Ekstrakcja to operacja usunięcia zęba – przeprowadza się go najczęściej w sytuacji, gdy próchnica jest tak zaawansowana, iż nie ma szans na jego uratowanie. Jakie są inne wskazania do wykonania zabiegu ekstrakcji? Jakie znieczulenie się stosuje? Czy zabieg wymaga przygotowań? Odpowiadamy na te i inne pytania!
Kiedy wykonuje się ekstrakcję zęba?
Jednym z trendów współczesnej stomatologii jest dążenie do tego, by pacjent mógł jak najdłużej korzystać ze swoich naturalnych zębów. Nowoczesne wypełnienia, leczenie endodontyczne, wkłady koronowo-korzeniowe, korony protetyczne – istnieje naprawdę wiele rozwiązań, które pozwalają ratować choćby zęby bardzo mocno zniszczone przez próchnicę lub przynajmniej oszczędzić część ich tkanek.
Zdarza się jednak, iż próchnica jest tak zaawansowana, iż zęba nie da się w żaden sposób uratować dzięki dostępnych metod leczenia. W takiej sytuacji jedynym wyjściem, by usunąć źródło stanu zapalnego w jamie ustnej i zapobiec groźnym powikłaniom jest ekstrakcja. Oprócz tego, może być ona wykonana w przypadku:
- zębów położonych poza łukiem – o ile diagnostyka wykluczy możliwość przeprowadzenia leczenia ortodontycznego,
- podłużnych oraz skośnych złamań korzenia zęba, np. na skutek urazu mechanicznego,
- sytuacji wykluczających możliwość przeprowadzenia skutecznego leczenia endodontycznego – np. obecność dodatkowych, zakrzywionych kanałów albo niedrożność kanałów,
- stwierdzonej obecności zębów zatrzymanych,
- zębów mądrości, których nie można wyleczyć zachowawczo lub endodontycznie np. ze względu na położenie lub nietypową budowę kanałów,
Ekstrakcje przeprowadza się niekiedy również u pacjentów zupełnie niewspółpracujących z lekarzem, np. osób chorych psychicznie, u których nie ma możliwości przeprowadzenia leczenia zachowawczego.
Jakie znieczulenie stosuje się podczas ekstrakcji zęba?
Wiele osób, u których konieczna jest ekstrakcja, najbardziej obawia się towarzyszącego jej bólu. Nie ma co ukrywać, iż usunięcie zęba jest zabiegiem dość inwazyjnym, chirurgicznym, wymagającym z reguły znacznego naruszenia tkanek. Warto jednak mieć świadomość, iż stosowane we współczesnej stomatologii znieczulenia sprawiają, iż dolegliwości bólowe podczas zabiegu są w zasadzie nieodczuwalne.
W przypadku ekstrakcji stosuje się znieczulenie nasiękowe, czyli podawane w dziąsło w bezpośrednim sąsiedztwie usuwanego zęba (ekstrakcje górnych i dolnych siekaczy), znieczulenie śródwięzadłowe, a więc polegające na podaniu środka między korzeń zęba a otaczającą go kość (ekstrakcje zębów mlecznych i stałych) lub przewodowe, kiedy środek podaje się w okolice większego nerwu, który przewodzi bodźce w danej okolicy (ekstrakcje trzonowców).
Czy ekstrakcję zęba można wykonać w znieczuleniu ogólnym?
Jeśli istnieją ku temu wskazania medyczne, ekstrakcja może zostać wykonana w znieczuleniu ogólnym, przy czym wówczas odbywa się to po dodatkowych badaniach (m.in. EKG), pod kontrolą anestezjologa i w warunkach sali operacyjnej. Zabieg takie przeprowadza się m.in. u wspomnianych już pacjentów zupełnie niewspółpracujących z lekarzem dentystą, u których nie ma możliwości leczenia w znieczuleniu miejscowym, np. osób niepełnosprawnych umysłowo lub chorych psychicznie. Znieczulenie ogólne stosuje się także w przypadku rozległych zabiegów z zakresu chirurgii stomatologicznej oraz chirurgii szczękowo-twarzowej, kiedy ekstrakcja jest tylko jednym z elementów specjalistycznego, skomplikowanego leczenia.
