Faza REM (szybkie ruchy gałek ocznych podczas snu) obejmuje 25% cyklu snu. Naukowcy szacują, iż dzieje się to między 70 a 90 minutą po zaśnięciu. Ponadto dzieje się tak kilka razy w ciągu nocy, ponieważ cykle się powtarzają.
Na czym polega faza REM? Czym się charakteryzuje? Dzisiejszy artykuł odpowie na te pytania. Ponadto szczegółowo opiszemy jego związek z procesami poznawczymi i pamięcią.
Faza REM – słowem wstępu
Szybkie ruchy gałek ocznych stanowią jeden z dwóch etapów snu i występują u wszystkich ssaków, ptaków i innych zwierząt, które posiadają szyszynkę.
Główne cechy snu REM to:
- Szybkie losowe ruchy gałek ocznych
- Zmniejszone napięcie mięśniowe w całym ciele
- Żywe sny
- Szybkie fale mózgowe o niskim natężęniu
Za wszystkie te czynności chemiczne i elektryczne odpowiada pień mózgu. Ponadto wydaje się pośrednio interweniować w transmisję acetylocholiny, która ogranicza produkcję histaminy, serotoniny i noradrenaliny.
Fale Ponto-Geniculo-Occipital (PGO) powstają w pniu mózgu i występują przed i po fazie REM snu. Osiągają największą amplitudę we wzrokowej korze asocjacyjnej (dlatego widzimy rzeczy, kiedy śnimy).
Co więcej, ilość energii mózgu uwolnionej podczas tej fazy, np. z metabolizmu glukozy i tlenu, przekracza ilość, którą zużywamy, gdy nie śpimy.
Faza REM odpowiada 25% cyklu snu. Ponadto w okresie nocnego odpoczynku występuje kilka razy.
Dowiedz się, jakie znaczenie ma regenerujący sen dla wyników sportowych
Faza REM – charakterystyka
Sen REM to faza snu lekkiego. W rzeczywistości ci, którzy budzą się podczas tego etapu, doskonale pamiętają, o czym śnili i budzą się czujni. Czują się dobrze wypoczęci. Ponadto na tym etapie często dochodzi do erekcji oraz występuje nieregularne tętno i oddech.
To charakterystyczny etap snu. Dlatego inne etapy są po prostu określane jako sen nie-REM, sen wolnofalowy lub sen głęboki.
W ciągu nocy często przechodzi się przez cztery lub pięć faz snu REM. Dlatego często budzimy się na kilka chwil po zakończeniu tej fazy. Niemniej jednak później łatwo jest ponownie zasnąć.
Również podczas tej fazy mózg uwalnia enzym MAO. Katalizuje utlenianie niektórych neuroprzekaźników monoaminowych, a tym samym ogranicza ruchliwość, żebyśmy podczas snu nie poruszali się tak, jak robimy to na jawie.
Niektórzy budzą się w środku fazy REM z niepokojącym uczuciem paraliżu i obecnością halucynacji. Nazywamy to paraliżem sennym.
Koniecznie przeczytaj też: Sen dwufazowy i polifazowy: na czym polegają i kiedy są zalecane?
Niezwykle istotna faza snu
Faza REM jest niezwykle ważna dla organizmu z wielu powodów. Oto niektóre z nich:
- Aktywność neuronów reaktywuje się i wzmacnia podczas snu
- Pobudza aktywność hipokampa, kory nowej i wzgórza, co w rezultacie wzmacnia pamięć i konsolidację uczenia się
- Aktywność fizyczna i intelektualna poprawia sen REM, co z kolei wzmacnia te procesy uczenia się
- Dojrzewa połączenie nerwowe u noworodków i niemowląt. To właśnie dlatego dzieci we wczesnym stadium rozwoju tak dużo śpią.
Aktywność neuronów reaktywuje się podczas snu i spełnia funkcje warunkujące uczenie się i zapamiętywanie.
Faza REM a pamięć
Niektóre badania naukowe wykazują, iż sen REM odgrywa rolę w konsolidacji pamięci. Naukowcy wyciągnęli między innymi następujące wnioski:
- Brak snu ma negatywny wpływ na konsolidację pamięci
- Zachowanie odpowiedniej higieny snu pozytywnie wpływa na uczenie się i utrwalanie pamięci
- Sen REM w szczególności jest powiązany z pamięcią i potencjałem uczenia się
Na podstawie tych danych można stwierdzić, iż zarówno sen, jak i śnienie mają pozytywny wpływ na naszą pamięć. Ma to zatem istotne implikacje, kiedy się uczymy lub pracujemy. Dlatego warto dobrze się wysypiać. Zdrowy sen pomaga nam zapamiętać to, czego nauczyliśmy się w ciągu dnia.
Jednak inni naukowcy zwracają uwagę, iż wciąż mamy mało danych i potrzebujemy więcej badań, aby móc wyciągać omówione przez nas wnioski.
Sen jest istotny dla organizmu
Krótko mówiąc, sen odgrywa decydującą rolę w ogólnym zdrowiu fizycznym i poznawczym. Dlatego też, jeśli chcemy utrwalić to czego się uczymy i poprawić pamięć, jednocześnie naprawiając komórki ciała, musimy zapewnić sobie odpowiednią ilość snu. Resztą zajmie się nasz organizm.
