Jakich umiejętności potrzebujesz, by nawiązać interakcję z innymi? Koncepcja 4 filarów…

Nasze umiejętności społeczno-komunikacyjne kształtują się od najmłodszych lat. Większość z nich nabywamy w sposób spontaniczny, będąc w relacji ze swoimi opiekunami. Uczymy się ich więc “przy okazji”, kiedy jesteśmy zaangażowani w kontakt z drugą osobą.

Umiejętności te bazują na 4 filarach: uczestniczenie, wspólna uwaga, patrzenie na twarze i naprzemienność, które tworzą fundamenty pod naukę kolejnych, wyższych umiejętności. To dzięki nim jesteśmy w stanie nawiązywać interakcje z innymi, odnajdywać się sytuacjach społecznych o różnym kontekście, brać pod uwagę innych…

Niezależnie od tego na jakim etapie w tej chwili znajduje się dziecko, wspieranie tych umiejętności pozwala na zrównoważoną interakcję między dzieckiem a innymi osobami. Czyli taką, w której i dziecko i opiekun tak samo „starają się” o kontakt z drugą osobą.

Co zrobić, gdy jednak widzimy, iż nasze dziecko nie posiada tych umiejętności, lub posiada tylko niektóre z nich? Tak jak w przypadku nauki innych umiejętności możemy rozłożyć naukę na konkretne, małe kroki.

Jakie konkretnie zachowania możemy wspierać w ramach rozwijania 4 filarów?

• Uczestniczenie: wskazywanie, dotykanie, pokazywanie, gestykulacja, mówienie, branie udziału przez dłuższy czas, naśladowanie.
• Wspólna Uwaga: oboje skoncentrowani jesteście na tej samej aktywności, oboje skoncentrowanie jesteście na tym samym obiekcie.
• Patrzenie na Twarze: patrzenie w oczy , oglądanie twarzy, wzajemne powtarzanie ekspresji twarzy, odwzajemniony uśmiech.
• Naprzemienność: robienie czegoś na zmianę, raz ja raz ty, współdziałanie, czekanie na partnera, inicjowanie.

W jaki sposób możemy wspierać naukę tych umiejętności?

Kiedy obserwujemy dziecko, znamy jego zainteresowania i sposób zabawy możemy dla każdej z tych umiejętności ułożyć odpowiedni kontekst zabawy, w której będziemy mieli szansę je rozwijać. W trakcje spotkania terapeuty z rodzicem, mogą oni wspólnie sprawdzić jakie umiejętności znajdują się w sferze najbliższego rozwoju dziecka, a następnie zaplanować przebieg zabawy tak, by budziła ona zainteresowanie i zaangażowanie dziecka, jak i tworzyła optymlne środowisko do nauki.

Ważne jest też to w jaki sposób się bawimy, jakie jakości (elementy stylu responsywnego) tej zabawy pokazujemy dziecku. Zarówno 4 filary jak i styl responsywny to elementy podejścia Growth Through Play System (GPS), którym pracujemy zarówno w przedszkolu jak i w ośrodku.

Podejście GPS to nie tylko praca z dzieckiem, to praca z całą rodziną. Rodzic jest tutaj równoważnym partnerem dla terapeuty, bo to on jest najlepszym specjalistą od swojego dziecka. Dzięki wspólnej pracy to rodzic ma doświadczyć zmiany w relacji, sposobiw patrzenia i rozumienia swojego dziecka.

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej lub rozpocząć zajęcia wspierające umiejętności społeczno-komunikacyjne w naszym ośrodku zapoznaj się z tymi informacjami: https://przedszkole-autyzm.pl/wsparcie-rodziny

Autorka tekstu

Martyna Piotrowska

Jestem psychologiem, dyrektorem merytorycznym w Terapeutycznym Punkcie Przedszkolnym, a prywatnie mamą dwójki dzieci. Z Ośrodkiem Wspierania Rozwoju Neuromind jestem związana od 2014 roku. Prowadzę przedszkole, w tym zajęcia z dziećmi z wyzwaniami rozwojowymi oraz konsultacje z rodzicami.

Pracuję w oparciu o podejście rozwojowe, jestem terapeutą metody Growth Trough Play System. W swojej pracy wspieram dzieci i ich rodziców w rozwijaniu samoświadomości i komunikacji swoich potrzeb, granic w oparciu o budowanie autentycznej relacji z innymi. Wspólnie z rodzicami przyglądamy się temu, co w procesie wychowania wspiera rozwój ich dziecka, czego mogą robić więcej, a co mu nie służy.

Prowadząc zajęcia z dzieckiem zależy mi na tym, iż oprócz rozwijania jego umiejętności, budować świadomość rodzica wokół trudności dziecka, tak by lepiej był w stanie zrozumieć zachowanie swojego dziecka. Wiedza, zrozumienie i akceptacja wspierają rodzica w codziennym życiu.

Zależy mi na tym, aby dzielić się swoją wiedzą oraz doświadczeniem zdobytym w pracy z dziećmi, rodzicami oraz zespołem terapeutycznym, pracując w oparciu o podejście niedyrektywne.

Bliskie są mi idee rodzicielstwa bliskości, porozumienia bez przemocy, uważności oraz samoakceptacji.