Według wyników nowego badania obrazowania mózgu przeprowadzonym przez Wydział Medycyny Uniwersytetu Wake Forest insulina podawana donosowo skutecznie dociera do 11 istotnych obszarów mózgu. Chodzi o struktury związane z pamięcią i funkcjami poznawczymi, takie jak hipokamp, kora węchowa, ciało migdałowate czy płat skroniowy. Badacze zauważyli, iż osoby z łagodnymi zaburzeniami poznawczymi wchłaniają insulinę inaczej niż osoby zdrowe, co może mieć wpływ na skuteczność terapii i wymagać indywidualnego dostosowania dawki.
W przełomowym badaniu z wykorzystaniem pozytonowej tomografii emisyjnej (PET) wzięło udział 16 osób w wieku średnio 72 lat. Wśród nich były osoby z prawidłową sprawnością poznawczą oraz z łagodnymi zaburzeniami funkcji poznawczych. Badano wchłanianie insuliny oznaczonej nowym radioznacznikiem przy pomocy systemu podania 6 dawek.
Wyniki wykazały wysoki wychwyt insuliny w obszarach takich jak hipokamp i płat skroniowy. Osoby z prawidłową funkcją poznawczą charakteryzowały się wyższą i bardziej długotrwałą absorpcją insuliny niż osoby z zaburzeniami poznawczymi. U pań wychwyt insuliny był powiązany z lepszym zdrowiem układu sercowo-naczyniowego, a obecność amyloidu w mózgu z mniejszą absorpcją. Leczenie było dobrze tolerowane – jedynie dwie osoby zgłosiły krótkotrwałe, łagodne bóle głowy.
Choroba Alzheimera i rola insuliny
Insulina donosowa omija barierę krew-mózg poprzez szlaki węchowy i trójdzielny, umożliwiając bezpośrednie działanie na ośrodkowy układ nerwowy, bez podnoszenia poziomu insuliny we krwi i bez ryzyka ogólnoustrojowej hipoglikemii. Uważa się, iż insulinooporność mózgowa jest jednym z czynników ryzyka choroby Alzheimera, a jej przywrócenie może poprawić funkcje poznawcze i spowolnić degenerację komórek nerwowych. Badania z 2025 roku podkreślają, iż upośledzona sygnalizacja insulinowa w mózgu przyczynia się do stresu oksydacyjnego, stanu zapalnego oraz akumulacji patologicznych białek charakterystycznych dla choroby (amyloid-β i białko tau).
- Czytaj również: FDA zatwierdza adrenalinę donosową w dawce 1 mg do stosowania u dzieci
Wciąż brakuje skutecznych metod leczenia choroby Alzheimera i łagodnych zaburzeń poznawczych. Obecne leki mogą przynosić korzyści, ale nie leczą przyczyn, takich jak zaburzony metabolizm insuliny czy upośledzona neuroplastyczność.
– Jednym z największych wyzwań w opracowywaniu metod leczenia chorób mózgu jest wprowadzenie leków do mózgu – powiedziała w komunikacie prasowym dr Suzanne Craft, profesor geriatrii na Wydziale Medycznym Uniwersytetu Wake Forest oraz dyrektor Centrum Badań nad Chorobą Alzheimera w Wake Forest. – To badanie pokazuje, iż możemy skutecznie walidować systemy podawania donosowego, co jest niezbędnym krokiem przed rozpoczęciem badań klinicznych.
Efekty działania insuliny donosowej i potwierdzenie wcześniejszych ustaleń
Za główne efekty działania insuliny donosowej uważa się poprawę plastyczności synaptycznej i metabolizmu glukozy w mózgu, zmniejszenie patologii charakterystycznej dla choroby Alzheimera, czyli agregacji białka tau i beta-amyloidu (choć najnowsze badania nad efektami na białko tau dają niejednoznaczne wyniki), potencjalnie korzystny wpływ na mikroglej oraz redukcję stanów zapalnych w mózgu.
Dostępne na ten moment systematyczne przeglądy i meta-analizy sugerują, iż donosowa insulina jest bezpieczna, może przynosić poprawę w zakresie funkcji poznawczych oraz nie wiąże się z typowymi dla insuliny działaniami ogólnoustrojowymi, takimi jak hipoglikemia.
– Pilnie potrzebne jest znalezienie skutecznych sposobów zapobiegania i leczenia choroby Alzheimera – stwierdziła dr Craft w komunikacie prasowym. – Nasze odkrycia sprawiają, iż możemy już jasno potwierdzić, iż insulina donosowa rzeczywiście dociera do docelowych obszarów mózgu, co jest kluczową informacją dla projektowania udanych badań klinicznych.
Nadzieje na przyszłość
– Chociaż wciąż wiele jeszcze pozostaje do odkrycia, nowe badania wskazują, iż dysponujemy już naprawdę dobrymi narzędziami do walidacji donosowego podawania leków do mózgu – podsumowuje dr Craft w komunikacie prasowym. – To obiecująca droga dla rozwoju skuteczniejszych i bardziej dostępnych metod leczenia choroby Alzheimera.
Insulina donosowa nie jest w tej chwili zatwierdzona ani powszechnie stosowana jako standardowe leczenie choroby Alzheimera i pozostaje terapią eksperymentalną, przez cały czas podlegającą badaniom klinicznym.
Źródła:
- Sai K. Erichsen J. Gollapelli K. et al. First-in-human positron emission tomography study of intranasal insulin in aging and MCI. Alzheimer’s & Dementia: Translational Research & Clinical Interventions. Volume 11 (2025) doi.org/10.1002/trc2.70123
- https://newsroom.wakehealth.edu/news-releases/2025/07/new-study-validates-insulin-nasal-spray-to-deliver-alzheimers-drug-directly-to-the-brain
- https://www.pharmacytimes.com/view/intranasal-insulin-shows-promising-brain-uptake-patterns-in-alzheimer-disease
- Dahiya M, Yadav M, Goyal C, Kumar A. Insulin resistance in Alzheimer’s disease: signalling mechanisms and therapeutics strategies. Inflammopharmacology. 2025 Apr;33(4):1817-1831. doi: 10.1007/s10787-025-01704-2. Epub 2025 Mar 10.
©MGR.FARM
