Scenariusz zajęć dla dzieci niepełnosprawnych intelektualnie w stopniu umiarkowanym i znacznym z wykorzystaniem metody ośrodków pracy

Temat dziennego ośrodka pracy: Poznajemy tulipany

Ośrodek tygodnia:

Wiosenne kwiaty

Czas:

3 h

Grupa:

zespół edukacyjno-terapeutyczny I etap

Cel ogólny zajęć:

• zapoznanie z pierwszymi wiosennymi kwiatami
• rozwijanie sprawności manualnej i ruchowej
• kształtowanie poczucia przynależności do grupy

Cele operacyjne – dziecko:

• rozpoznaje i nazywa poznane kwiaty
• rozpoznaje tulipana wśród innych kwiatów
• rozpoznaje i nazywa podstawowe kolory
• przelicza elementy
• porównuje liczebność zbiorów (dużo-mało)
• klasyfikuje elementy wg 1 cechy (wielkość, kolor)
• wymienia, samodzielnie lub z pomocą nauczyciela, pory roku, pory dnia, dni tygodnia
• uczestniczy we wspólnych zabawach
• ilustruje ruchem muzykę
• odtwarza ruchem i gestem rosnącą roślinę
• w skupieniu ogląda inscenizację i wypowiada się na jej temat
• wykonuje pracę plastyczną przy użyciu farb i pędzla
• aktywnie uczestniczy w zajęciach i wykonuje polecenia nauczyciela

Metody pracy:

metoda ośrodków pracy, opowieści ruchowej, pokaz, obserwacja, praktyczne działanie, pogadanka, przekaz żywym słowem nauczyciela

Formy pracy:

indywidualna jednolita i zróżnicowana, zbiorowa

Środki dydaktyczne:

piłka; tablica obecności + symbole; płyta CD z utworem „Poranek” E. Griega; ilustracje kwiatów: przebiśniegów, krokusów, tulipanów; żywe tulipany (ok. 10 sztuk – żółte i czerwone); dekoracje ścienne; wiersz D. Gellner „Śpioch tulipan”; sylwety do inscenizacji; obrazki kwiatów do segregowania; farby; pędzle

Przebieg zajęć:

Zajęcia wstępne

• Zabawa „Powitanka”.

Dzieci z nauczycielem stoją w kręgu. Witają się ilustrując ruchem treść wierszyka:

Są już z nami wszystkie dzieci

No to zaczynamy

Jedna ręka, druga ręka (chwytają za dłonie osoby stojące po prawej i lewej stronie)

Wszystkim się kłaniamy (uczestnicy zajęć kłaniają się)

Kto takie słowa zna,

niechaj zrobi tak jak ja (nauczyciel macha do dzieci, a dzieci machają do siebie i nauczyciela).

(Zabawę można powtórzyć, witając się za każdym razem inaczej, np. „przybicie piątki”, uściśnięcie dłoni itp.).

• Zabawa „Piłka”.

Nauczyciel i uczniowie siedzą w kręgu. Nauczyciel rozpoczyna zabawę mówiąc: „Kolorową piłkę mam, teraz piłkę… (tu wypowiada imię dziecka, np. Kasi) dam. Toczy po podłodze (lub rzuca) piłkę do dziewczynki. Następnie Kasia w czasie wypowiadania (samodzielnie lub z pomocą nauczyciela) słów wierszyka przekazuje piłkę kolejnemu dziecku, wypowiadając jego imię.

• Sprawdzenie obecności:

– dzieci umieszczają umowny symbol przy swoim zdjęciu na tablicy obecności zgodnie z aktualnym dniem tygodnia

– powtórzenie kolejnych dni tygodnia – można wykorzystać piosenkę „Dni tygodnia” śpiewaną na melodię „Panie Janie”

– przeliczanie, ile jest obecnych dziewczynek, ilu chłopców, ile razem wszystkich dzieci.

• Improwizacja ruchowa do muzyki („Poranek” E. Grieg).

