Zdrowie jamy ustnej odgrywa kluczową rolę w zachowaniu ogólnego zdrowia i dobrego samopoczucia. Zaniedbanie podstawowych zasad higieny może prowadzić do licznych problemów – począwszy od nieświeżego oddechu, przez próchnicę i choroby przyzębia, aż po poważne schorzenia ogólnoustrojowe. Dowiedziono bowiem, iż zły stan zdrowia jamy ustnej może być powiązany z ryzykiem rozwoju chorób serca i układu krążenia, schorzeniami układu oddechowego, chorobą Alzheimera, schorzeniami nerek, a choćby niektórymi nowotworami. Dlatego ważne jest, aby znać i stosować podstawowe zasady prawidłowej higieny jamy ustnej, które pomogą w zachowaniu zdrowia na długie lata.
Prawidłowe szczotkowanie zębów – na czym polega?
Podstawą codziennej higieny jamy ustnej jest regularne szczotkowanie zębów. Według rekomendacji Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego oraz Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), zęby powinno się szczotkować po każdym posiłku, a co najmniej dwa razy dziennie – rano po śniadaniu i wieczorem przed snem.
Prawidłowe szczotkowanie powinno trwać od dwóch do trzech minut i obejmować dokładne oczyszczenie wszystkich powierzchni zębów. Istotne znaczenie dla skuteczności szczotkowania ma jednak nie tylko częstotliwość i czas jego trwania. Ważna jest także technika – w jej doborze najlepiej pomoże lekarz dentysta lub higienistka stomatologiczna, dopasowując technikę do wieku pacjenta, jego zdolności manualnych, problemów ze zdrowiem jamy ustnej itp. Pacjentom dorosłym najczęściej zaleca się stosowanie metody wymiatającej, która polega na wykonywaniu krótkich, delikatnych ruchów od dziąseł w kierunku korony zęba. Dzięki temu można nie tylko usunąć płytkę bakteryjną, ale również chronić dziąsła przed urazami.
Jak wybrać pastę i szczoteczkę do zębów?
Wybór odpowiednich akcesoriów do codziennej higieny jamy ustnej jest równie istotny jak sama technika szczotkowania. Jak podkreśla w swoich oficjalnych rekomendacjach Światowa Federacja Dentystyczna (FDI), najważniejsze dla zapobiegania próchnicy oraz poprawy zdrowia jamy ustnej jest codzienne stosowanie pasty do zębów z fluorem – o stężeniu fluorków od 1000 do 1500 ppm. W przypadku osób z wysokim ryzykiem próchnicy powyżej 16. roku życia pasta powinna zawierać więcej niż 1500 ppm fluoru.
Oczywiście pasty do zębów powinny być dostosowane do indywidualnych potrzeb użytkownika – zarówno pod kątem zawartości fluoru, jak i innych adekwatności.
- Osobom z nadwrażliwością zaleca się pasty o niskiej abrazyjności i z dodatkiem substancji zamykających kanaliki zębowe, a dzięki temu redukujące przykre objawy.
- Pasty zawierające związki antybakteryjne mogą być pomocne w walce z chorobami przyzębia.
- Osoby z problemem przebarwień mogą sięgać po pasty wybielające, choć warto pamiętać, iż ich zbyt długie stosowanie może prowadzić do ścierania szkliwa.
W zależności od potrzeb i stanu zdrowia jamy ustnej dobierana powinna być również szczoteczka do zębów. Mimo rozwoju nowoczesnych technologii, najpopularniejsze są przez cały czas zwykłe szczoteczki manualne – kupując taki model należy zwrócić uwagę, by miała miękkie lub średnio twarde włosie, które efektywnie czyści, ale nie podrażnia delikatnych tkanek jamy ustnej. Bardziej efektywne w usuwaniu płytki bakteryjnej są szczoteczki elektryczne – z technologią oscylacyjno-rotacyjną albo soniczną, które skutecznie czyszczą trudniej dostępne powierzchnie zębów. Ich zakup wiąże się jednak z dużo większym wydatkiem.
Szczoteczkę manualną lub końcówki szczoteczek elektrycznych należy wymieniać co 2-3 miesiące oraz po każdej infekcji jamy ustnej, gardła itp.
Nitkowanie przestrzeni międzyzębowych – dlaczego jest ważne?
Niezwykle istotnym elementem codziennej higieny jamy ustnej – niestety dość często pomijanym – jest nitkowanie przestrzeni międzyzębowych. choćby najnowocześniejsze szczoteczki do zębów nie są w stanie dotrzeć do wszystkich obszarów jamy ustnej, a zwłaszcza do przestrzeni między zębami, gdzie mogą gromadzić się resztki pokarmowe i płytka bakteryjna. Regularne nitkowanie pomaga w ich usuwaniu, zapobiegając w ten sposób powstawaniu próchnicy międzyzębowej oraz stanów zapalnych
Nitkowanie powinno być wykonywane delikatnie, aby nie uszkodzić dziąseł. Nitkę należy wprowadzać ostrożnie między zęby, a następnie delikatnie przesuwać wzdłuż powierzchni zęba. Ważne jest, aby używać nitki odpowiedniej grubości, dostosowanej do rozstawu zębów – zbyt cienka nitka może się łatwo zerwać, a zbyt gruba może powodować dyskomfort.
Czyszczenie języka i płukanie jamy ustnej
Mówiąc o prawidłowej, kompletnej higienie jamy ustnej nie można pominąć czyszczenia języka. Na jego powierzchni, szczególnie w tylnej części, gromadzą się bakterie, które mogą być przyczyną nieświeżego oddechu oraz chorób jamy ustnej. Do czyszczenia języka można używać specjalnych skrobaków lub szczoteczek do języka, które delikatnie usuwają nagromadzony osad. W specjalne wypustki, przy pomocy których można oczyścić język, są również wyposażone niektóre modele szczoteczek manualnych.
Ostatnim, ale wcale nie najmniej istotnym elementem codziennej higieny, jest płukanie jamy ustnej. Płyny do płukania pomagają w usunięciu resztek pokarmowych i bakterii, które pozostały w jamie ustnej po szczotkowaniu i nitkowaniu. Płukanki zawierające chlorheksydynę, związki fluoru oraz wyciągi ziołowe mogą być stosowane w celach antyseptycznych, wybielających lub wzmacniających szkliwo. Ważne jest jednak, aby wybierać płyny dostosowane do indywidualnych potrzeb i unikać nadmiernego stosowania preparatów z alkoholem, który może prowadzić do nadmiernego wysuszenia i podrażnienia błon śluzowych.
Prawidłowa higiena jamy ustnej to klucz do zdrowia zębów i dziąseł, a także ogólnej kondycji organizmu. Regularne szczotkowanie, nitkowanie przestrzeni międzyzębowych, czyszczenie języka oraz stosowanie płukanek do jamy ustnej to podstawowe elementy codziennej pielęgnacji, które pomagają w zapobieganiu wielu poważnym schorzeniom. Warto przy tym pamiętać, iż równie ważne, jak codzienna higiena, są także regularne wizyty u stomatologa. Taka kompleksowa profilaktyka pozwoli cieszyć się pięknym i zdrowym uśmiechem przez długie lata!
Artykuł powstał we współpracy z Vinci Clinic – kliniką stomatologiczną w Łodzi, gdzie 35-letnie doświadczenie kliniczne spotyka młodość, pasję, talent i wiedzę zespołu, który dba u pacjentów nie tylko o zachowanie prawidłowej funkcji narządu żucia, ale w równie dużym stopniu o estetykę i piękno uśmiechu.
materiały partnera (mi9)12
