Antykoncepcja to bardzo popularny temat. Wiele kobiet zastanawia się, czy stosowana przez nie antykoncepcja może iść w parze z istniejącym stanem zapalnym w tarczycy tj. chorobą Hashimoto. Czy istnieją przeciwwskazania? Czy antykoncepcja ma wpływ na hormony tarczycy? Tego dowiesz się w tym artykule.
Jakie mamy metody antykoncepcji?
Każda chęć stosowania antykoncepcji wymaga konsultacji z lekarzem ginekologiem, który dostosuje najlepszą jej formę indywidualnie do potrzeb organizmu kobiety. Antykoncepcja hormonalna ma za zadanie dostarczyć do organizmu syntetyczne hormony płciowe tj. estrogeny i progesteron. Estrogenami, które najczęściej możemy znaleźć w preparatach antykoncepcyjnych są etynyloestradiol oraz estradiol. Progesteron natomiast znajdziemy w substancjach tj. lewonorgestrel, dienogest, drospirenon, czy też gestoden. Dzięki działaniu tych hormonów zajście w ciąże jest znacznie utrudnione. W zależności od stosowanej antykoncepcji ich działanie polega na hamowaniu owulacji, zagęszczaniu śluzu, hamowaniu zagnieżdżenia zarodka czy też opóźnieniu transportu zapłodnionej już komórki jajowej przez jajowód. Składnik estrogenowy przyczynia się również do zmniejszenia poziomu hormonu luteinizującego (LH) oraz hormonu folikulotropowego (FSH).
Hormonalne metody antykoncepcji
Do hormonalnych metod antykoncepcji zaliczamy m.in.:
- tabletki antykoncepcyjne: istnieją różne rodzaje tabletek antykoncepcyjnych. Wyróżniamy m.in. jednofazowe, dwufazowe (sekwencyjne i dwustopniowe) oraz trójfazowe.
- plastry antykoncepcyjne: przyklejone są do skóry przez 3 tygodnie z cotygodniową wymianą plastra, po czym należy zrobić tydzień przerwy.
- wkładki domaciczne: zapewniają antykoncepcję przez 5 lat.
- krążki dopochwowe: aplikowane na 3 tygodnie do pochwy, z tygodniem przerwy pomiędzy aplikacją następnego krążka.
- implanty podskórne: zapewniające skuteczność przez 3 lata.
- zastrzyki antykoncepcyjne: skuteczność utrzymuje się przez 3 miesiące.
Antykoncepcja a Hashimoto
Dobrze prowadzona i odpowiednio leczona choroba Hashimoto nie jest przeciwwskazaniem do stosowania antykoncepcji.
Istnieje powiązanie pomiędzy składnikiem antykoncepcji jakim są estrogeny. Mogą one prowadzić do wzrostu stężenia globuliny wiążącej tyroksynę (t4). Przez to zaburzyć one mogą ilość tego hormonu w organizmie. Skutkuje to niekiedy wzrostem hormonu przysadki mózgowej- TSH odpowiedzialnego za pobudzenie tarczycy do wydzielania hormonów. Jest to jednak indywidualna kwestia organizmu. Warto obserwować i regularnie badać poziom hormonów oraz skonsultować wyniki ze swoim lekarzem.
Tabletki zawierające hormony tarczycy stosowane w leczeniu choroby Hashimoto nie mają natomiast wpływu na bezpieczeństwo oraz skuteczność stosowanej antykoncepcji.
Jednym ze skutków ubocznych stosowania środków antykoncepcyjnych są wahania nastrojów oraz zwiększenie masy ciała, które mogą towarzyszyć również chorobie Hashimoto. Wówczas warto w początkowym okresie stosowania antykoncepcji obserwować objawy. Można wtedy ocenić czy dany sposób antykoncepcji jest dobrze tolerowany przez organizm. Dlatego też ważne, aby nieustannie siebie monitorować i jak najszybciej zareagować. W przypadku złej tolerancji zastosowanego środka warto rozważyć inną metodę antykoncepcji, która powinna być ustalona wraz z lekarzem prowadzącym.
Wysokie stężenia prolaktyny często występują u osób chorych na Hashimoto. Antykoncepcja niekiedy również może prowadzić do jej wzrostu. Mogą być one przyczyną zaburzeń miesiączkowania, czy też problemów z zajściem w ciążę. Wówczas zalecane są leki obniżające jej poziom w organizmie. Ze względu na to wysoki poziom prolaktyny może być przeciwwskazaniem do stosowania leków antykoncepcyjnych. Jednak jak wszystko, jest to indywidualna kwestia reakcji organizmu. Niezbędne jest monitorowanie samopoczucia oraz poziomu prolaktyny we krwi.
