Naukowcy z ADA Forsyth Institute dokonali przełomowego odkrycia, które może przyczynić się do opracowania nowych terapii zwalczających Fusobacterium nucleatum – bakterię jamy ustnej łączoną nie tylko z chorobami przyzębia, ale również z rakiem jelita grubego, powikłaniami ciążowymi czy chorobami neurodegeneracyjnymi. Wyniki badania opublikowano na łamach „International Journal of Oral Science”.
– Coraz lepiej rozumiemy, w jaki sposób komórki gospodarza wchodzą w interakcję z Fusobacterium nucleatum. Pełne poznanie tego mechanizmu może umożliwić opracowanie celowanych terapii, które pomogą nie tylko w leczeniu paradontozy, ale także w zapobieganiu innym chorobom ogólnoustrojowym – powiedziała prof. Pu-Ting Dong z ADA Forsyth Institute, główna autorka badań.
Fusobacterium nucleatum – paradontoza, Alzheimer i rak jelita grubego
Fusobacterium nucleatum to naturalny składnik płytki nazębnej, obecny w jamie ustnej większości ludzi. Choć w zdrowym środowisku nie stanowi zagrożenia, w określonych warunkach może sprzyjać rozwojowi stanu zapalnego, nasileniu biofilmu bakteryjnego oraz destrukcji tkanek przyzębia.
Co więcej, bakteria ta jest coraz częściej wiązana z chorobami ogólnoustrojowymi, w tym rakiem jelita grubego, który – według National Cancer Institute – jest jednym z najczęściej występujących nowotworów złośliwych w USA. Badania wskazują, iż bakteria może migrować do okrężnicy i aktywnie przyczyniać się do powstawania oraz rozwoju nowotworu. Inne badania sugerują, iż Fusobacterium nucleatum może być powiązania również z chorobą Alzheimera, zapaleniem jelit, reumatoidalnym zapaleniem stawów oraz przedwczesnymi porodami.
– Ciągle przypominamy pacjentom, by dbali o higienę jamy ustnej – nie tylko po to, by zachować zdrowie zębów, ale – jak się okazuje – być może również po to, by zapobiec wielu groźnym chorobom, w tym rakowi jelita grubego – dodaje prof. Xuesong He, współautor badania.
Naturalna broń organizmu – nowe nadzieje dla terapii ogólnoustrojowych
W swoich wcześniejszych badaniach zespół ADA Forsyth wykazał, iż ludzkie komórki produkują dwa rodzaje małych fragmentów RNA (tsRNA) pochodzących z tRNA, które potrafią zahamować wzrost F. nucleatum. W najnowszym badaniu opisano białko transportowe PtaT (P-type ATPase Transporter), które wiąże te tsRNA i przenosi je przez błonę bakteryjną, umożliwiając ich działanie przeciwdrobnoustrojowe.
To naturalny mechanizm obronny komórek nabłonka jamy ustnej. Gdy jednak bakterii jest zbyt dużo, może się ona przedostać wraz ze śliną lub dzięki komórek gospodarza do innych narządów, gdzie staje się groźnym patogenem.
Testy przeprowadzone na szczepach F. nucleatum wyizolowanych z próbek nowotworów jelita grubego wykazały, iż tsRNA są skuteczne również w tych warunkach, sugerując, iż podobny mechanizm obronny może działać także w komórkach nabłonka jelita.
Molekularna tarcza – jak komórki transportują broń przeciwko F. nucleatum
Choć badania nad tsRNA dopiero raczkują, naukowcy z ADA Forsyth stopniowo wyjaśniają to, co dotąd było dla biologii molekularnej „czarną dziurą”. Ich celem na przyszłość jest opracowanie terapii wzmacniających odpowiedź organizmu na F. nucleatum – nie tylko w jamie ustnej.
– Gdy poznamy wszystkie ścieżki modulacji tej bakterii przez komórki gospodarza, będziemy mogli je skutecznie wykorzystać w terapii. Na razie jesteśmy na etapie pogłębiania wiedzy molekularnej o tej interakcji – dodaje prof. Xuesong He.
W zespole badawczym – obok przedstawicieli ADA Forsyth Institute – znaleźli się także naukowcy z Northeastern University, University of Science and Technology of China, University of Texas oraz University of Michigan.
Podsumowujący badania artykuł „Identification of a Fusobacterial RNA-binding protein involved in host small RNA-mediated growth inhibition” został opublikowany na łamach „International Journal of Oral Science”.
– W zaawansowanych postaciach choroby przyzębia rekomendowane jest – oczywiście na odpowiednim etapie – leczenie chirurgiczne, które pozwala na rekonstrukcję utraconych w wyniku choroby tkanek, zarówno twardych, jak i miękkich. Celem tych zabiegów jest poprawa prognozy zachowania zębów obecnych w jamie ustnej – mówi prof. dr hab. n. med. Bartłomiej Górski, specjalista periodontologii, adiunkt w Zakładzie Chorób Błony Śluzowej i Przyzębia WUM, kierownik kształcenia specjalizacyjnego z periodontologii, autor i współautor ponad 90 publikacji naukowych, członek m.in. European Federation of Periodontology oraz Polskiego Towarzystwa Periodontologicznego.
Źródło: https://forsyth.org
