W 2025 roku w Polsce trwa intensywna debata na temat wprowadzenia bezwarunkowego dochodu podstawowego (BDP) w wysokości 1700 zł miesięcznie dla wszystkich obywatela. Pomysł ten zakłada zastąpienie obecnych świadczeń socjalnych, takich jak 800+, 300+ czy trzynasta emerytura, jednym uniwersalnym świadczeniem, wypłacanym niezależnie od wieku, dochodu czy zatrudnienia.
Fot. Warszawa w Pigułce
Celem BDP jest uproszczenie systemu pomocy społecznej, redukcja biurokracji oraz zapewnienie minimalnego poziomu bezpieczeństwa finansowego dla wszystkich obywateli.
Bezwarunkowy dochód podstawowy – założenia i cele
BDP ma być świadczeniem powszechnym, indywidualnym i regularnym, wypłacanym każdemu obywatelowi bez konieczności spełniania dodatkowych warunków. Główne cele wprowadzenia BDP to:
- Redukcja ubóstwa i nierówności społecznych
- Zwiększenie poczucia bezpieczeństwa finansowego
- Uproszczenie systemu świadczeń społecznych
- Stymulacja gospodarki poprzez zwiększenie konsumpcji
Eksperci, tacy jak dr Maciej Szlinder, prezes Polskiej Sieci Dochodu Podstawowego, podkreślają, iż BDP może również poprawić pozycję przetargową pracowników na rynku pracy oraz przyczynić się do lepszego zdrowia psychicznego obywateli.
Finansowanie i wyzwania
Wprowadzenie BDP wiązałoby się z kosztami szacowanymi na około 450 miliardów złotych rocznie. Proponowane źródła finansowania obejmują:
- Likwidację istniejących świadczeń socjalnych
- Zwiększenie stawek podatku dochodowego (PIT) do 32% i 64%
- Wprowadzenie nowych danin od najbogatszych i dużych korporacji
- Wykorzystanie środków z Krajowego Planu Odbudowy (KPO)
Krytycy obawiają się, iż tak duże obciążenie budżetu państwa może prowadzić do konieczności podniesienia podatków oraz ryzyka wzrostu inflacji. Ponadto, istnieją obawy, iż BDP może zniechęcać do podejmowania pracy zarobkowej.
Programy pilotażowe i doświadczenia międzynarodowe
W Polsce planowano przeprowadzenie programu pilotażowego BDP w województwie warmińsko-mazurskim, jednak pandemia COVID-19 opóźniła te plany. w tej chwili temat powraca, a dzięki środkom z KPO możliwe jest wznowienie przygotowań do testowania BDP.
Na świecie BDP był testowany m.in. w Finlandii, Kanadzie, USA i Hiszpanii. W Finlandii uczestnicy programu doświadczyli poprawy zdrowia psychicznego i poczucia bezpieczeństwa finansowego, choć wpływ na zatrudnienie był niewielki.
Podsumowanie
Propozycja wprowadzenia bezwarunkowego dochodu podstawowego w Polsce budzi zarówno nadzieje, jak i obawy. Zwolennicy widzą w nim szansę na sprawiedliwsze społeczeństwo i uproszczenie systemu świadczeń, podczas gdy przeciwnicy wskazują na potencjalne ryzyko dla finansów publicznych i rynku pracy. Decyzje w tej sprawie będą miały najważniejsze znaczenie dla przyszłości polityki społecznej w Polsce.
Źródło: forsal.pl/warszawawpigulce.pl
