Jak chronić się przed komarami? Jak chronić dzieci i zwierzęta domowe przed komarami? Jak działają repelenty, a jak środki owadobójcze? Na te i inne pytania dotyczące tego jak powinna wyglądać skuteczna ochrona przed komarami opowiada dr inż. Anna Oborska, dyrektor generalny Polskiego Stowarzyszenia Przemysłu Kosmetycznego i Detergentowego (PSPKD).
Mamy lato: czas wakacji i wyjazdów. Jak bezpiecznie spędzać czas na łonie przyrody?
Anna Oborska: Owady mogą przenosić choroby zagrażające życiu. By bezpiecznie spędzać czas na łonie przyrody możemy się przed nimi ochronić. Największą skuteczność daje stosowanie produktów biobójczych takich jak repelenty i insektycydy oraz ograniczanie narażenia na insekty. Repelenty i środki owadobójcze, to skuteczna linia obrony. Uzupełnione o pozostałe zalecenia takie jak m.in.: unikanie przebywania na zewnątrz pomieszczeń w porach największej aktywności komarów (poranek i wieczór), czy stosowanie ubrań osłaniających części ciała narażone na ukąszenia (np. z długimi rękawami i nogawkami), dają szansę na uchronienie się od ukąszeń i zakażeń.
Dlaczego komary lubią gryźć jednych bardziej, a innych mniej?
Anna Oborska: Komary częściej atakują osoby aktywne, ze względu na ich szybszy metabolizm, spocone, bo przyciągają je substancje wydzielane z potem i powstające w wyniku jego rozkładu takie jak kwas mlekowy, czy amoniak, kobiety podczas owulacji, które mają delikatnie wyższą temperaturę ciała. Grupa krwi również może wpływać na preferencje owadów. Badania wykazały, iż niektóre grupy krwi są bardziej pożądane przez poszczególne gatunki.
Jak najlepiej zabezpieczyć przed komarami pomieszczenia, w których przebywamy?
Anna Oborska: W celu ochrony domu i domowników przed insektami zalecane jest równoczesne stosowanie repelentu, który sprawia, iż pomieszczenia stają się nieatrakcyjne dla uciążliwych owadów oraz podjęcie działań zapobiegawczych takich jak ograniczanie miejsc rozwoju owadów np. osuszanie kałuż, a także stosowanie mechanicznych barier przeciwko komarom w oknach i drzwiach (siatki na owady lub moskitiery), które zmniejszają ryzyko przedostania się owadów do domów. Zaleca się, aby zawsze wybierać produkt skuteczny na konkretnego owada, dokładnie przestrzegać instrukcji na etykiecie i stosować optymalną ilość preparatu.
Czy są naturalne środki odstraszające komary?
Anna Oborska: Jest wiele substancji naturalnych odstraszających owady lub wzmacniających skuteczność syntetycznych substancji. Charakteryzują się one łagodnym działaniem. Należy jednak pamiętać, iż ich skuteczność przeciw owadom jest znacznie słabsza, a czas działania krótszy w porównaniu z substancjami syntetycznymi, mogą również wykazywać działanie alergizujące lub fototoksyczne.
Czy spożywanie witaminy B chroni nas przed komarami?
Anna Oborska: Badania wskazują, iż osoby z obniżonym poziomem witaminy B1 są częściej atakowane przez komary i inne owady. Witaminy z grupy B pozwalają na uzyskanie naturalnej i łagodnej ochrony ograniczającej ukąszenia komarów, oraz doskonale wzmacniają skuteczność syntetycznych substancji. Samodzielnie nie stanowią one jednak formy ochrony o wysokiej skuteczności przeciw insektom.
Czy dzieci mogą stosować te same środki przeciw komarom co dorośli? Jak zabezpieczyć dzieci przed komarami?
Anna Oborska: Ogólne zalecenia dla dzieci są te same co dla dorosłych. Największą skuteczność daje równoczesne stosowanie repelentów oraz środków ograniczających narażenie na insekty. Należy jednak zawsze wybierać preparat dozwolony do stosowania u dzieci w danej grupie wiekowej oraz dokładnie przestrzegać instrukcji stosowania i częstotliwości aplikacji. Pamiętajmy, iż produkty biobójcze nie są przeznaczone do stosowania przez dzieci, a w przypadku konieczności zastosowania u dzieci, produkt aplikuje osoba dorosła.
Jak chronić zwierzęta domowe przed komarami? Czy środki stosowane przeciw komarom nie szkodzą psom i kotom?
