Ból krzyża jest częstą przyczyną konsultacji lekarskich na całym świecie. Przyczyny bólu krzyża są bardzo zróżnicowane i dotyczą zarówno narządów wewnętrznych jak i problemów w kościach i stawach. Tutaj dowiesz się dokładnie, czym jest i jak przebiega zapalenie stawów krzyżowo-biodrowych.
Zapalenie stawu krzyżowo-biodrowego, ma łacińską nazwę sacrolitis. Istnieją dwa takie stawy i znajdują się w najniższej części pleców.
Odpowiadają za łączenie kości krzyżowej kręgosłupa z kośćmi biodrowymi miednicy z każdej strony. Ich funkcja polega na przeciwdziałaniu naciskowi nóg podczas ruchu i obciążenia ciała podczas stania.
Proces zapalny obejmuje nie tylko struktury znajdujące się w stawie, ale także więzadła, mięśnie i nerwy, które go otaczają. Przyczyn jest wiele i wiążą się z nadmiernym przeciążeniem stawu.
Objawy zapalenia stawów krzyżowo-biodrowych
Obecnie różne badania szacują częstość występowania zapalenia stawów krzyżowo-biodrowych w zakresie od 23% do 63%. Ponadto częściej występuje u osób starszych. Na ogół dotyczy jednego ze stawów krzyżowo-biodrowych, z dyskomfortem po prawej stronie w 45% przypadków i po lewej stronie w 35%.
Natomiast zaangażowanie po obu stronach występuje choćby u 20% osób.
Zapalenie stawów krzyżowo-biodrowych zwykle pojawia się jako ciągły, zlokalizowany i uporczywy ból w dolnej części pleców. Może rozciągać się do pośladków, pachwiny i tylnej części jednej lub obu nóg, nie sięgając kolan. Pacjenci opisują go jako przytłaczające, tępe i palące uczucie.
Podobnie dyskomfort ten często nasila się przez długotrwałe stanie, wchodzenie po schodach, bieganie i chodzenie po nierównych powierzchniach. Zmniejsza się natomiast podczas siedzenia, chociaż w zaawansowanych przypadkach ból pojawia się choćby w spoczynku.
Dyskomfort pojawia się już we wczesnych godzinach porannych i towarzyszy mu napięcie w odcinku lędźwiowym oraz sztywność stawów. Ogólnie sztywność poranna w zapaleniu stawów krzyżowo-biodrowych zmniejsza się w ciągu dnia wraz z ruchem.
Im starsza osoba, tym większe ryzyko zapalenia stawów krzyżowo-biodrowych.
Przyczyny
Zgodnie z badaniami naukowymi główne przyczyny zapalenia stawów krzyżowo-biodrowych mają związek z fizycznymi przeciążeniami. Powtarzające się siły ściskające i rozciągające działają szkodliwie na aparat stawowy. Zaangażowanie więzadeł, kości i chrząstek sprzyja uwalnianiu substancji chemicznych, które stymulują receptory bólu.
Do najczęstszych przyczyn należą:
- Zapalenie kości i stawów
- Powtarzający się uraz
- Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa
- Dysmetria między nogami
- Infekcje stawów
- Deformacja kości krzyżowej
- Upadki i wypadki samochodowe
- Osłabienie mięśni brzucha i pośladków
Z drugiej strony również w czasie ciąży w ciele kobiety zachodzą zmiany, które mogą powodować zapalenie stawów krzyżowo-biodrowych. Wynika to z rozluźnienia więzadeł stabilizujących staw, w połączeniu z przyrostem masy ciała i zmienionym chodem.
Możesz być zainteresowany: 3 naturalne środki na ból krzyża
Czynniki ryzyka
Zapalenie stawów krzyżowo-biodrowych występuje częściej u starszych mężczyzn. Następujące warunki zwiększają ryzyko:
- Zła postawa
- Nadwaga lub otyłość
- Przenoszenie ciężkich przedmiotów
- Przebyte złamania i zwichnięcia
- Zmiany w ustawieniu kręgosłupa, takie jak hiperlordoza i skolioza
Jak się diagnozuje zapalenie stawów krzyżowo-biodrowych?
W większości przypadków diagnozę ustala się na podstawie oceny klinicznej przeprowadzanej przez lekarza. Lekarz zapyta o początek objawów, kiedy i jak się pojawiają i jakie sytuacje wywołują ból. Podczas badania fizykalnego sprawdzi dolną część pleców i odruchy.
Zwykle specjalista ocenia siłę mięśni i ruchomość odcinka lędźwiowego i krzyżowego kręgosłupa. Ponadto może zastosować różne testy, takie jak test Gaenslena i Patricka.
Z drugiej strony może zalecić dodatkowe badania i badania obrazowe w celu potwierdzenia rozpoznania. Zdjęcia rentgenowskie i MRI miednicy i kręgosłupa zwykle dostarczają przydatnych danych na temat zajęcia stawów. Podobnie wstrzyknięcie środka znieczulającego z pozytywną reakcją może zidentyfikować pochodzenie bólu.
Badania obrazowe ujawniają, czy istnieją zmiany anatomiczne w kręgosłupie i biodrach, które mogą tłumaczyć ból.
Leczenie zapalenia stawów krzyżowo-biodrowych
Plan leczenia zapalenia stawów krzyżowo-biodrowych zależy od przyczyny i nasilenia objawów. W łagodnych przypadkach lekarz zwykle zaleca stosowanie leków przeciwbólowych, zwiotczających mięśnie i niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ). Ponadto może zalecić ortezy pasowe, które wspomagają ustawienie miednicy i stabilizują staw.
Ponadto fizjoterapia odgrywa kluczową rolę w leczeniu zapalenia stawów krzyżowo-biodrowych. Oferuje ćwiczenia ruchowe i rozciągające, które wzmacniają, stabilizują i poprawiają elastyczność.
Inne zalecenia obejmują względny odpoczynek, unikanie nadmiernego wysiłku oraz stosowanie naprzemiennej terapii ciepłem i zimnem.
Jeśli dyskomfort utrzymuje się, można wykonać dostawowe wstrzyknięcia kortykosteroidów w celu złagodzenia bólu i zmniejszenia stanu zapalnego. W ciężkich przypadkach konieczna jest korekcja chirurgiczna przy użyciu następujących procedur:
- Artrodeza: trwale łączy staw krzyżowo-biodrowy tytanowymi prętami.
- Odnerwienie o częstotliwości radiowej: eliminuje się drogi nerwowe przenoszące ból.
- Wszczepienie stymulatora elektrycznego: do kości krzyżowej przymocowuje się urządzenie, które zmniejsza przenoszenie bólu.
Przeczytaj więcej tutaj: Kręgosłup szyjny – dolegliwości i ich leczenie
Czy można zapobiegać zapaleniu stawów krzyżowo-biodrowych?
Zapalenie stawów krzyżowo-biodrowych jest dość częstym bolesnym stanem u osób starszych. Ogólnie rzecz biorąc, możliwe jest spowolnienie rozwoju tego stanu i zmniejszenie ryzyka jego wystąpienia dzięki pewnym zmianom w naszym stylu życia:
- Utrzymanie zdrowej wagi
- Unikanie siedzącego trybu życia
- Wykonywanie ćwiczeń rozciągających i nisko obciążających stawy
Podobnie wskazane jest udanie się na konsultację do reumatologa przy podejrzeniu zapalenia stawów krzyżowo-biodrowych. Lekarze są jedynymi osobami wykwalifikowanymi do leczenia tej choroby i udzielają najlepszych wskazówek.
