Spektrum kliniczne śródmiąższowej choroby płuc związanej z reumatoidalnym zapaleniem stawów waha się od bezobjawowych zmian w badaniach obrazowych do gwałtownie postępującej choroby prowadzącej do niewydolności oddechowej i zgonu.
Choroba jest jedną z najczęstszych i najpoważniejszych pozastawowych manifestacji RZS. Mediana przeżycia po rozpoznaniu wynosi zaledwie 3 do 7 lat, co jest znacznie krótsze w porównaniu z pacjentami, u których nie obserwuje się tego powikłania. Pacjenci mają również obniżoną jakość życia i sprawność fizyczną, nasilone objawy ze strony układu oddechowego i cięższą chorobę podstawową.
Leczenie jest zawsze trudne ze względu na niedostatek sprawdzonych skutecznych metod leczenia. Nintedanib (inhibitor kinaz tyrozynowych) i pirfenidon (lek antyfibrynolityczny oraz przeciwzapalny) są ostatnio zarejestrowanymi lekami zapobiegającymi wystąpieniu i progresji idiopatycznego włóknienia płuc. Dotychczas nie było jednak metaanaliz oceniających ich skuteczność i bezpieczeństwo, a tego typu prace są przecież bardzo istotnym szczeblem na drabinie dowodowej.
Zespół naukowców z Wielkiej Brytanii i Chin uzupełnił jakże ważne ogniwo, przeprowadzając metaanalizę obejmującą 10 badań z udziałem 880 pacjentów. Przeszukano odpowiednie bazy danych pod kątem badań z randomizacją, w których porównywano pirfenidon lub nintedanib z placebo. Głównym celem była ocena zmiany natężonej pojemności życiowej (FVC).
Obliczono, iż roczny spadek FVC był istotnie mniejszy wśród osób leczonych nintedanibem lub pirferidonem, a roczna mediana różnicy w stosunku do placebo wynosiła aż 70,58 ml przy zakresie w granicach 40–100 ml. Widać wyraźnie, iż choćby w przypadku słabszego działania leku spadek FVC jest obecny i wyraźny.
Na podstawie powyższej metaanalizy widać korzyści ze stosowania leków przeciwwłóknieniowych u pacjentów z cechami śródmiąższowej choroby płuc w przebiegu RZS. Jak wspomniano na początku, jest to grupa pacjentów o szczególnie ciężkim przebiegu choroby podstawowej, dla których kolejne brzemię w postaci kolejnej ciężkiej choroby jest niezwykle trudne do udźwignięcia. Autorzy podkreślają również, iż potrzebne są dalsze wysokiej jakości badania randomizowane z dużą populacją, które dostarczą więcej wysokiej jakości dowodów w podejmowaniu decyzji dotyczących stosowania tej grupy leków.
Opracowanie: lek. Damian Matusiak
