Nadciśnienie tętnicze to choroba, która dotyczy choćby co trzeciego dorosłego Polaka, a mimo to wiele osób przez cały czas nie zdaje sobie z niej sprawy. W tym artykule – przygotowanym w formie pytań i odpowiedzi – wyjaśniamy najważniejsze fakty, obalamy mity i podpowiadamy, jak skutecznie zapobiegać i kontrolować nadciśnienie.
Czym dokładnie jest nadciśnienie tętnicze?
To stan, w którym ciśnienie krwi utrzymuje się powyżej wartości 140/90 mmHg. choćby nieco niższe wartości (powyżej 130/80 mmHg) mogą zwiększać ryzyko powikłań sercowo-naczyniowych. Dlatego tak ważne jest wczesne rozpoznanie i odpowiednia profilaktyka.
Skąd biorą się dwie wartości ciśnienia?
Ciśnienie skurczowe (górne) to wartość rejestrowana w momencie skurczu serca. Ciśnienie rozkurczowe (dolne) to wartość między uderzeniami serca – gdy mięsień się rozluźnia.
Dlaczego mówi się o nim „cichy zabójca”?
Ponieważ często przebiega bezobjawowo. Chorzy dowiadują się o nim dopiero po wystąpieniu udaru, zawału czy niewydolności nerek. Dlatego tak ważne są regularne pomiary ciśnienia – choćby jeżeli czujesz się dobrze.
Jakie objawy mogą sugerować nadciśnienie?
Choć często brak wyraźnych objawów, niepokoić powinny:
- bóle głowy (zwłaszcza w okolicy potylicy),
- zawroty głowy,
- zmęczenie i kołatanie serca,
- szumy uszne, problemy z koncentracją,
- bezsenność lub zaczerwienienie twarzy.
Od jakiego wieku warto mierzyć ciśnienie?
Najlepiej zacząć od 20.–30. roku życia, zwłaszcza jeżeli w rodzinie występują choroby układu krążenia. Po 40-tce pomiary powinny być już stałym elementem profilaktyki zdrowotnej.
Kto jest najbardziej zagrożony?
- osoby starsze,
- osoby z nadwagą lub otyłością,
- pacjenci z cukrzycą i zaburzeniami lipidowymi,
- osoby narażone na stres,
- kobiety w ciąży,
- osoby z genetycznym obciążeniem.
Czy można obniżyć ciśnienie bez leków?
Tak – na wczesnym etapie ogromne znaczenie mają zmiany stylu życia: dieta (np. DASH), redukcja stresu, aktywność fizyczna, ograniczenie soli, alkoholu i tytoniu.
Czy nadciśnienie to choroba dziedziczna?
Tak. jeżeli jedno lub oboje rodziców cierpią na nadciśnienie, ryzyko wzrasta choćby kilkukrotnie. W takich przypadkach warto wcześniej rozpocząć profilaktykę.
Jak stres wpływa na ciśnienie?
Stres uruchamia mechanizmy hormonalne, które podnoszą ciśnienie. Przewlekły stres, brak snu i napięcia emocjonalne mogą utrwalić podwyższone wartości i zwiększyć ryzyko chorób sercowo-naczyniowych.
Jakie ćwiczenia są zalecane?
Najlepsze są formy umiarkowane: szybki marsz, jazda na rowerze, pływanie, nordic walking. Ważna jest regularność – najlepiej 30 minut dziennie. Ćwiczenia siłowe można stosować z umiarem i pod okiem specjalisty.
Kiedy zaczynamy leczenie farmakologiczne?
Gdy ciśnienie przekracza 140/90 mmHg i nie reaguje na zmiany stylu życia. Leki dobiera lekarz indywidualnie – ważne jest ich regularne przyjmowanie.
Czy leki bierze się już na zawsze?
Nie zawsze. U niektórych osób, które skutecznie zmienią tryb życia, możliwe jest zmniejszenie dawek lub ich odstawienie – wyłącznie pod kontrolą lekarza.
Czy młodzi dorośli mogą mieć nadciśnienie?
Tak, problem dotyczy już choćby co ósmej osoby przed 40. rokiem życia. Dlatego tak ważna jest edukacja i profilaktyka także wśród młodszych pacjentów.
Jak prawidłowo mierzyć ciśnienie w domu?
- odpocznij 5 minut przed pomiarem,
- nie rozmawiaj, nie ruszaj się podczas badania,
- załóż mankiet bezpośrednio na ramię, na wysokości serca,
- wykonaj dwa pomiary z rzędu i oblicz średnią,
- mierz ciśnienie rano i wieczorem przez 7 dni.
Jak rozmawiać z bliską osobą, która ignoruje problem?
Z empatią. Nie oceniaj, ale wyrażaj troskę. Wspólnie wybierzcie się na badania lub zaproponuj lekturę sprawdzonego poradnika. Czasem najlepszą motywacją jest świadomość, iż ktoś się o nas martwi.
Chcesz wiedzieć więcej?
Pobierz nasz bezpłatny e-book: „Nadciśnienie w pytaniach i odpowiedziach”
Pobierz
