenia pacjenta
- rehabilitację ruchową
- kontrolą stanu skóry pacjenta, np. przy toalecie.