Nawiązanie do pory dnia (rano, poranek). Dzieci ilustrują ruchem muzykę, podczas przerwy w muzyce „witają się” wymienione przez nauczyciela części ciała, np. ręce witają głowę, ręce witają się z kolanami, łokieć wita brzuch, itd.

• Swobodna rozmowa z dziećmi, nt. ich samopoczucia, czy dobrze spały, co się interesującego wydarzyło…

• Obserwacja pogody:

– co widzimy? (np. słońce, chmury na niebie, wiatr powoduje poruszanie drzew…)

– co czujemy? (ciepło, zimno)

– co słyszymy? (np. bębnienie deszczu uderzającego o parapet, szum wiatru, śpiew ptaków…).

(W zależności od usłyszanych odgłosów można przeprowadzić ćwiczenia logopedyczne i oddechowe, np. wiatr wieje szszsz….; deszcz robi kap, kap…; odgłosy ptaków ku-ku; uhuuu; fiu-fiu; itp.).

Wystukiwanie (wyklaskiwanie lub wytupywanie) rytmu wierszyka, który odpowiada aktualnej pogodzie.

Przykłady rymowanek (do wyboru):

1. Kapie deszczyk, kapie,

Ja kropelki łapię

Wezmę je do domu,

Nie oddam nikomu.

2. Tam za lasem, tam za górką

Wiatr dokuczał małym chmurkom.

Aż się chmurki rozpłakały,

I deszcz padał przez dzień cały.

3. Żółte słoneczko

zza chmurki zerka.

Czy chcesz się z nami

Pobawić w berka?

4. Promienie słoneczka

Uśmiech posyłają

Dzieci tu na ziemi

Ciepłem otulają.

5. Słonko ma bardzo

piękne zwyczaje

Mówi „dzień dobry”,

Gdy rano wstaje.

• Przypomnienie tematu tygodnia („Wiosenne kwiaty”).

Dzieci stają dookoła stolika, na którym leżą ilustracje przedstawiające poznane w poprzednich dniach kwiaty: przebiśniegi i krokusy. Pod ilustracjami znajduje się obrazek tulipana.

– Rozmowa nt. ilustracji, co przedstawiają, przypomnienie nazw kwiatów i poznanych na wcześniejszych lekcjach informacji na ich temat.

Nauczyciel przesuwa na bok ilustracje przebiśniegów i krokusów, odsłaniając obrazek tulipana.

– Czy wiecie jak nazywa się ten kwiat? (Powtórzenie słowa „tulipan” za nauczycielem, wymawianie go z podziałem na sylaby i wyklaskiwaniem).

Obserwacja

• Obserwacja prawdziwych tulipanów – oglądanie, dotykanie, wąchanie, zwrócenie uwagi na kolory płatków oraz liści, rozmowa na temat, dlaczego łodygi tulipanów są mokre – kwiaty były w wodzie, dlaczego?

Przeróbka umysłowa materiału

• Oglądanie ściennej dekoracji przedstawiającej ogród:

– jak nazywa się to miejsce?

– jaka to pora roku?; jakie znacie inne pory roku?

– jakie kwiaty rosną w ogrodzie?

– jaki kolor mają przebiśniegi?

– ile jest przebiśniegów?

– jaki kolor mają krokusy?

– ile jest krokusów?

– jakie kolory mają tulipany?

– policzcie ile tulipanów rośnie w ogrodzie?

– których kwiatów jest dużo?

– których kwiatów jest mało? itp.

• Oglądanie inscenizacji wiersza „Śpioch Tulipan” D. Gellner w formie teatrzyku sylwet.

Rozmowa na temat inscenizacji:

– co robił tulipan?

– kto budził tulipana?

– czego potrzebuje roślina, żeby rosnąć?

• Opowieść ruchowa „Tulipan” – nauczyciel opowiada i razem z dziećmi wykonuje czynności, o których mowa w opowiadaniu.

