Nawet okazjonalne palenie jednego lub dwóch papierosów dziennie przed ciążą lub w jej trakcie może spowodować poważne problemy zdrowotne u noworodka. Wskazuje na to badanie, którego wyniki zostały opublikowane w sierpniu w czasopiśmie naukowym „Journal of Epidemiology & Community Health”.
Badanie przeprowadzone w Chinach przy współudziale naukowców z USA i Szwajcarii wykazało, iż każdy papieros wypalony na krótko przed zajściem w ciążę oraz w jej trakcie zwiększa ryzyko dla zdrowia nienarodzonego dziecka. Zdaniem badaczy, wyniki te potwierdzają, iż kobiety, które chcą zajść w ciążę lub już są w ciąży, powinny rzucić palenie, chcąc chronić zdrowie dziecka.
Liczba zgonów i poważnych problemów zdrowotnych u noworodków gwałtownie spadła, co wynika głównie z poprawy opieki położniczej. Niemniej jednak, przyjęcie na oddział intensywnej terapii noworodków nie jest rzadkością. Ponadto jeszcze w wieku dorosłym mogą utrzymywać się skutki deficytów w rozwoju neurologicznym, wynikające z palenia przez matkę w czasie ciąży.
Wiele kobiet sądzi, iż kilka papierosów dziennie to nie problem
W USA pali około 10% kobiet w ciąży, choć wiadomo, iż palenie w tym okresie wiąże się z podwyższonym ryzykiem przedwczesnego porodu, niską masą urodzeniową i ograniczonym wzrostem w łonie matki. Mniej wiadomo na temat tego, czy czas i intensywność palenia przez matkę może mieć wpływ na noworodka. Jest to ważne, ponieważ wiele kobiet sądzi, iż palenie przed zajściem w ciążę lub w pierwszych 3 miesiącach ciąży „jest w porządku” lub iż tzw. „lekkie palenie” jest mało szkodliwe.
W swoim badaniu naukowcy z kilku ośrodków w Chinach oraz z Uniwersytetu Tulane w Nowym Orleanie i Uniwersytetu w Lozannie posłużyli się danymi z aktów urodzenia z amerykańskiego National Vital Statistics System (NVSS) z lat 2016–2019, które obejmowały łącznie 15 379 982 zarejestrowanych żywych urodzeń. Po wykluczeniu porodów mnogich, kobiet z nadciśnieniem lub cukrzycą oraz kobiet, które nie paliły w ciągu 3 miesięcy przed i w trakcie ciąży, w analizie dostępnych było 12 150 535 par matka-dziecko.
W przypadku tych par, nieco ponad 9% matek paliło papierosy przed ciążą, 7% w pierwszym trymestrze, 6% w drugim trymestrze oraz nieco poniżej 6% paliło w trzecim trymestrze ciąży. Intensywność palenia została skategoryzowana jako 0, 1–2, 3–5, 6–9, 10–19 oraz 20 lub więcej papierosów dziennie. U kobiet palących było więcej czynników ryzyka problemów zdrowotnych noworodków: były one młodsze, rasy białej, niezamężne, otyłe, miały niski poziom wykształcenia, więcej wcześniejszych porodów i rzadziej korzystały z opieki przedporodowej.
Poważne problemy zdrowotne noworodków zostały zdefiniowane jako: potrzeba wspomaganej wentylacji natychmiast po urodzeniu, wspomagana wentylacja przez ponad 6 godzin, przyjęcie noworodka na oddział intensywnej terapii w celu ciągłej wentylacji mechanicznej, terapia zastępcza z użyciem surfaktantu, podejrzenie sepsy oraz drgawki lub poważne problemy neurologiczne.
Palenie przed ciążą również szkodzi dziecku
Częstość występowania wszystkich tych problemów wynosiła nieco poniżej 9,5%. Palenie przed zajściem w ciążę lub w którymkolwiek z trzech trymestrów ciąży wiązało się z podwyższonym ryzykiem wystąpienia poważnych problemów zdrowotnych noworodka, zarówno pojedynczo, jak i łącznie, po uwzględnieniu potencjalnie wpływających czynników, w tym wieku, pochodzenia etnicznego i masy ciała (BMI) przed zajściem w ciążę.
W badaniu wykazano, iż ryzyko wystąpienia więcej niż jednego poważnego problemu zdrowotnego noworodka było o 27% wyższe, jeżeli matka paliła przed ciążą i o 31–32% wyższe, jeżeli paliła w dowolnym podczas ciąży. Ryzyko przyjęcia noworodka na oddział intensywnej terapii było o 24% wyższe, jeżeli matka paliła przed ciążą i o 30–32% wyższe, jeżeli paliła w czasie ciąży.
Jeśli chodzi o czas, to kobiety, które paliły tylko przed ciążą lub tylko w pierwszym, drugim lub trzecim trymestrze ciąży, miały wyższe ryzyko, iż ich dziecko będzie miało więcej niż jeden poważny problem zdrowotny w porównaniu do kobiet niepalących przed i podczas ciąży. Po uwzględnieniu potencjalnych czynników, prawdopodobieństwo to było wyższe odpowiednio o 12%, 23%, 40% i 21%.
Wykazano, iż choćby lekkie palenie – od 1 do 2 papierosów dziennie – wiązało się z podwyższonym ryzykiem poważnych problemów zdrowotnych u noworodków. Ryzyko to było o 16% wyższe w przypadku matek, które paliły 1–2 papierosy dziennie przed zajściem w ciążę i wzrastało do 31%, jeżeli paliły 20 lub więcej papierosów dziennie. Ryzyko, iż noworodek będzie musiał zostać poddany intensywnej terapii, było o 13% wyższe w przypadku palenia 1–2 papierosów dziennie i o 29% wyższe w przypadku palenia 20 lub więcej papierosów dziennie.
– Nie ma bezpiecznego okresu i bezpiecznego poziomu palenia papierosów tuż przed lub w trakcie ciąży. Dlatego ponownie podkreślamy potrzebę, by osoby niepalące nie zaczynały palić. Zachęcamy też te, które palą, by rzuciły palenie – napisali autorzy artykułu pt. „Maternal cigarette smoking before or during pregnancy increases the risk of severe neonatal morbidity after delivery: a nationwide population-based retrospective cohort study”.
Jaka jest rola lekarza stomatologa jako lekarza pierwszego kontaktu w walce z nałogiem nikotynizmu? Co lekarz zrobić może, a wręcz powinien? Mówi prof. Tomasz Konopka.
Źródła: https://www.zm-online.de/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/
