Spacery w lesie, ogrodnictwo czy opieka nad zwierzętami mogą być skuteczną terapią psychiczną! Badanie z Uniwersytetu York wykazało, iż tzw. „zielone recepty” (GSP) znacząco poprawiają samopoczucie u osób z zaburzeniami lękowymi i depresją. Najlepsze efekty dają aktywności trwające 9-12 tygodni, a szczególnie polecane są terapie ogrodnicze. Poznaj mechanizmy działania natury na mózg i dowiedz się, jak dołączyć do ruchu „green social prescriptions”.
Źródło badania: Health & Social Care in the Community, 2025
Słowniczek:
- GSP (Green Social Prescribing): system łączący służbę zdrowia z organizatorami aktywności na świeżym powietrzu
- Skala HADS: naukowy kwestionariusz do pomiaru poziomu lęku i depresji
- Biophilia: wrodzona tendencja człowieka do poszukiwania kontaktu z naturą
Czym są zielone recepty społeczne (GSP)?
To innowacyjna forma terapii zalecanej przez lekarzy i pracowników socjalnych. Zamiast tabletek pacjenci otrzymują skierowania na:
- Zajęcia ogrodnicze w gospodarstwach opiekuńczych
- Terapeutyczne spacery w parkach narodowych
- Warsztaty rękodzieła z naturalnych materiałów
- Grupy jogi na świeżym powietrzu
Jak podkreśla dr P.M. Darcy, współautorka badania: „GSP łączy korzyści ruchu, społecznej integracji i biofilii – naturalnej więzi człowieka z przyrodą”.
Naukowcy potwierdzają: natura działa jak lek przeciwdepresyjny
W 3-miesięcznym eksperymencie z udziałem 223 osób odnotowano:
- Spadek poziomu lęku o 24% (w skali HADS)
- Poprawę samooceny o 29% (skala ONS-4)
- Redukcję objawów depresji o 31%
Najciekawsze odkrycie? Ogrodnictwo dawało lepsze efekty niż tradycyjne ćwiczenia fizyczne! Praca z roślinami aktywuje dodatkowe zmysły i daje poczucie sprawczości.
Dlaczego 90 minut tygodniowo to magiczna liczba?
Badacze potwierdzają zasadę „120 minut natury” tygodniowo znaną z wcześniejszych badań. W przypadku GSP:
- 1-4 tygodnie: minimalne efekty
- 5-8 tygodni: zauważalna redukcja stresu
- 9-12 tygodni: pełne korzyści psychologiczne
Jak zacząć terapię naturą? Praktyczne porady
Nie potrzebujesz recepty, by skorzystać z dobrodziejstw GSP. W Polsce działają już:
- Ogrody społecznościowe w miastach (takowe istnieją również w Polsce)
- Farmy terapeutyczne oferujące warsztaty
- Leśne szkoły jogi i medytacji
Dr hab. Piotr White, ekolog zdrowia, radzi: „Zacznij od 20-minutowych spacerów 3x w tygodniu. Obserwuj zmiany w nastroju przez 2 miesiące – większość pacjentów zauważa poprawę już w 6 tygodniu”.
Czy zielone recepty zastąpią leki?
Eksperci podkreślają: GSP to uzupełnienie, nie zamiennik tradycyjnego leczenia. Jak tłumaczy psychiatra Anna Kowalska: „W ciężkich depresjach potrzebne są farmaceutyki, ale w łagodnych stanach natura może być pierwszym wyborem”.
Najważniejsze korzyści potwierdzone badaniem:
| Ogrodnictwo | 28% | 34% |
| Spacery leśne | 22% | 27% |
