PCSK9, czyli konwertaza proproteiny subtylizyna/keksyna typu 9, jest białkiem wyznaczającym dostępność receptorów wątrobowych dla LDL. Zablokowanie tego enzymu to mniejsza ich degradacja, czyli zwiększony proces usuwania LDL. Zespół naukowców z Uniwersytetu w Manchesterze zbadał rolę tego enzymu w łuszczycy. Stwierdzono, iż im niższy poziom PCSK9, tym niższe także ryzyko wystąpienia tej choroby. I odwrotnie – wzrost jej poziomu to zwiększone ryzyko, iż się pojawi. Jednak ryzyko łuszczycy nie uległo zmianie, gdy poziom lipoprotein o małej gęstości (LDL-C) został obniżony przez inne szlaki kontroli lipidów.
Badanie wykazało, iż hamowanie PCSK9 jest przyczynowo związane ze zmniejszonym ryzykiem łuszczycy – stwierdzili naukowcy. Jak zauważono w sprawozdaniu z badań, „istniejące inhibitory PCSK9 mają potencjał jako cele terapeutyczne w zapobieganiu i prawdopodobnie leczeniu łuszczycy, chociaż potrzebne są dalsze badania kliniczne”.
Genetycznie zastępowane hamowanie reduktazy HMG-CoA, w co celują statyny, oraz NPC1L1, na które nastawiono ezetymib, nie były związane z ryzykiem łuszczycy – stwierdzili badacze w artykule opublikowanym w „JAMA Dermatology”.
Nieprawidłowy metabolizm lipidów jest na tyle powszechny wśród osób z łuszczycą, iż badania przesiewowe u pacjentów z chorobą o nasileniu umiarkowanym do ciężkiego są zalecane w wytycznych dotyczących łuszczycy z 2019 r. opracowanych przez American Academy of Dermatology i National Psoriasis Foundation. Ale związek między tymi chorobami jest niejasny, co dało podstawy angielskiemu zespołowi do rozpoczęcia badań dotyczących zależności między łuszczycą a obniżeniem poziomu LDL-C.
W badaniu przeprowadzonym przez naukowców z Uniwersytetu w Manchesterze randomizacje mendlowskie zastosowano do niezidentyfikowanych danych z dwóch źródeł – brytyjskiego biobanku i FinnGen, fińskiego projektu mającego na celu identyfikację korelacji między genotypem a fenotypem. Proxy genetyczne dla tych zmiennych zostały ustalone na podstawie badań asocjacyjnych genomewide na dużych próbach populacji.
Ostatecznie wybrano 34 warianty genetyczne dla obniżania poziomu lipidów przez PCSK9, 19 wybrano jako zastępcze dla reduktazy HMG-CoA i 9 dla NPC1L1. W analizach Mendla przeprowadzonych na dwóch źródłach, genetycznie zastępowane hamowanie PCSK9 było związane z mniej więcej 30-proc. redukcją ilorazu szans łuszczycy. Nie było solidnych powiązań dla redukcji reduktazy HMG-CoA lub NPC1L1.
Według badaczy nie było dowodów na zakłócenie wyników przez plejotropię lub zmiany genetyczne, bowiem związek między spadkiem poziomu PCSK9 a zmniejszonym ryzykiem łuszczycy wydaje się niezależny od zmian w krążącym LDL-C.
Opracowanie: Marek Meissner