Anna Oborska: Dostępna jest szeroka gama preparatów dla zwierząt przeciw komarom i kleszczom dla zwierząt. Ponieważ niektóre substancje czynne mogą być szkodliwe dla poszczególnych gatunków zwierząt, tak jak w przypadku permetryny, która jest toksyczna dla kotów, należy zawsze stosować preparaty przeznaczone dla konkretnych zwierząt, ściśle przestrzegając zaleceń producenta.
Czy produkty biobójcze są niebezpieczne?
Anna Oborska: Przed wprowadzeniem na rynek w państwie UE produkt biobójczy musi spełniać wysokie standardy ochrony ludzi i środowiska oraz skuteczności określone w Rozporządzeniu w sprawie Produktów Biobójczych (rozporządzenie (UE) nr 528/2012) uzyskując wymagane pozwolenie. Produkt przechodzi szereg kompleksowych badań potwierdzających bezpieczeństwo stosowania i skuteczność działania. Następnie poddany jest ocenie dokumentacji i rejestracji w Urzędzie adekwatnym ds. rejestracji produktów biobójczych. Uzyskanie pozwolenia jest potwierdzeniem skuteczności działania i bezpieczeństwa dla człowieka i środowiska.
Jaka jest różnica między repelentem, a produktem owadobójczym?
Anna Oborska: Repelent jest produktem biobójczym o działaniu odstraszającym dane gatunki owadów, insektycyd natomiast jest produktem owadobójczym i ma na celu zwalczanie danego owada przez jego zabicie.
Jak działa repelent?
Anna Oborska: Skuteczność działanie repelentu opiera się w głównej mierze na działaniu biobójczej substancji czynnej, która odstrasza owady powodując, iż owad rezygnuje z ukłucia/ugryzienia. Zawarta w preparacie substancja czynna powoduje zablokowanie receptorów czuciowych owada. Dodatkowo dodany do preparatu intensywny zapach powoduje maskowanie i neutralizowanie zapachu potu i krwi potencjalnej ofiary.
Czy repelenty są bezpieczne dla dzieci?
Anna Oborska: Repelenty dozwolone do stosowania u dzieci w danej grupie wiekowej stosowane ściśle według zaleceń producenta, przestrzegając instrukcji stosowania i częstotliwości aplikacji są produktami, które spełniają wysokie standardy ochrony ludzi i środowiska oraz skuteczności. Są one przebadane pod kątem możliwości, maksymalnego dopuszczalnego stężenia i częstotliwości stosowania u dzieci w danym wieku.
Czy środek na komary działa także na kleszcze?
Anna Oborska: Biobójcze substancje czynne, działające na komary mogą wykazywać skuteczność zwalczania również innych uciążliwych owadów takich jak np. kleszcze. Skuteczność działania na dane owady zależy od charakterystyki danej substancji i jej stężenia. Producent produktu biobójczego wykonując szereg badań potwierdza skuteczność działania produktu na dane owady.
Coraz więcej osób wybiera na miejsce wypoczynku dalekie, orientalne destynacje? Jak chronić się przed komarami przenoszącymi malarię? Czy preparaty stosowane w Polsce są wystarczające w innych strefach klimatycznych?
Anna Oborska: Na skuteczność działania produktu biobójczego może mieć wpływ forma aplikacji i charakterystyka danej substancji biobójczej. W strefach klimatycznych o wysokiej wilgotności warto stosować preparaty charakteryzujące się większą odpornością na wilgoć, np. zawierające DEET, który jest wodoodporny.
Na rynku można kupić preparaty, które mają chronić przed komarami przenoszącymi malarię. Z doświadczenia wiem, iż nie zawsze dają one dobre efekty ochronne. Co powinien zawierać środek na egzotyczne komary? Jakie są najskuteczniejsze metody zabezpieczenia się w tym zakresie?
Anna Oborska: DEET jest jedną z najlepiej poznanych substancji odstraszających komary w tropikach, a odpowiednia jego dawka w produkcie zapewnia kilkugodzinną ochronę przed ukłuciami komarów oraz innych groźnych owadów. Jego działanie zostało dowiedzione wieloma badaniami oraz w praktycznym zastosowaniu przez użytkowników na całym świecie. Należy adekwatnie wybierać preparaty dedykowane do odstraszania danych gatunków owadów, ściśle przestrzegając zaleceń producenta.
Rozmawiała: Ewa Ploplis