Jak przygotować się do ekstrakcji zęba?
U większości pacjentów ekstrakcja zęba nie wymaga specjalnych przygotowań – ważne jest jednak, by szczegółowo i zgodnie z prawdą odpowiadać na pytania dentysty w trakcie wywiadu lekarskiego. Stomatologa trzeba poinformować o wszelkich kwestiach mogących mieć wpływ na bezpieczeństwo podczas zabiegu, w szczególności o przebytych chorobach, alergiach czy przyjmowanych lekach. U niektórych pacjentów przyjmujących środki przeciwkrzepliwe (stosowane w leczeniu schorzeń kardiologicznych) z wysokim ryzykiem krwawienia zalecane jest ich odstawienie na 7 dni przed planowaną ekstrakcją.
W dniu wizyty dobrze jest zgłosić się z gabinetu z kimś bliskim, by w razie potrzeby pomógł w bezpiecznym powrocie do domu. Wcześniej warto zjeść wartościowy posiłek i nawodnić organizm, bo około dwie godziny po zabiegu nie wolno jeść ani pić.
Jakie są zalecenia po zabiegu ekstrakcji?
Pacjenci często zastanawiają się, jak długo goi się rana po zabiegu ekstrakcji i jakie są zalecenia pozabiegowe. Otóż kwestia gojenia to bardzo indywidualna sprawa, która zależy m.in. od tego, który ząb został usunięty, a także od predyspozycji organizmu. Niewielka rana po ekstrakcji zęba jednokorzeniowego goi się relatywnie szybko, bo w ciągu kilkunastu dni, z kolei po usunięciu ósemki czasem trzeba na to poczekać choćby kilka tygodni.
Jeżeli natomiast chodzi o zalecenia pozabiegowe, to kluczowa jest przede wszystkim prawidłowa higiena jamy ustnej. W trakcie gojenia rany trzeba bardzo delikatnie oczyszczać okolicę zabiegową przy użyciu specjalnej szczoteczki z bardzo miękkim włosiem, przeznaczonej dla osób po zabiegach chirurgii stomatologicznej. Jamę ustną trzeba też delikatnie płukać – wodą lub specjalną płukanką. Należy unikać gryzienia twardych produktów i przestrzegać diety płynno-papkowatej, czasowo ograniczyć spożywanie produktów kwaśnych, gorących i pikantnych, a także uważać, by nie podrażnić rany. W dniach bezpośrednio po zabiegu, gdy część pacjentów odczuwa ból i pojawia się opuchlizna, można zastosować dostępne bez recepty leki przeciwbólowe oraz zimne okłady.
Jeżeli dolegliwości bólowe nie mijają w ciągu kilku dni, pojawia się krwawienie z zębodołu lub wydzielina ropna, nieprzyjemny zapach z ust i gorączka, trzeba koniecznie zgłosić się do dentysty.
Ekstrakcja zęba to ostateczność, gdy nie możliwości uratowania zęba poprzez leczenie zachowawcze albo endodontyczne. Oczywiście powstałą w ten sposób lukę zębową warto jak najszybciej uzupełnić, np. poprzez implanty zębowe. Zapewni to funkcjonalność i estetykę uzębienia, a także pozwoli uchronić się przed przykrymi konsekwencjami.
***
Więcej informacji o chorobach jamy ustnej, ich przyczynach i profilaktyce, znaleźć można w portalu Dentonet.pl – największym w Polsce serwisie stomatologicznym, którego misją jest rzetelne informowanie oraz łączenie środowisk lekarzy dentystów, personelu stomatologicznego średniego szczebla oraz pacjentów.
fot. bruno141990, px
