Artykuł w ramach akcji: #31dnidlazdrowiakobiety"October Theory" - przyświeca nam założenie, iż październik jest najlepszym momentem na życiowe porządki i wprowadzenie dobrych zmian. W Interii ZDROWIE przez cały miesiąc prowadzimy kampanię motywującą do profilaktyki i wprowadzania prostych, zdrowych nawyków. Chcemy zachęcać nie tylko do badań i profilaktyki chorób nowotworowych, ale do całościowego "o-się-dbania".
Nauka nowych rzeczy to prezent dla mózgu
Nie masz czasu w naukę nowych rzeczy? To duży błąd. I wcale nie chodzi o to, jakie umiejętności posiadasz lub mógłbyś posiadać. Uczenie się może być celem samym w sobie - czynnością, którą, jak zdrową dietę, higienę, sen i sport, warto włączyć do swojego życia niezależnie od wieku. jeżeli wzdrygasz się na samą myśl, iż odtąd musisz zapisać się na jakiś kurs lub, co gorsza, być egzaminowanym - zawróć. Nie tędy droga. W uczeniu się, o którym mowa, chodzi raczej o uruchamianie nieużywanych obszarów mózgu. Możesz nauczyć się czegoś pozornie niekojarzącego się ze szkołą - nowego przepisu kulinarnego, obsługi nowej funkcji w telefonie, tekstu piosenki w obcym języku. Nie ma choćby znaczenia, czy zrobisz to dobrze - najważniejsze jest próbowanie.Reklama
Istnieje coraz więcej badań, które sugerują, iż uczenie się nowych rzeczy i angażowanie się w stymulujące poznawczo aktywności może mieć pozytywny wpływ na samopoczucie oraz być jednym z elementów profilaktyki demencji. W badaniu opublikowanym w czasopiśmie JAMA Network Open przeanalizowano dane ponad 10 000 osób w Australii w wieku ok. 70 lat lub więcej. Stwierdzono, iż częstsze uczestnictwo w aktywnościach takich jak kursy dla dorosłych (np. nauka, obsługa komputera, pisanie listów/dziennika) oraz aktywne czynności umysłowe (gry w karty, szachy, puzzle) było związane z niższym ryzykiem demencji w ciągu ok. 10 lat obserwacji.
Eksperci podkreślają, iż mózg pozostaje plastyczny w każdym wieku i iż "ćwiczenie umysłu" - czyli uczenie się, czytanie, twórcze aktywności - buduje rezerwę poznawczą, która może pomagać w radzeniu sobie z uszkodzeniami mózgu w późniejszym życiu. Badanie uniwersyteckie na University of Toronto wykazało, iż robiąc "jedno nowe doświadczenie dziennie" - czyli coś, czego dotąd nie robiliśmy - można poprawić nastrój, pamięć i ogólne samopoczucie u osób starszych.
Czego się uczyć, by chronić mózg?
Jak podkreśla Sabina Obwiosło-Budzyń, prezeska fundacji "Zapisane w mózgu", propagującej wiedzę o chorobie Alzheimera, nauka nowych rzeczy jest kluczową w terapii i profilaktyce tej choroby.
- Gdy moja mama zachorowała, intuicyjnie chciałam jej upraszczać świat, dawać rzeczy, które zna i które są dla niej proste. Tymczasem w terapii demencji chodzi o coś zupełnie innego - mówi w rozmowie z Karoliną Siudeją-Dudek w podcaście "Można zdrowiej". - Chodzi o poznawanie nowego, o stymulowanie mózgu, najlepiej czynnościami, których wcześniej nie robiliśmy, a które angażują jednocześnie obie półkule mózgowe. Idealna będzie gra na gitarze lub pianinie - wymaga niezależnej pracy obu rąk. Nie chodzi o efekt, ale o to, by próbować - przekonuje. -
Podobnie działa gotowanie - byle nie wciąż tego samego - lub robienie na drutach. Pamiętaj jednak o istotnym aspekcie nowości: jeżeli potrafisz lepić pierogi, spróbuj zawijać rogaliki, a jeżeli robisz na drutach, spróbuj przerzucić się na haftowanie lub zupełnie nowy ścieg. - Doskonały jest też taniec - angazuje ciało i głowę, pobudza wszystkie zmysły, ćwiczy słuch i poziom koordynacji ruchowej, poprawia nastrój też - mówi Sabina Obwiosło-Budzyń.
Uczenie się czegoś nowego - choćby kilku słówek z języka obcego, grania na instrumencie muzycznym, obsługi nowego urządzenie, czy po prostu słuchanie kursu online w nieznanej ci dotąd tematyce - może być wartościowe nie tylko dla satysfakcji, ale też dla mózgu. Im bardziej "nowa" aktywność (czyli nie rutynowa), tym bardziej pobudza mózg do adaptacji i tworzenia nowych połączeń.
Nie tylko pamięć się liczy. istotny jest też cel
W opracowaniu organizacji Alzheimer’s Society wskazuje się, iż choć ćwiczenia mózgu (np. treningi pamięci) nie są udowodnione jako gwarancja zapobiegania demencji, istnieje jednak wyraźna korzyść z aktywnego umysłu, czyli uczenia się nowych rzeczy i stymulowania mózgu. Jaka? Mózg w formie to także zdrowe emocje, lepsze samopoczucie, niższe ryzyko zaburzeń lękowych i depresji. Słowem - więcej chęci do życia.
Liczne badania wskazują właśnie na aspekt psychologiczny uczenia się, podkreślając, iż dla dobrostanu człowieka konieczne jest posiadanie wyraźnego celu życiowego. Wiąże się to z ok. 28% niższym ryzykiem rozwoju zaburzeń poznawczych i demencji.
Dbanie o dobrą kondycję poznawczą nie musi być tylko zadaniem dla osób starszych - włączenie takich aktywności w średnim wieku czy choćby wcześniej może mieć znaczenie. Samopoczucie również może być lepsze - nowe wyzwania i doświadczenia często wiążą się z poczuciem sprawczości, euforią z nauki, co wspiera nastrój i może chronić przed spadkami psychologicznymi (które same są czynnikiem ryzyka). Warto łączyć aktywność poznawczą z aktywnością fizyczną oraz społeczną - bo dane sugerują, iż najlepiej działają rozwiązania wielowymiarowe.
Nauka to potęga, ale nie lekarstwo. Co warto mieć na uwadze?
Samo uczenie się i ćwiczenie pamięci nie jest gwarancją uniknięcia demencji - badania pokazują, iż istnieje między nimi związek, ale nie zawsze można mówić o bezpośredniej przyczynie i skutku. Na ryzyko choroby wpływa bowiem wiele czynników, m.in. genetyka, kondycja zdrowotna, styl życia, poziom wykształcenia oraz środowisko, w którym żyjemy. Uczenie się to tylko jeden element - równie ważne są: ruch, dieta, sen, unikanie używek, zdrowie sercowo-naczyniowe.
Jeśli obawiasz się, iż nie wytrwasz zbyt długo w postanowieniu o nauce czegoś nowego - wybierz mądrze. Warto próbować tych aktywności, które są wydają ci się angażujące i przyjemne - bo to zwiększa szansę na regularność.
CZYTAJ TAKŻE:
