Źródło: materiał na licencji: Newseria.pl
Niemal połowa nastolatków zetknęła się z przemocą online. Co czwarty był wyzywany w sieci, a co piąty doświadczył ośmieszania – wynika z raportu NASK „Nastolatki 3.0”. Skala cyberprzemocy jest coraz większa, co w połączeniu z uzależnieniem od mediów społecznościowych oraz rosnącą presją wizerunkową negatywnie odbija się na zdrowiu psychicznym młodego pokolenia. 25 marca podczas nieformalnego posiedzenia Rady ds. Zdrowia EPSCO ministrowie zdrowia państw UE dyskutowali na temat tego, jak chronić zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży w dobie technologii i mediów społecznościowych.
– Młode pokolenie bezpośrednio i często spotyka się z prześladowaniem w sieci. Spędza nadmierną ilość czasu przed ekranem. Na przykład ponad 22 proc. młodych ludzi spędza średnio 4 godz. dziennie przed ekranem. Mówimy o dzieciach w wieku szkolnym, które poświęcają 4 godz. dziennie na korzystanie z urządzeń ekranowych, granie w sieci lub korzystanie z internetu – podkreślił podczas konferencji podsumowującej posiedzenie Olivér Várhelyi, komisarz UE ds. zdrowia i dobrostanu zwierząt.
Wyniki badań Europejskiego Biura Światowej Organizacji Zdrowia w ramach projektu Health Behaviour in School-aged Children (HBSC) świadczą o tym, iż co szósty nastolatek na świecie padł ofiarą cyberprzemocy. W Polsce jest pod tym względem dużo gorzej – choćby jedno na pięcioro dzieci mogło doświadczyć przemocy w sieci. W każdej grupie wiekowej polska młodzież znajduje się w pierwszej piątce państw i regionów o najwyższym odsetku osób doświadczających cyberprzemocy. O ile ogólne trendy dotyczące przemocy rówieśniczej pozostają stabilne od 2018 roku, o tyle zjawisko cyberprzemocy nabiera na sile.
– Z jednej strony narzędzia cyfrowe są bardzo ważne, są nam potrzebne, czyli musimy uczyć młode pokolenie cyfrowego świata. Jednocześnie mamy adekwatnie pewność, bo to wynika z badań, iż świat cyfrowy bywa zagrożeniem, bywa niebezpieczny, mówimy o mowie nienawiści, fake newsach, cyberprzestępczości – podkreśla Izabela Leszczyna, ministra zdrowia.
Agresja słowna, wyzwiska na czatach, podszywanie się pod czyjąś tożsamość, publikowanie kompromitujących materiałów czy przemoc seksualna – to tylko część zagrożeń, z którymi młodzież mierzy się w wirtualnym świecie. Statystyki rosną z roku na rok. NASK podaje, iż niemal połowa nastolatków (48,8 proc.) przyznaje, iż zetknęła się z przemocą online. Co czwarta młoda osoba (26,8 proc.) była wyzywana w sieci, a co piąta (19,5 proc.) doświadczyła ośmieszania. Ponad dwie trzecie młodzieży (68,4 proc.) twierdzi, iż w internecie problemem jest mowa nienawiści.
– Poziom cyberagresji skierowanej do młodzieży w ciągu ostatnich 10 lat zwiększył się dwukrotnie, więc musimy zrobić o wiele więcej, żeby temu zaradzić – zauważa Olivér Várhelyi.
Najczęstsze skutki zbyt dużej ekspozycji na technologie to m.in. wzrost poziomu stresu, lęk i depresja, co rzutuje na kondycję psychiczną młodych ludzi. Z powodu narastającej skali problemu polska prezydencja w Radzie UE uczyniła zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży jednym z priorytetów. 25 marca 2025 roku podczas nieformalnego posiedzenia Rady ds. Zdrowia EPSCO ministrowie zdrowia państw członkowskich UE dyskutowali w Warszawie na temat tego, jak chronić zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży w dobie technologii i mediów społecznościowych. Ocenili, iż w obliczu zagrożeń, jakie spotykają młodzież w internecie, wymiana doświadczeń i kooperacja między państwami członkowskimi są niezbędne, na przykład w kwestii ograniczenia używania telefonów komórkowych w szkołach.
– Jako dorośli, a przede wszystkim politycy, musimy być odpowiedzialni i zapewnić dzieciom, młodzieży bezpieczne środowisko cyfrowe – przekonuje ministra zdrowia. – Cieszę się, iż wszyscy ministrowie, także Komisja Europejska, jednym głosem uznaliśmy, iż potrzebujemy działań wspólnotowych na poziomie Unii Europejskiej, bo internet nie zna granic.
Jak podkreślono w zapowiedzi spotkania, polityki zdrowotne muszą reagować na nowe wyzwania i chronić młodych ludzi przed szkodliwymi skutkami nadmiernego korzystania z technologii. Ważne jest też promowanie zdrowych wzorców zachowań w świecie cyfrowym, aby młodzież mogła bezpiecznie korzystać z możliwości, jakie daje internet. Marcowe spotkanie ministrów zdrowia było częścią szerszej dyskusji na temat kondycji psychicznej młodych ludzi mającej na celu znalezienie najlepszych rozwiązań dla tego pilnego problemu. Polska prezydencja rozpoczęła starania na temat opracowania wspólnej europejskiej strategii na rzecz lepszej ochrony zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży. Ważnym punktem tych działań będą konkluzje Rady, które polska prezydencja planuje przyjąć w czerwcu podczas rady formalnej EPSCO Health.
– Zgadzamy się co do konieczności ochrony młodego pokolenia w tym zakresie oraz iż musimy działać bardziej zapobiegawczo. Mam nadzieję, iż duńska prezydencja przejmie inicjatywę polskiej, ponieważ musimy zrobić więcej. Nie wystarczy przeznaczyć środków na programy. Musimy być w stałym kontakcie z interesariuszami, potrzebujemy pomocy ze strony operatorów platform w walce z tym zjawiskiem. W przeciwnym razie może ucierpieć zdrowie psychiczne całego pokolenia – przekonuje unijny komisarz ds. zdrowia.
