Choć od lat gości w niemal każdej kuchni i jest nieodłącznym elementem codziennego gotowania, najnowsze badania rzucają na nią nowe światło. Naukowcy ostrzegają przed zgubnym wpływem popularnej przyprawy na zdrowie, a wyniki analiz budzą poważny niepokój w środowisku medycznym.
Związek między dietą a otyłością – nowe ustalenia
Podczas nadchodzącego Europejskiego Kongresu Otyłości, który odbędzie się w maju 2025 roku w Maladze, zaprezentowane zostaną wyniki badań prowadzonych przez fińskich naukowców. Wynika z nich, iż nadmierne spożycie soli, czyli powszechnie używanej przyprawy zawierającej sód, może znacząco zwiększać ryzyko wystąpienia otyłości – szczególnie tej brzusznej, która jest uznawana za wyjątkowo niebezpieczną.
Sól a zdrowie – niebezpieczne korelacje
Badania przeprowadziła Annika Santalahti z Fińskiego Instytutu Zdrowia Publicznego w Helsinkach. Zespół badawczy przeanalizował dane pochodzące z FinHealth 2017 – ogólnokrajowego badania zdrowia, obejmującego ponad 5000 dorosłych osób. Spożycie soli oceniano dwojako: dzięki kwestionariuszy żywieniowych oraz pomiarów poziomu sodu w moczu.
Na podstawie tych danych badacze porównali wartości indeksu masy ciała (BMI) oraz obwodu talii uczestników, co pozwoliło im precyzyjnie określić związek między poziomem sodu a rozwojem otyłości.
Dane mówią jasno: im więcej soli, tym większe ryzyko
Rezultaty okazały się alarmujące. Wśród kobiet, które spożywały najwięcej soli, ryzyko rozwoju otyłości ogólnej było aż 3,3 razy większe, a otyłości brzusznej – 2,4 razy wyższe niż wśród kobiet z najniższym spożyciem.
Podobna zależność pojawiła się również u mężczyzn, choć w ich przypadku najbardziej istotnym czynnikiem okazał się poziom sodu w organizmie, a nie deklaracje żywieniowe. Mężczyźni z najwyższym stężeniem sodu w moczu mieli sześciokrotnie większe ryzyko rozwoju otyłości ogólnej i 4,7 razy wyższe ryzyko otyłości brzusznej.
Jak sól wpływa na organizm? Możliwe mechanizmy
Eksperci podejrzewają, iż sól może oddziaływać na organizm na kilka sposobów. Po pierwsze, zaburza funkcjonowanie hormonów odpowiedzialnych za sytość, co może skutkować zwiększonym apetytem. Po drugie, wysoki poziom sodu często idzie w parze z dietą opartą na wysoko przetworzonych produktach – ubogich w błonnik i składniki odżywcze, a bogatych w kalorie.
W efekcie może dochodzić do przyspieszonego przyrostu masy ciała oraz powstawania tkanki tłuszczowej szczególnie niebezpiecznej – zlokalizowanej wokół narządów wewnętrznych.
Co dalej? Potrzeba dalszych badań
Naukowcy podkreślają, iż choć wyniki są niepokojące, to nie wyczerpują one tematu. Potrzebne są dalsze analizy, szczególnie dotyczące wpływu nadmiaru sodu na mikrobiom jelitowy, tempo przemiany materii oraz ogólny stan metaboliczny organizmu. Lepsze zrozumienie tych zależności może w przyszłości umożliwić skuteczniejsze działania profilaktyczne i żywieniowe.