Tulipanek jest bardzo mały. Ledwo wystaje z ziemi. Pomału rośnie, rośnie… W dzień jego kwiatki rozkwitają, są piękne. Swoje głowy wyciągają do słońca. Gdy powieje wiatr, lekko się kołyszą. Przez cały dzień pięknie kwitną, a gdy przychodzi wieczór, zamykają swoje główki i czekają do poranka…

• Klasyfikowanie kwiatów:

1. wg wielkości – zadaniem dzieci jest posegregowanie kwiatów (małe-duże) i przyklejenie ich we adekwatnym miejscu na kartce

(Stopień trudności tego zadania jest zróżnicowany i dostosowany do indywidualnych możliwości każdego ucznia).

2. wg kolorów – układanie w wazonach bukietów z żywych tulipanów: żółtych i czerwonych.

(Zwrócenie uwagi dzieci, iż w wazonach musi być woda – dzieci pod nadzorem nauczyciela nalewają wodę do wazonów).

Wazony z tulipanami nauczyciel umieszcza w widocznym dla dzieci miejscu w sali.

Ekspresja

• Malowanie tulipanów:

– omówienie kolejnych etapów wykonania pracy

– rozmowa i wyjaśnienie, jakie barwy należy zastosować

– wykonanie jednej pracy przez nauczyciela ze zwróceniem uwagi na sposób posługiwania się pędzlem i nakładania farby

– wypełnianie konturu tulipana, narysowanego na dużej powierzchni (format A3) farbą plakatową (przy użyciu grubego pędzla), przez uczniów.

• Odłożenie prac do wyschnięcia.
• Uporządkowanie miejsc pracy – włączenie dzieci w czynności porządkowe w miarę ich możliwości.

Zajęcia końcowe

• Podsumowanie zajęć:

– Jakie kwiaty dziś poznaliśmy?

– O czym rozmawialiśmy?

– Co robiliśmy?

• Umieszczenie prac na wystawie – wspólne oglądanie wystawy, swobodne wypowiedzi uczniów na temat wykonanych prac.
• Pochwalenie dzieci za aktywność na zajęciach i adekwatne zachowanie.
• Zabawa na zakończenie zajęć:

Dzieci z nauczycielem stoją w kręgu. Żegnają się, ilustrując ruchem treść wierszyka:

Już zajęcia się skończyły

Więc się pożegnamy

Jedna ręka, druga ręka (chwytają za dłonie osoby stojące po prawej i lewej stronie)

Wszystkim się kłaniamy (uczestnicy zajęć kłaniają się)

Kto takie słowa zna,

niechaj zrobi tak jak ja (nauczyciel macha do dzieci, a dzieci machają do siebie i nauczyciela)

(Zabawę można powtórzyć, żegnając się za każdym razem inaczej, np. „przybicie piątki”, uściśnięcie dłoni itp.).

• Podziękowanie uczniom za udział w zajęciach. Pożegnanie grupy.

Uwagi: tempo pracy, przerwy między kolejnymi etapami zajęć należy dostosować do możliwości i potrzeb uczniów.

Bibliografia:

1. Lucyna Bzowska [i in.], Z zabawą i bajką w świecie sześciolatka, Oficyna Wydawnicza „Impuls”, Kraków 2003

Netografia:

1. https://podrecznikarnia.pl/images/4-latki/pliki/PM-KPP-cz.3-wiosna.pdf [dostęp: 04.03.2024 r.]
2. http://zsp3chelm.szkolnastrona.pl/przedszkole/a,395,wiersz-i-piosenka-na-listopad [dostęp: 04.03.2024 r.]
3. http://www.wyczytaj.pl/wyliczanki/dla-starszych-dzieci/99-zolte-sloneczko-zza-chmurki-zerka [dostęp: 04.03.2024 r.]
4. https://wiersze.kobieta.pl/wiersze/sloneczko-do-dzieci-216862 [dostęp: 04.03.2024 r.]
5. http://sp18tarnow.szkolnastrona.pl/index.php?c=article&id=319 [dostęp: 04.03.2024 r.]

Scenariusz zajęć opracowała: Joanna Polaszczyk – Czytelniczka Portalu