Warto również pamiętać o tym, iż tabletki antykoncepcyjne wpływają na utratę pewnych witamin i składników mineralnych istotnych dla zdrowia organizmu. Zmniejszają one ilość takich składników jak witaminy C,E, biotyny, kwasu foliowego oraz z grupy B. jeżeli chodzi o składniki mineralne to mogą uszczuplać się zasoby cynku, selenu i magnezu. Co warte podkreślenia te witaminy i składniki mineralne są bardzo ważne w przypadku osób chorujących na Hashimoto, dlatego szczególnie trzeba monitorować ich poziom.
Antykoncepcja wpływać może również na niedobory koenzymu Q10, co z kolei może skutkować powstaniem stresu oksydacyjnego w organizmie.
Wobec tego ważne jest, aby pamiętać o monitorowaniu poziomu tych składników w organizmie i odpowiedniej ich suplementacji.
Skutki uboczne stosowania antykoncepcji
Najczęstsze skutki uboczne antykoncepcji hormonalnej to:
- nudności i wymioty,
- bóle głowy, migrena,
- tkliwość i bolesność piersi,
- brak krwawień,
- plamienia pomiędzy miesiączkami,
- uczucie zmęczenia,
- zmiany nastroju oraz podatność na stany depresyjne,
- nerwowość,
- zmniejszenie libido,
- upławy,
- trądzik, łojotok,
- nadciśnienie, powikłania sercowo-naczyniowe, choroba niedokrwienna serca.
Przeciwwskazania do stosowania antykoncepcji
Przeciwwskazaniami do stosowania antykoncepcji hormonalnej są:
- ciąża lub podejrzenie ciąży,
- żylna choroba zakrzepowo-zatorowa,
- rak sutka,
- cukrzyca ze zmianami naczyniowymi,
- niezdiagnozowane krwawienia z dróg rodnych,
- niewydolność wątroby,
- palenie papierosów u kobiet powyżej 35. roku życia.
- nieustabilizowane i wysokie nadciśnienie tętnicze,
Pomóż innym zdobyć wartościową wiedzę. Udostępnij ten artykuł na swoim Facebook’u.
Podsumowanie
Kiedy zapalenie tarczycy Hashimoto jest dobrze prowadzone nie jest to przeciwwskazaniem do stosowania antykoncepcji hormonalnej. Należy jednak być pod kontrolą lekarza ginekologa jak i endokrynologa. Warto regularnie wykonywać badania kontrolne w celu monitorowania poziomu hormonów tarczycy jak i hormonu przysadki mózgowej TSH. Należy pamiętać o możliwym ryzyku niedoborów witaminowo-mineralnych i w porę im zapobiegać. Gdy tylko uznamy, iż nasze samopoczucie się pogarsza warto od razu skonsultować te obawy z lekarzem prowadzącym, który ustali dalsze odpowiednie dla nas leczenie.
Bibliografia:
[1] Dębski Romuald, Contraception – methods of preventing unintended pregnancy. Part II. Medical (artificial) methods of preventing an unintended pregnancy, Klinika Położnictwa i Ginekologii CMKP, Szpital Bielański, Warszawa, Ginekol Pol. 2007, 78, 834-841
[2] Karowicz – Bilińska A. Nowak-Markwitz E. Oszukowski P. Opala T. Spaczyński M. Wielgoś M. Rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczące wskazań i bezpieczeństwa stosowania antykoncepcji hormonalnej i wewnątrzmacicznej. Ginekol Pol 2014; 3(85): 234 – 239
[3] Torre F. i wsp. Effects of oral contraceptives on thyroid function and vice versa, March 2020 Journal of Endocrinological Investigation 43(10)
[4] Vilar L. i wsp. Pitfalls in the Diagnostic Evaluation of Hyperprolactinemia, Neuroendocrinology 2019;109(1):7-19. doi: 10.1159/000499694. Epub 2019 Mar 20
Publikowane na blogu treści są opiniami niezależnych autorów – specjalistów w dziedzinie nauki i dietoterapii. Norsa Pharma Sp. z o.o. nie ponosi odpowiedzialności za treści zawarte w publikacjach.
